Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy
Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy – park krajobrazowy istniejący do 2021 roku, który był położony na terenie województw zachodniopomorskiego i lubuskiego. Zajmował powierzchnię 239,8291 km², natomiast jego otulina liczyła 317,6819 km². Siedziba administracyjna parku mieściła się w Gorzowie Wielkopolskim. Z początkiem 2021 roku nastąpił podział parku na Gorzowski Park Krajobrazowy w województwie lubuskim oraz Barlinecki Park Krajobrazowy w województwie zachodniopomorskim[1][2].
| |
 Rezerwat Rzeka Przyłężek | |
| park krajobrazowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie |
zachodniopomorskie: Barlinek, Pełczyce, |
| Mezoregion |
Równina Gorzowska, Równina Pyrzycka, Pojezierze Choszczeńskie |
| Data utworzenia |
23 października 1991 |
| Akt prawny |
Rozporządzenie Nr 27 Wojewody Gorzowskiego z dnia 23 października 1991 r. |
| Data likwidacji |
2021 |
| Powierzchnia |
239,83 km² |
| Powierzchnia otuliny |
317,68 km² |
| Obszary chronione | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 52°54′N 15°19′E/52,900000 15,316667
| |
| Strona internetowa | |
Podstawa prawna
edytuj- Rozporządzenie Nr 27 Wojewody Gorzowskiego z dnia 23 października 1991 r. w sprawie utworzenia Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego oraz zatwierdzenia planu ochrony tego parku (Dz. Urz. woj. gorzowskiego Nr 14 z 1991 r.)
- Rozporządzenie Nr 6 Wojewody Gorzowskiego z dnia 18 lipca 1996 roku w sprawie zmiany Rozporządzenia Nr 27 Wojewody Gorzowskiego w sprawie utworzenia Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego oraz zatwierdzenia planu ochrony tego parku
- Rozporządzenie Nr 15 Wojewody Lubuskiego z dnia 28 lutego 2006 r. w sprawie Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego
- Rozporządzenie Nr 107/2006 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 21 lipca 2006 r. w sprawie Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego
Opis obiektu poddanego pod ochronę
edytujPuszcza Gorzowska, zwana też Puszcza Barlinecką, to duży kompleks leśny rozciągający się przede wszystkim na równinie sandrowej, usypanej 12 tys. lat temu przez wody odpływające z topniejącego lodowca[3]. Powierzchnia sandru nie jest płaska, poprzecinana jest ciągami rynnowymi i zagłębieniami[4]. Bogactwo przyrody Puszczy Barlineckiej zadecydowało o utworzeniu Parku. Teren Parku, mimo że zajmuje tylko ok. 40% powierzchni Puszczy, jest dla niej reprezentatywny[4]. Dominują tu lasy, zajmujące około 81% powierzchni[3]. Drugim, ważnym elementem krajobrazu są liczne jeziora. Na terenie Parku stwierdzono występowanie ok. 700 gatunków roślin naczyniowych, 140 gatunków porostów, ponad 100 lęgowych gatunków ptaków[4].
Powierzchnia
edytuj| Jednostka administracyjna | Powierzchnia parku | Część pow. parku | Powierzchnia otuliny | Część pow. otuliny |
|---|---|---|---|---|
| woj. zachodniopomorskie | 11 840,14 ha | 49,40% | 20 055,00 ha | 63,13% |
| gmina Barlinek | 10 698,90 ha | 44,61% | 10 181,00 ha | 32,05% |
| gmina Nowogródek Pomorski | 567,39 ha | 2,37% | 6 362,00 ha | 20,03% |
| gmina Pełczyce | 573,85 ha | 2,39% | 3 512,00 ha | 11,06% |
| woj. lubuskie | 12 142,77 ha | 50,60% | 11 713,19 ha | 36,87% |
| gmina Kłodawa | 8 625,00 ha | 35,96% | 8 170,10 ha | 25,72% |
| gmina Strzelce Krajeńskie | 3 517,77 ha | 14,67% | 3 543,09 ha | 11,15% |
| Razem (Σ) | 23 982,91 ha | 100% | 31 768,19 ha | 100% |
Wody powierzchniowe
edytujNa terenie parku na Pojezierzu Pomorskim i Myśliborskim znajdowało się 75 jezior o powierzchni powyżej 1 ha[6]. Największe z nich to jeziora:
- Barlineckie o pow. 268 ha,
- Dankowskie o pow. 81,9 ha.
Niektóre z jezior tworzą z rzekami ciągi rynnowe.
Flora
edytujSpośród rosnących tu roślin objętych ochroną ścisłą ważniejsze gatunki to: rosiczka okrągłolistna, orlik pospolity, paprotka zwyczajna, pierwiosnek lekarski, przylaszczka pospolita, śnieżyczka przebiśnieg. Ochroną częściową objęte są m.in. bobrek trójlistkowy, grążel żółty, grzybienie białe. Występuje też wiele unikatowych zbiorowisk roślinności bagienno-torfowiskowej.
Fauna
edytujReintrodukcja popielicy
edytujW październiku 2011 roku Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra” rozpoczęło realizację projektu reintrodukcji popielicy do lasów parku. Projekt trwał 3 lata[7].
Rezerwaty i pomniki przyrody
edytujNa obszarze parku zostało utworzonych 5 rezerwatów przyrody:
- Dębina – 12,18 ha woj. lubuskie, gm. Kłodawa
- Rzeka Przyłężek – 35,08 ha woj. lubuskie, gm. Kłodawa
- Wilanów – 67,16 ha woj. lubuskie, gm. Kłodawa
- Markowe Błota – 193,40 ha woj. zachodniopomorskie, gm. Barlinek
- Skalisty Jar Libberta – 33,21 ha woj. zachodniopomorskie, gm. Barlinek
- 41 drzew
- 5 pomników przyrody nieożywionej
- 1 głaz narzutowy
- 3 skały
- źródło „Boży Dar”
Zabytki
edytujNa terenie Parku ważną rolę odgrywały zabytki kultury materialnej. Są to pojedyncze obiekty, założenia parkowo-pałacowe lub całe układy wsi[6].
W Lubocieszy (Lipach) działa „Leśna Stacja Dydaktyczna” pełniąca rolę ośrodka edukacji przyrodniczej[6].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ P.J, Gorzowski Park Krajobrazowy - Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego [online], www.zpkwl.gorzow.pl [dostęp 2023-06-29] (pol.).
- ↑ Barlinecki Park Krajobrazowy [online], www.zpkwz.pl [dostęp 2023-06-29].
- ↑ a b Jan Bieńkowski, Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy [online], Chronione obiekty przyrody w powiecie gorzowskim [dostęp 2009-04-02] (pol.).
- ↑ a b c Rejestr parków krajobrazowych województwa lubuskiego, stan na 11 maja 2018 r. [online] [dostęp 2019-02-07].
- ↑ Rozporządzenie Nr 107/2006 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 21 lipca 2006 r. w sprawie Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego, [w:] Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego Nr 89, poz. 1635 [online], 4 sierpnia 2006 [dostęp 2018-09-30].
- ↑ a b c d Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy, [w:] Strona gminy Barlinek [online] [dostęp 2021-05-22] [zarchiwizowane z adresu 2008-02-20].
- ↑ Rusza reintrodukcja popielicy w parku krajobrazowym, [w:] PolskaLokalna.pl [online], 14 października 2011 [dostęp 2011-10-15] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-30].
Linki zewnętrzne
edytuj- Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy, [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [online], Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska [dostęp 2018-06-13].