Baraniec (Tatry)
Baraniec, Baraniec Wielki (słow. Baranec, Veľký vrch) – znajdujący się w słowackiej części Tatr, trzeci co do wysokości (2182[1] m) szczyt Tatr Zachodnich[2]. Znajduje się ok. 2,5 km na południe od grani głównej i jest najwyższym szczytem w bocznej grani Barańców[3].
 Baraniec, widok z grani południowo-wschodniej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie |
Jamnik (powiat Liptowski Mikułasz), Końska (powiat Liptowski Mikułasz), Liptowski Mikułasz |
| Pasmo | |
| Wysokość |
2182 m n.p.m. |
| Wybitność |
363 m |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°10′24,6″N 19°44′27,1″E/49,173500 19,740861
| |
Topografia
edytujJest zwornikiem dla 4 grani[4]:
- grań północna biegnąca poprzez Przełęcz nad Puste, Smreka i Żarską Przełęcz do Rohacza Płaczliwego (łączy Baraniec z główną granią Tatr)
- grań południowo-wschodnia poprzez Szczerbawy, Klin, Mały Baraniec i grzbiet Klinowate opadająca do Kotliny Liptowskiej
- grań południowo-zachodnia poprzez Goły Wierch opadająca do Kotliny Liptowskiej
- grań zachodnia zakończona Czarnymi Skałami i grzbietem Łokieć (tworzą lewe zbocza Doliny Żarskiej)
Pomiędzy granią południowo-zachodnią i południowo-wschodnią znajduje się Dolina Tarnowiecka, pomiędzy południowo-wschodnią i północną Dolina Jamnicka, pomiędzy północną i zachodnią Dolina Żarska, pomiędzy zachodnią i południowo-zachodnią Dolina Bystrego Potoku (odgałęzienie Doliny Żarskiej). Północne stoki spod szczytu Barańca do Doliny Żarskiej opadają stromo, znajduje się w nich niewielki kocioł lodowcowy o nazwie Kotlina[3].
Opis szczytu
edytujOd strony Doliny Jamnickiej znajdują się dwustopniowe kotły lodowcowe. Zbocza osiągają wysokość ponad 1000 m ponad dno doliny. Znajduje się na nich kilka potężnych żlebów, którymi zimą zsuwają się ogromne lawiny. Często przebywają tu kozice. W noc sylwestrową 1971/72 r. turyści spłoszyli tu te zwierzęta, 12 z nich zabiło się na oblodzonych zboczach[5].
Zbudowany jest z łupków krystalicznych z wtrąceniami amfibolitów i łupków grafitowych z granatami[5].
W przeszłości stoki Barańca były wypasane. Był też Baraniec jednym z 5 głównych punktów triangulacyjnych w Tatrach. W 1820 r. zbudowano na jego szczycie drewnianą wieżę do triangulacji i wówczas to precyzyjnie pomierzono wysokość szczytu na 2185 m. Potem na miejscu wieży zamontowano betonowy słup z blaszaną skrzynką kontaktową. Sam wierzchołek jest kamienisty, zbocza w górnej części trawiaste. Ładne widoki na grań główną od Rohaczy po Banówkę, Otargańce i niemal cały Liptów. Ponad Otargańcami widoczny masyw Bystrej oraz Krywań i inne szczyty Tatr Wysokich[5].
Pierwsze wejście zimowe: J. Przyborowski i Wacław Majewski 23 lutego 1914 r.[5]
Szlaki turystyczne
edytujWejście na Baraniec jest możliwe trzema szlakami[6]:
– zielony: autokemping „Raczkowa” – Klinowate – Mały Baraniec – Baraniec. Czas przejścia: 4 h, ↓ 3 h
– rozdroże pod Gołym Wierchem – Goły Wierch. Czas przejścia na Goły Wierch: 2h, dalej szlakiem zielonym.
– żółty: wylot Doliny Żarskiej – Goły Wierch – Baraniec – Smrek – Żarska Przełęcz – Rohacz Płaczliwy
- Czas przejścia z wylotu Doliny Żarskiej na Baraniec: 4 h, ↓ 2:40 h
- Czas przejścia z Barańca na Rohacza Płaczliwego: 2:05 h, z powrotem tyle samo
Przypisy
edytuj- ↑ Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-36-5.
- ↑ Marian Kunicki, Tadeusz Szczerba: Tatry Zachodnie. Słowacja. Kraków: PTTK „Kraj”, 1992. ISBN 83-7005-248-7.
- ↑ a b c d Józef Nyka, Tatry Słowackie. Przewodnik, wyd. 2, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 1998, ISBN 83-901580-8-6.
- ↑ Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Zachodnie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-89-7.
