Badister dilatatus
Badister dilatatus – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny dzierowatych.
| Badister dilatatus | |||
| Chaudoir, 1837 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Podplemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj | |||
| Gatunek |
Badister (Baudia) dilatatus | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia
edytujGatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1837 roku przez Maximiliena Chaudoira na łamach „Bulletin de la Société Impériale des Naturalistes de Moscou”[1].
Morfologia
edytujChrząszcz o wydłużonym ciele długości od 5 do 6 mm. Głowa jest szersza niż dłuższa, ciemnobrązowoczarna do czarnej, włącznie z czułkami i głaszczkami. Warga górna jest na przedniej krawędzi ostro, V-kształtnie wycięta[2]. Aparat gębowy ma żuwaczki o wyraźnie przed szczytem zakrzywionych krawędziach zewnętrznych, niesymetryczne, lewa ma wykrojoną krawędź wewnętrzną, natomiast prawa nie ma wykrojenia na krawędzi zewnętrzno-grzbietowej[2][3]. Ostatni człon głaszczków szczękowych jest spiczasty[2]. Przedplecze jest ciemnobrązowoczarne do czarnego z żółtobrązowo obwiedzionymi krawędziami bocznymi, dłuższe i słabiej ku tyłowi zwężone niż u dreptacza bagiennego i B. collaris, o tylnych kątach całkowicie zaokrąglonych. Pokrywy są ciemnobrązowoczarne do czarnych z żółtobrązowym szwem, a niekiedy także ze słabo widocznymi żółtobrązowymi plamkami barkowymi. Za tarczką znajduje się wcisk głębszy niż u dreptacza bagiennego i B. collaris. Międzyrzędy są gładkie. Powierzchnie pokryw mają po jednym chetoporze (punkcie szczecinkowym) przytarczkowym i od jednego do trzech (zwykle po dwa) chetoporów dyskalnych. Skrzydła tylnej pary są w pełni wykształcone. Spód ciała z epipleurami włącznie jest brązowoczarny do czarnego. Odnóża także są ciemne[2].
Ekologia i występowanie
edytujOwad rozmieszczony na nizinach[2]. Zamieszkuje stanowiska od wilgotnych po podmokłe, o różnym stopniu zacienienia, w tym mokradła i porośnięte roślinnością pobrzeża wód stojących[2][4], od kałuż po jeziora. Bytuje zwykle pod opadłym listowiem i wśród mchów. Często współwystępuje z podobnym dreptaczem bagiennym[4].
Gatunek palearktyczny[2]. W Europie znany jest z Azorów, Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Grecji oraz europejskiej części Rosji. W Azji podawany jest z syberyjskiej części Rosji, anatolijskiej części Turcji, Gruzji, Armenii, Syrii i Kazachstanu[5][6]. Na wschód dociera do Bajkału[2].
Przypisy
edytuj- ↑ M. Chaudoir. Description de quelques genres nouveaux et de quelques espèces nouvelles ou inédites de carabiques. „Bulletin de la Société Impériale des Naturalistes de Moscou”. 10 (3), s. 3-20, 1837.
- ↑ a b c d e f g h Karel Hůrka: Carabidae of the Czech and Slovak Republics. Zlin: Kabourek, 1996, s. 36-40, 374-382.
- ↑ Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 409-418.
- ↑ a b Bolesław Burakowski, Maciej Mroczkowski, Janina Stefańska, Chrząszcze – Coleoptera. Biegaczowate – Carabidae, część 2, „Katalog Fauny Polski”, 3, 13, Warszawa: Instytut Zoologiczny Polskiej Akademii Nauk, 1974.
- ↑ Wolfgang Lorenz, Badister (Baudia) dilatatus Chaudoir, 1837 in: CarabCat, O. Bánki i inni red., Catalogue of Life Checklist, 29 lipca 2021, DOI: 10.48580/dfqf-3dk [dostęp 2024-02-14].
- ↑ M. Baehr, Licinini, [w:] Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume I. Archostemata - Myxophaga - Adephaga, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2003, s. 440-441, ISBN 87-88757-73-0.