Béla Miklós
Béla Miklós von Dálnoki (ur. 11 czerwca 1890 w Budapeszcie, zm. 21 listopada 1948 tamże) – arystokrata węgierski, wojskowy i polityk, premier Węgier od marca 1945 do listopada 1945 roku. W końcowym okresie II wojny światowej udzielił politycznego poparcia koncepcji opuszczenia koalicji państw Osi i przyłączenia się do ZSRR.
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Béla Miklós von Dálnoki |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Premier Węgier | |
| Okres |
od 22 grudnia 1944 (oficjalnie od 28 marca 1945) |
| Przynależność polityczna |
Partia Niepodległości |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
              
| |
Béla Miklós w latach 1933–1936 był m.in. węgierskim attaché wojskowym w Berlinie[1]. Jako dowódca 24 tys. węgierskiego kontyngentu wojskowego tzw. Grupy Szybkiej (Gyorshadtest) od 1940 do 1942, uczestniczył w operacji Barbarossa w składzie Grupy Armii Południe generała Rundstedta. Po bitwie o Kijów Miklós otrzymał w uznaniu zasług wojennych, jako pierwszy oficer węgierski 4 grudnia 1941 niemiecki Rycerski Krzyż Żelazny. W listopadzie 1941 wrócił z osłabioną Grupą Szybką do Budapesztu. W październiku 1942 roku objął stanowisko dyrektora biura w gabinecie regenta Królestwa Węgier admirała Miklósa Horthyiego. Jako zaufany regenta uczestniczył w berlińskich rozmowach w lipcu 1944 z kanclerzem Hitlerem. 1 sierpnia 1944 został powołany na stanowisko dowódcy 1 Armii węgierskiej mającej bronić granic Węgier od strony północnego łuku Karpat.
W dniu 16 października 1944 Miklós, został wezwany do stawienia się w siedzibie niemieckiego generała Heinriciego. Ostrzeżony o ewentualnym aresztowaniu, uciekł ze współpracownikami przez węgierskie linie frontu do kwatery sztabu Armii Czerwonej stacjonującego w czasie operacji wschodniokarpackiej w Lesku[2].
W dniu 21 grudnia 1944, w czasie oblężenia Budapesztu opozycja antynazistowska utworzyła w Debreczynie tymczasowe Zgromadzenie Narodowe. Uczestniczyli w nim Komuniści, Partia Drobnych Rolników, Partia Socjaldemokratyczna, Partia Chłopska i przedstawiciele Partii Obywatelskiej. Zgromadzenie wybrało rząd tymczasowy, po radzieckiej akceptacji, którym kierować miał Bela Miklós jako premier[3]. Na tym stanowisku pozostał do wyborów 15 listopada 1945 roku.
Przed wyborami parlamentarnymi na Węgrzech w 1947 wstąpił do Węgierskiej Partii Niepodległości. Z listy tej partii dostał się do parlamentu, ale pod naciskiem komunistów został nielegalnie pozbawiony mandatu. Po tych wydarzeniach jego rodzina została poddana prześladowaniom.
Zmarł w Budapeszcie, pochowany bez ceremoniału wojskowego.
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Attila Ótott Kovács, Die ungarischen Inhaber des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes, Ranis: Scherzers Militaer-Verl, 2006, ISBN 978-3-938845-02-8, OCLC 254790289.
- Wacław Felczak Historia Węgier Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1983 ISBN 83-04-01028-3.