Wikipedia

Anton Agius

"narodowy rzeźbiarz" Malty

Anton Agius (ur. 1 grudnia 1933 w Rabacie, zm. 19 października 2008 w Msidzie) – maltański rzeźbiarz, najbardziej znany z tworzenia dużej liczby pomników na Malcie[1][2][3]. Został nazwany „narodowym rzeźbiarzem” przez byłego prezydenta Malty Ugo Mifsuda Bonniciego[4].

Anton Agius
Ilustracja
Pomnik Antona Agiusa na Pjazza Anton Agius w Rabacie
Data i miejsce urodzenia

1 grudnia 1933
Rabat

Data i miejsce śmierci

19 października 2008
Msida

Narodowość

maltańska

Alma Mater

Saint Martin’s School of Art, Londyn

Dziedzina sztuki

rzeźbiarstwo

Odznaczenia
Narodowy Order Zasługi IV klasy (Malta)
Multimedia w Wikimedia Commons

Wczesne życie

edytuj

Agius urodził się w Rabacie 1 grudnia 1933 r. z rodziców Ġużeppiego i Stelli (z domu Galea)[1][2]. Jego pierwsze zainteresowania artystyczne dotyczyły muzyki, jednak nie skupił się na tym obszarze z powodu wątpliwości matki[5].

Edukacja

edytuj

Agius najpierw uczęszczał do szkoły państwowej w Rabacie[2].

Jego pierwsze zapoznanie się ze sztuką odbyło się pod okiem kuzyna, rzeźbiarza Samuela Bugei, który uczył go rysunku[5][6][7]. Będąc nastolatkiem Agius praktykował u rzeźbiarza Guzeppiego Galei[5][6][7]. W latach 1950–1953 kontynuował naukę w Malta Society of Arts, Manufacturers and Commerce, gdzie studiował u Ignazio Cefaia[1][2][5][6]. Następnie spędził 4 lata w School of Arts, gdzie uczył się u Emvina Cremony, Vincenta Apapa i Ġorġa Borga, u którego studiował modelowanie w glinie[1][2][5]. W 1957 roku Agius otrzymał stypendium rządowe na studia w Scuola del Nudo dell’ Associazione Artistica Internazionale na Accademia di Belle Arti(inne języki) w Rzymie, gdzie studiował u Pericle Fazziniego i Michele Guerrisiego[1][2][6]. Następnie studiował w Saint Martin’s School of Art w Londynie[2]. Tutaj uczył się pod kierunkiem Franka Martina, Elisabeth Frink, Anthony’ego Caro i Eduardo Paolozziego[5][6]. Studia na Saint Martin’s doprowadziły go do uzyskania państwowego dyplomu z projektowania, modelowania, rzeźbienia i rycia liter w kamieniu[1].

Kariera

edytuj

Agius pracował jako nauczyciel sztuki w kilku szkołach średnich na Malcie, i jako wykładowca na Uniwersytecie Maltańskim. Był również członkiem Malta Aesthetics Board[1][2].

Artysta tworzył w kilku rodzajach materiału, w tym w glinie, brązie, betonie, kamieniu, żywicy i drewnie, a także metodą linorytu[2][7][8]. Mówiło się, że drewno było ulubionym medium Aguisa[3]. Warto zwrócić uwagę na kolekcję prac z drewna oliwnego, która jest obecnie przechowywana w Muzeum Katedralnym w Mdinie, wraz z rysunkami samego Agiusa[2][6][9]. Wykonał również kilka prac dla kilku podmiotów w Rabacie, m.in. kościołów i St. Paul Band Club, a kilka swoich dzieł przekazał do muzeum parafialnego[2]. Inne godne uwagi dzieła to krucyfiks, który wykonał dla kaplicy Kerygma[3] i posąg św. Franciszka z Asyżu, który stoi w wejściu do Peace Lab[10].

W 2003 roku w foyer ratusza w Cardiff ustawiono pomnik autorstwa Agiusa. Pomnik nosi nazwę „Greenham Marcher” i upamiętnia protestujące kobiety z Greenham Common[11].

Wystawy

edytuj

Anton Agius wystawiał swoje prace na wielu wystawach; wśród nich były:

  • Wystawa w Muzeum Narodowym (1963)[1]
  • Wystawy w Muzeum Sztuk Pięknych (1974, 1979)[1]
  • Wystawa maltańskich rzeźb i ceramiki, Galleria Fenici (1981)[1]
  • Art’84 – wystawa na Malcie (1984)[1]
  • Wystawa sztuki w ramach Tygodnia Służby Publicznej (1996)[1]
  • 13. wystawa pod patronatem Bank of Valletta (2005)[4][12].

Pomniki

edytuj

Agius jest najbardziej znany na Malcie z wykonania kilkunastu pomników. Wszystkie one przedstawiają ważne osoby lub wydarzenia na Malcie[2][8]. Niektóre z nich to:

Pomnik Lokalizacja Zdjęcie Przypisy
Workers’ Monument Msida
 
 [1][13]
Dun Mikiel Xerri and Compatriots Valletta
 
 [13]
Manwel Dimech statue Valletta
 
 [1][13]
Sette Giugno Riots monument Valletta
 
 [13]
Popiersie Mabel Strickland Strickland House, Valletta [7]
Pomnik Wolności (Freedom Monument) Birgu
 
 [1][13]
Mgr. G. De Piro monument Rabat [1]
Guze’ Ellul Mercer statue Dingli [1]
Popiersie Antona Buttigiega Qala [1]
Pomnik Mikiela Antona Vassalli Żebbuġ
 
 [8]
Popiersie Fransa Baldacchino „Il-Budaja” Ir-Razzett Tal-Markiż, Mosta [14]
Pomnik maltańskich misjonarzy Mosta [15]
Pomnik Lorry’ego Santa Paola
 
 [16]
Pomnik Paula Xuereba Mdina
 
 [17]

Znaczki pocztowe

edytuj

Anton Agius zaprojektował również kilka maltańskich znaczków pocztowych[9]:

  • De Soldanis & Dun Karm 1971 – 2s Dun Karm[18]
  • Heart 1972 – 2d Heart and WHO emblem[19]
  • Heart 1972 – 10d Heart and WHO emblem[20]
  • Heart 1972 – 2s 6d Heart & WHO emblem[21]
  • Maltese Workers 1977 – 2c Helping handicapped workers[22]
  • Maltese Workers 1977 – 7c Stone building and industrial trades[23]
  • Maltese Workers 1977 – 20c Dangers encountered by workers[24]
  • International Year of Peace 1986 – 8c[25][26]

Nagrody i wyróżnienia

edytuj

Anton Agius otrzymał wiele nagród i wyróżnień, niektóre z nich przedstawiono w poniższej tabeli.

Nagroda i lokata Organ przyznający Kraj Rok Źródło
Wystawa Sztuki Prawa Człowieka - I nagroda 1968 [1]
Trofeum dla najlepiej utrzymanej wioski – I nagroda 1971 [1]
Oznaczenie Del Dio Pan Florence, Italy 1979 [1][2]
Nagroda Artysty Roku 1980 [1][2]
Targa d’Onore Associazione Artistica Culturale d’Italia 1982 [1][2][16]
I Międzynarodowe Biennale Sztuki - II nagroda Malta 1995 [1]
Bienneale Internazzjonali tal-Arti Malta 1997 [2]
National Order of Merit IV klasy Rząd Malty Malta 2005 [1][7]
Złoty Medal 2006 Society of Arts, Manufacturers and Commerce Malta 2007 [1][7]

Śmierć

edytuj

Anton Agius zmarł 19 października 2008 r. w wieku 74 lat[2][3][7] w Msidzie[16]. Naborzeństwo pogrzebowe odbyło się 22 października 2008 r. w kościele Narodzenia NMP (znanym jako ta’ Ġieżu), po czym został on pochowany na cmentarzu św. Małgorzaty w Rabacie[2].

Dziedzictwo

edytuj

Pomnik

edytuj

Plany budowy pomnika Antona Agiusa rozpoczęły się w sierpniu 2009 r. wraz z powołaniem komitetu. W jego skład wchodził burmistrz Rabatu Alexander Craus jako przewodniczący. Gotowy pomnik odsłonięto w Rabacie 7 maja 2011 r.[27][28][29].

Pomnik przedstawia Antona Agiusa przy swoim stanowisku pracy, rzeźbiącego ryby z kawałka drewna oliwnego w towarzystwie swoich dwóch psów. Projekt pomnika jest dziełem Josepha Scerriego, jednego z uczniów Agiusa. Przedstawione na pomniku ryby były dziełem innej uczennicy Agiusa, Moniki Spiteri. Spiteri powierzono modelowanie kopii dzieła Aguisa „Ławica ryb”, które wyrzeźbił z drewna, tak jak przedstawiono na pomniku. Stanowisko pracy w pomniku jest repliką rzeczywistego stanowiska pracy Aguisa. Stworzył ją jego brat Micheal Agius, wykonując gipsowy odlew oryginalnej ławki[8][13][27].

Pomnik został odlany z brązu w Fonderia d’Arte Massimo del Chiaro w Pietrasanta we Włoszech. Agius pracował z tą odlewnią za życia i zaprzyjaźnił się z rodziną del Chiaro[8][27][28][29].

Wystawy okolicznościowe

edytuj

W 2009 roku Komisja Kultury L’Isle Adam Band Club zorganizowała wystawę prac Agiusa z okazji pierwszej rocznicy jego śmierci. Prace zawarte na tej wystawie były różne, w tym rzeźby, posągi, modele i bozzetto[30].

Kolejna wystawa prac Agiusa odbyła się w 2010 roku w Moście. Wystawę zorganizowało stowarzyszenie Talent Mosti, którego Agius był honorowym członkiem[31].

Fundacja Antona Agiusa

edytuj

W 2009 r. rada miasta Rabatu powołała Fundację Antona Agiusa. Celem tej fundacji jest odrestaurowanie kilku zabytków, budynków i nisz w Rabacie, które wymagały naprawy[32].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Agius Anton. Malta Society of Arts. [dostęp 2022-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-04)]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Tislima lill-iskultur Rabti Anton Agius (1934–2008). um.edu.mt, 2009. [dostęp 2022-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-24)]. (malt.).
  3. ↑ a b c d Sculptor Anton Agius Passes away. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2008-10-21. [dostęp 2022-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ang.).
  4. ↑ a b 'National' sculptor's works to go on display. [w:] Times of Malta [on-line]. 2005-05-13. [dostęp 2022-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ang.).
  5. ↑ a b c d e f Joseph Agius: Caught between the abstract and the representational. [w:] Times of Malta [on-line]. 2021-06-03. [dostęp 2022-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  6. ↑ a b c d e f Anton Agius And Gothic Socialist Realism. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2012-06-03. [dostęp 2022-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-24)]. (ang.).
  7. ↑ a b c d e f g Lisa Gwen Baldacchino: Anton Agius, sculptor of monuments, dies aged 74. [w:] Times of Malta [on-line]. 2008-10-21. [dostęp 2022-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  8. ↑ a b c d e Adriana Bishop: An ode to the monument maker: Anton Agius monument, Rabat. GuideMeMalta.com. [dostęp 2022-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  9. ↑ a b Anton Agius – Thinking On Wood. metropolitanchapter.com. [dostęp 2022-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  10. ↑ Dionysius Mintoff: Appreciation - Anton Agius. [w:] Times of Malta [on-line]. 2008-10-23. [dostęp 2022-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ang.).
  11. ↑ Agius sculpture finally at Cardiff City Hall. [w:] Times of Malta [on-line]. 2003-11-05. [dostęp 2022-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ang.).
  12. ↑ BoV's Anton Agius exhibition. [w:] Times of Malta [on-line]. 2005-05-29. [dostęp 2022-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ang.).
  13. ↑ a b c d e f Martina Said: Monument of late sculptor Anton Agius unveiled in Rabat. [w:] Malta Today [on-line]. 2011-05-20. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-25)]. (ang.).
  14. ↑ Bust of Il-Budaj. [w:] Times of Malta [on-line]. 2007-03-06. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ang.).
  15. ↑ James Debono: Borg's roadbuilders want Virgin Mary instead of Anton Agius sculpure. [w:] Malta Today [on-line]. 2021-05-16. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ang.).
  16. ↑ a b c AGIUS Anton. Museo Dei Bozzetti. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (wł.).
  17. ↑ Gardens: Howard Gardens. Local Government: Mdina. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ang.).
  18. ↑ MaltaPost: De Soldanis & Dun Karm 1971 – 2s Dun Karm. maltaphilately.com. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  19. ↑ MaltaPost: Heart 1972 – 2d Heart and WHO emblem. maltaphilately.com. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-25)]. (ang.).
  20. ↑ MaltaPost: Heart 1972 – 10d Heart and WHO emblem. maltaphilately.com. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  21. ↑ MaltaPost: Heart 1972 – 2s 6d Heart & WHO emblem. maltaphilately.com. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  22. ↑ MaltaPost: Maltese Workers 1977 – 2c Helping handicapped workers. maltaphilately.com. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  23. ↑ MaltaPost: Maltese Workers 1977 – 7c Stone building and industrial trades. maltaphilately.com. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  24. ↑ MaltaPost: Maltese Workers 1977 – 20c Dangers encountered by workers. maltaphilately.com. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  25. ↑ MaltaPost: International Year of Peace 1986 – 8c. maltaphilately.com. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  26. ↑ Hadrian Wood: Artworks for stamps. [w:] Times of Malta [on-line]. 2012-10-12. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  27. ↑ a b c Anton Camilleri: Monument u busti fil-Gżejjer Maltin. Malta: Book Distributors Limited (BDL), 2019. ISBN 978-99957-99-97-7. (malt.).
  28. ↑ a b Rabat monument to Anton Agius. [w:] Times of Malta [on-line]. 2009-08-20. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ang.).
  29. ↑ a b Monument To sculptor Anton Agius. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2009-08-21. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ang.).
  30. ↑ Anton Agius Commemorative exhibition. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2009-10-18. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  31. ↑ Exhibition Of works by sculptor Anton Agius. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2010-11-02. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ang.).
  32. ↑ Rabat Pays a very special tribute to Anton Agius. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2009-03-05. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-25)]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Anton_Agius&oldid=74757562”