Andrzej Bieńkowski (malarz)
Andrzej Bieńkowski (ur. 24 września 1946 w Warszawie) – polski malarz, etnograf, pisarz.
 Andrzej Bieńkowski | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujSyn Władysława Bieńkowskiego (1906–1991), działacza politycznego, socjologa i publicysty i Flory z d. Zaborowskiej (1909–1990), powieściopisarki, poetki i dramatopisarki. Brat Ewy Bieńkowskiej.
Andrzej Bieńkowski studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na Wydziale Malarstwa w pracowni Jana Cybisa oraz na Wydziale Grafiki. Dyplom uzyskał w 1971. W latach 1980–2019 pracował na Wydziale Wzornictwa warszawskiej ASP jako wykładowca, a od 1995 jako profesor, prowadził pracownię malarstwa i rysunku. W 1980 roku rozpoczął badania etnograficzne – projekt Muzyka Odnaleziona. Interesuje go wieś ze swoimi problemami, ale przede wszystkim muzyka, losy i kondycja muzykantów-wiejskich artystów. Poszukuje instrumentów, odnawia je, rekonstruuje dawne kapele wiejskie.
Współpracował z warszawskim Domem Tańca, prezentował swoje nagrania w 2 programie PR (wraz z Marią Baliszewską) w audycjach pt. Muzyka Odnaleziona, a także gościł w magazynie „Źródła” u Anny Szewczuk-Czech. Dokumentuje materiały i nagrania początkowo w Radomskiem, Rawskim, Łódzkim, później także Lubelskim, od 2003 roku na Ukrainie i Białorusi. W trakcie swoich wypraw na wieś zgromadził prywatne archiwum etnograficzne, zawierające nagrania audio, video, zdjęcia (w tym archiwalne) oraz instrumenty. Publikuje swoje zbiory muzyki wiejskiej w wydawnictwie Muzyka Odnaleziona. W 2012 roku założył, wraz ze swoją żoną Małogrzatą Bieńkowską, fundację Muzyka Odnaleziona zajmującą się porządkowaniem, digitalizacją i udostępnianiem archiwum etnograficznego.
Twórczość
edytujZadebiutował w latach 1970. Od początku twórczości tworzył sztukę figuratywną, gdzie zarówno groteska, jak i ironia miały swoje ważne miejsce. Swoje obrazy i gwasze zapełniał wymyślonymi człekostworami. Od początku lat 1980. do obrazów Bieńkowskiego zaczyna przenikać fascynacja wsią, folklorem. Pojawiają się postaci wiejskich muzykantów. Artysta ma poczucie, że utrwala obraz rzeczywistości, która wkrótce przestanie istnieć. I rzeczywiście, około 2009 roku Bieńkowski wraca do wymyślonego świata swoich obrazów, tworzy kompilacje wspomnień, anegdot, jakby komiksów na płótnie.
Ważniejsze wystawy
edytuj- 1976 – Galeria Viotii, Turyn
- 1980 – Galeria Studio, Warszawa „Niewidzialna dziewica” (wspólnie z T. Ciecierskim, Ł. Korolkiewiczem)
- 1983 – Galeria Hansa Barlacha, Hamburg, Niemcy
- 1984 – Pracownia autora, Warszawa (wraz z Elżbietą Sikorską)
- 1987 – Galeria Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa
- 1988 – Pracownia Dziekanka, Warszawa (malarstwo, fotografie)
- 1988 – Galeria Brantebjorg, Nykobing, Dania
- 1989 – Galeria Pokaz, Warszawa (fotografie, video)
- 1990 – Instytut Polski, Sztokholm, Szwecja
- 1990 – Galeria Vision, Sztokholm, Szwecja
- 1994 – Galeria ZPAP, Warszawa
- 1995 – Muzeum im. O. Kolberga, Przysucha „Świat obok nas”
- 1996 – Dom tańca „Wiejscy muzykanci” (fotografie)
- 1999 – Galeria Aula, ASP Warszawa (wraz z Łukaszem Korolkiewiczem, Włodzimierzem Pawlakiem, Jackiem Sempolińskim)
- 2000 – Galeria Studio, Warszawa (wraz z Teodorem Bokiem)
- 2001 – Ambasada Polska, Tokio, Japonia (malarstwo, fotografie, video)
- 2001 – Muzeum im. O. Kolberga, Przysucha (fotografie, video)
- 2002 – Rudolstadt, Niemcy (fotografie, video)
- 2006 – Muzeum im. K. Pułaskiego, Warka
- 2008 – Muzeum Wsi Radomskiej, Radom (fotografie)
- 2009 – Muzeum Mazowieckie w Płocku (fotografie, zbiór instrumentów, video)
- 2009 – Muzeum im. O. Kolberga, Przysucha (fotografie)
- 2009 – Galeria Gardzienice, Lublin (malarstwo, fotografie)
Pozostała twórczość Bieńkowskiego
edytuj- „Ostatni wiejscy muzykanci-ludzie, obyczaje, muzyka”
- muzyka”, książka nominowana do Nagrody Mediów Publicznych Cogito w 2008 roku i Nagrody Literackiej Gdynia w 2008 roku
- „1000 kilometrów muzyki. Warszawa-Kijów”
- Film dokumentalny z badań terenowych, wątki muzyki żydowskiej w repertuarze muzyków wiejskich, wspomnienia muzykantów grających na żydowskich weselach, zabawach – Muzyka żydowska w pamięci wiejskich muzykantów
Odznaczenia i nagrody
edytuj- Nagroda na Ogólnopolskim Festiwalu sztuk Pięknych, Szczecin 1974
- Nagroda na Międzynarodowym Konkursie na plakat poświęcony Prawom Człowieka, Strasbourg, Francja 1974
- Nagroda za debiut malarski Towarzystwa Sztuk Pięknych, Warszawa 1976
- Nagroda Rektora II stopnia, ASP Warszawa 1987
- Złota Odznaka ZPAP, Warszawa 1993
- Nagroda Rektora I stopnia, ASP Warszawa 1990
- Nagroda im. Oskara Kolberga, 1995
- Nagroda im. Cypriana Kamila Norwida, 2008
- Srebrny medal Gloria Artis, 2014[1][2]
Przypisy
edytuj- ↑ Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [online], MKiDN [dostęp 2023-01-07].
- ↑ Ostatnie akcenty Roku Kolberga 2014. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowej, 2014-12-11. [dostęp 2014-12-17].
Bibliografia
edytuj- Andrzej K. Bieńkowski – katalog wystawy malarstwa, Galeria DAP, Warszawa 1994
- Świat obok nas – katalog wystawy malarstwa A.B., Przysucha 1995, ISBN 83-90-38-63-0-5.
- Wiejscy muzykanci. muzeumpulaski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-05)]. – Andrzej Bieńkowski – katalog wystawy malarstwa 2006, ISBN 83-906749-6-3.
- Słownik malarzy polskich, Małgorzata Kitowska-Łysiak i inni, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 2001, ISBN 83-213-4143-8, OCLC 830313854.
- Sprzedana muzyka, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2007
Linki zewnętrzne
edytuj- Muzyka Odnaleziona
- Muzyka odnaleziona w ostatniej chwili. Dwójka – Program 2 Polskiego Radia, 2012-11-16. [dostęp 2014-05-06].
- Archiwum Muzyki Wiejskiej