Amerykanie
Amerykanie (ang. Americans) – pluralistyczna wspólnota narodowo-państwowa pochodzenia imigracyjnego, kształtująca się w Stanach Zjednoczonych, licząca w 2010 roku około 308,7 mln osób[4][5]. W związku ze specyficzną, migracyjną historią swojego powstania, posiada pochodzenie mieszane, przede wszystkim europejskie. Mniejszość stanowią osoby pochodzenia afrykańskiego, azjatyckiego, rdzenni Amerykanie – Indianie Ameryki Północnej oraz osoby pochodzenia hawajskiego i pacyficznego[6]. Skutkiem tradycyjnej wieloetniczności Stanów Zjednoczonych jest fakt, że wielu Amerykanów identyfikuje się zarówno ze Stanami Zjednoczonymi, jak i – raczej sentymentalnie – z krajem pochodzenia swoich przodków (np. Amerykanie niemieckiego, włoskiego czy irlandzkiego pochodzenia – German Americans, Italian Americans, Irish Americans).
| Populacja |
308 745 538 osób[1] |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania |
głównie: USA |
| Język |
angielski (78,1%), hiszpański (13,5%), inne (8,4%)[2] |
| Religia |
protestantyzm (42%), katolicyzm (21%)[3] |
| Pokrewne | |
 Mapa Amerykanów na całym świecie | |
Istotnym elementem procesu narodowotwórczego w Stanach Zjednoczonych jest amerykanizacja, prowadząca do zaniku odrębności etnicznych grup imigracyjnego pochodzenia połączonego z adaptacją niektórych nowych elementów. W ten sposób pierwotna kultura angloamerykańska przekształciła się w odrębną kulturę amerykańską. Zasadą budowy współczesnego społeczeństwa amerykańskiego jest również wielokulturowość — zagwarantowanie każdej grupie prawa do kultywowania własnej tożsamości i tradycji[7].
Językiem ojczystym większości Amerykanów, zwłaszcza pochodzenia europejskiego i afrykańskiego, jest język angielski w jego amerykańskiej odmianie, odziedziczony po byłych kolonizatorach Ameryki Północnej – Anglikach. Ponadto znaczna część mieszkańców południa Stanów Zjednoczonych (Florydy, Teksasu, Nowego Meksyku oraz południowej Kalifornii) posługuje się językiem hiszpańskim. Społeczność Cajuns w Luizjanie oraz zamieszkujący Nową Anglię potomkowie Frankokanadyjczyków mówią po francusku.
Amerykanie w przytłaczającej większości zamieszkują Stany Zjednoczone. Ci żyjący poza Stanami Zjednoczonymi mieszkają przede wszystkim w Meksyku, gdzie stanowią 1,1% populacji (ponad 1 mln osób) oraz w Kanadzie, gdzie stanowią 2,3% populacji (ponad 687 tys. osób)[8]. W Polsce żyje ich około 12 tysięcy[9]. Pod względem przynależności religijnej większość Amerykanów to chrześcijanie, głównie protestanci (42%) i katolicy (21%)[10].
Ze względu na zawężenie znaczenia, Amerykaninem nie można jednak określić każdego mieszkańca dowolnego państwa Ameryki Północnej lub Południowej. W języku polskim Amerykanin oznacza mieszkańca Stanów Zjednozonych[11]. Wobec mieszkańców innych państw tej części świata stosuje się określenie analogiczne do nazwy państwa, z którego pochodzi.
Zobacz też
edytuj
- Afroamerykanie
- Amerykanie pochodzenia angielskiego
- Amerykanie pochodzenia belgijskiego
- Amerykanie pochodzenia chińskiego
- Amerykanie pochodzenia francuskiego
- Amerykanie pochodzenia niemieckiego
- Amerykanie pochodzenia polskiego
- Amerykanie pochodzenia rosyjskiego
- Amerykanie pochodzenia szwedzkiego
- Amerykanie pochodzenia włoskiego
- demografia Stanów Zjednoczonych
Przypisy
edytuj- ↑ Census 2010 News | U.S. Census Bureau Announces 2010 Census Population Counts - Apportionment Counts Delivered to President [online], census.gov [dostęp 2021-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-24] (ang.).
- ↑ Explore Census Data [online], census.gov [dostęp 2021-04-21] (ang.).
- ↑ Measuring Religion in Pew Research Center’s American Trends Panel | Pew Research Center [online], pewforum.org [dostęp 2021-04-07] (ang.).
- ↑ Słownik języka polskiego, tomy I-X + Suplement, tom XI; red. Witold Doroszewski; wyd. Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe; Warszawa 1958–1969, tom I, s. 109, 2. Amerykanka „obywatelka Stanów Zjednoczonych Ameryki Płn.”.
- ↑ Census 2010 News | U.S. Census Bureau Announces 2010 Census Population Counts – Apportionment Counts Delivered to President [online], census.gov [dostęp 2021-03-25] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-24] (ang.).
- ↑ American FactFinder - Results [online], census.gov [dostęp 2024-04-22] [zarchiwizowane z adresu 2015-01-03].
- ↑ Amerykanie, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-04-02].
- ↑ American citizens living abroad by country. aca.ch. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-08-02)]..
- ↑ https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/Przynaleznosc_narodowo-etniczna_w_2011_NSP.pdf
- ↑ 1615 L. St NW, Suite 800 Washington, DC 20036 USA202-419-4300 | Main202-419-4349 | Fax202-419-4372 | Media Inquiries, Measuring Religion in Pew Research Center’s American Trends Panel [online], Pew Research Center's Religion & Public Life Project, 14 stycznia 2021 [dostęp 2021-04-02] (ang.).
- ↑ Amerykanin. [w:] Słownik języka polskiego PWN [on-line]. WN PWN SA. [dostęp 2015-08-27].