Allanit (ortyt) – minerał z grupy krzemianów, odmiana epidotu. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Allanit
Ilustracja
Allanit
Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy

ortyt

Skład chemiczny

krzemian wapnia, ceru, itru, lantanu, żelaza, manganu i glinu ((Ca,Fe)2(R,Al,Fe)3Si3O12OH)

Twardość w skali Mohsa

5,5–6

Przełam

muszlowy lub nierówny, kruchy

Łupliwość

niedoskonała

Pokrój kryształu

słupkowy, tabliczkowy

Układ krystalograficzny

jednoskośny

Gęstość

3,4–4,2 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

jasnobrązowy do czarnego

Rysa

szarozielona, brązowa

Połysk

żywiczny, smolisty

Nazwa pochodzi od nazwiska amerykańskiego mineraloga Thomasa Allana (1777–1833).

Charakterystyka

edytuj

Właściwości

edytuj

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym, tabliczkowym, igiełkowym. Występuje w skupieniach ziarnistych, zbitych, igiełkowych, spotykany także w formie pojedynczych ziarn w skale. Jest kruchy, przeświecający, bywa promieniotwórczy (obecność uranu i toru). Współwystępuje z epidotem, biotytem, monacytem, gadolinitem, kwarcem.

Występowanie

edytuj

W kwaśnych skałach magmowych, zwykle w granitach, granodiorytach i sjenitach. Spotykany także w skałach metamorficznych.

Miejsca występowania:

Zastosowanie

edytuj
  • ma znaczenie naukowe,
  • jest atrakcyjny dla kolekcjonerów,
  • w jubilerstwie wykorzystywany rzadko z powodu ciemnej barwy. Znacznie częściej w galanterii ozdobnej i wyrobach pamiątkarskich. Poszukiwane są kamienie jasnobrązowe, przeświecające. Powszechny jest szlif kaboszonowy.

Bibliografia

edytuj
  • Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982.
  • Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1.

Linki zewnętrzne

edytuj