Aleksander Wasilewski (major AK)
Aleksander Wasilewski (ur. 6 marca 1906[a] w Sudargach, zm. 10 stycznia 1993 w Gdańsku) – major Armii Krajowej, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
 major
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1930–1944 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
5 pułk piechoty Leg. |
| Stanowiska |
dowódca plutonu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujSyn Klemensa i Malwiny z domu Bostis. Od 1914 mieszkał z rodzicami w Rydze, gdzie ukończył gimnazjum (1926). W latach 1927–1930 kształcił się w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie[1], którą ukończył z 89. lokatą (był absolwentem VII Promocji). Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego (sygnatura B.P.L. 19333-I-30) mianowany został na stopień podporucznika w korpusie oficerów piechoty, ze starszeństwem z dnia 15 sierpnia 1930 i 106. lokatą, oraz wcielony do 5 pułku piechoty Legionów z Wilna[2]. Na mocy zarządzenia Prezydenta RP z dnia 12 marca 1933 awansowano go do rangi porucznika piechoty, ze starszeństwem z dnia 1 stycznia 1933 i 155. lokatą[3][4]. Pozostając oficerem 5 pp Leg. zajmował na dzień 5 czerwca 1935 roku 153. lokatę w swoim starszeństwie (była to jednocześnie 1637. lokata łączna pośród wszystkich poruczników piechoty)[5]. Jeszcze w tym samym roku przeniesiony został do Szkoły Podchorążych Piechoty, gdzie objął stanowisko dowódcy plutonu, a następnie instruktora. Do stopnia kapitana awansowany został ze starszeństwem z dnia 19 marca 1938 i 260. lokatą wśród oficerów piechoty[4][6]. Na dzień 23 marca 1939 zajmował stanowisko instruktora strzelania 3 kompanii w Szkole Podchorążych Piechoty[7]. W kampanii wrześniowej walczył w szeregach I batalionu 204 pułku piechoty rez.[b] jako dowódca kompanii ckm. Przeszedł szlak bojowy wraz z Armią „Kraków”[c], po jej kapitulacji przedostał się do Warszawy, a potem do Wilna[1].
W Wilnie rozpoczął działalność konspiracyjną - początkowo w Służbie Zwycięstwu Polski, następnie w Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Od 1942 roku szef sztabu Inspektoratu „A” Okręgu Wilno Armii Krajowej, od wiosny 1944 na stanowisku szefa sztabu I Zgrupowania Partyzanckiego Okręgu Wilno AK. Z dniem 7 lipca 1944 objął obowiązki dowódcy tegoż Zgrupowania. Aresztowany przez NKWD 17 lipca tr. w Boguszach i wywieziony do obozu w okolicach Riazania. Z obozu uciekł w sierpniu 1947 wraz z pułkownikiem Aleksandrem Krzyżanowskim „Wilkiem” i przedostał się do Wilna. W Wilnie został ponownie aresztowany i osadzony w obozie[8].
Do Polski powrócił w lutym 1949. Zamieszkał w Gdańsku i tam też zmarł. Za czyny dokonane podczas służby w Armii Krajowej odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari oraz Krzyżem Walecznych[9]. Spoczywa na gdańskim cmentarzu Oliwskim (kwatera: 23, rząd: 13, grób: 2).
Odznaczenia
edytujUwagi
edytuj- ↑ W części dokumentów jako datę urodzenia Aleksandra Wasilewskiego podaje się dzień 9 marca 1906 roku.
- ↑ W sierpniu 1939 Aleksander Wasilewski został skierowany do Maczek koło Dąbrowy Górniczej, gdzie stacjonowała 2 kompania batalionu Obrony Narodowej „Dąbrowa Górnicza”. Batalion ten po rozpoczęciu mobilizacji alarmowej został przeformowany w I batalion 204 pułku piechoty rezerwowego.
- ↑ Według części dokumentów Aleksander Wasilewski kampanię wrześniową odbył w szeregach 41 Dywizji Piechoty Rezerwowej.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Polak (red.) 1999 ↓, s. 104.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 13 z 15 VIII 1930, s. 272.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. ↓, Nr 3 z 14 III 1933, s. 51.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 434.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935 ↓, s. 134, 185-191, 194.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 62.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 456.
- ↑ Polak (red.) 1999 ↓, s. 104-105.
- ↑ Polak (red.) 1999 ↓, s. 105.
Bibliografia
edytuj- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Konspiracja 1939-1945. T. 5/I. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-98-6.
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2020-07-09].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 1933 r.. [dostęp 2020-07-09].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939: stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Księgarnia Akademicka Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w wojsku polskim 1935–1939. Warszawa: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 5 czerwiec 1935 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1935. [dostęp 2020-07-09].