Al-Idrisi

Al-Idrisi
‏الإدريسي‎
Pełne imię i nazwisko	Abu Abd Allah Muhammad al-Idrisi
Data i miejsce urodzenia	1100 ; Ceuta
Data śmierci	1166
Zawód, zajęcie	geograf, kartograf, podróżnik
	Multimedia w Wikimedia Commons

Al-Idrisi (arab. ‏الإدريسي‎; ur. 1100 w Ceucie, zm. 1166), dawniej także Edrisi, właściwie Abu Abd Allah Muhammad al-Idrisi – arabski kartograf, geograf i podróżnik działający na dworze króla Sycylii Rogera II.

Historia

W roku 1138 król zlecił al-Idrisiemu stworzenie geograficznego opisu świata zawierającego całą wiedzę o położeniu krajów, rzek, gór, miast i dróg znanego świata oraz jego przedstawienie na mapie Ziemi w rzucie płaskim. Zadanie to ukończył po 15 latach, w 1154 roku, tworząc wielką mapę świata o orientacji południowej, zwaną Księgą Rogera (łac. Tabula Rogeriana lub Tabula Idrisiana). Geograf zamieścił w niej również informacje o Polsce, którą nazwał Buluniia (z łac. Polonia – Polska), wymieniając jej ważniejsze miasta, m.in. Kraków, Gniezno, Wrocław, Sieradz, Łęczycę oraz Santok:^[1]

Co się tyczy ziemi B(u)luniia, która jest krajem wiedzy i mędrców rumijskich (ar-Rum)^[a], wspomnieliśmy ją już poprzednio. Jest to kraj o pięknej ziemi, urodzajny, obfitujący w źródła i w rzeki, o ciągnących się bez przerwy prowincjach i dużych miastach, bogaty we wsie i domostwa... Posiada on winnice, oliwki i mnogie drzewa różnych gatunków owoców. Do miast jego należą: Ikraku, G(i)nazna, -r(a)t(i)-slaba, S(i)rad(i)ja, N(u)grada, S(i)tnu^[b]^[2] Wszystkie one są sławnymi stolicami i silnymi centrami, w których zebrane są dostatki rozmaitych krajów. Prócz tego zażywają one szacunku, ponieważ przebywają w nich uczeni wykształceni w dziedzinach nauk i zaznajomieni ze swymi zawodami. Co się tyczy miasta (I)kraku, miasta G(i)nazna i reszty jej (Bulunji) wspomnianych miast, są to miejscowości o blisko siebie stojących budowlach... Ze wszystkich stron otaczają ją góry ciągnące się nieprzerwanie i oddzielające ją od kraju S(a)sun(i)ja (Saksonia), kraju B(u)amija (Bohemia=Czechy) i kraju ar-Rusija (Ruś)^[3]^[4].

Dzieła Idrisiego, w szczególności Księgę Rogera, opisał po II wojnie światowej w swojej rozprawie habilitacyjnej profesor Tadeusz Lewicki^[5].

Przypisy

↑ Tadeusz Lewicki, Polska i kraje sąsiednie w świetle Księgi Rogera geografa arabskiego z XII w. Al Indrisi’ego, cz.I, Polska Akademia Nauk. Komitet Orientalistyczny, PWN, Kraków 1945.
↑ Aleksander Gieysztor, Chapter VII: Trade and Industry in Eastern Europe before 1200 [w:] Michael Moïssey Postan, Edward Miller (red.), The Cambridge Economic History of Europe: Trade and industry in the Middle Ages, Cambridge University Press, 1987, s. 502 (ang.)
↑ Dzieje Wielkopolski w wypisach, PZWS, Warszawa 1963, str. 41-43
↑ Tadeusz Lewicki, Polska i kraje sąsiednie w świetle Księgi Rogera geografa arabskiego z XII w. Al Indrisi’ego, cz.I, Kraków 1945, s. 142-143
↑ Wspomnienie o Profesorze Tadeuszu Lewickim (1906-1992)

Uwagi

↑ „Rumijskich” znaczy romańskich – rzymskich tj. chrześcijańskich.
↑ Kraków, Gniezno, Wrocław, Sieradz, Łęczyca (jako Nowy Gród) oraz Santok.

Linki zewnętrzne

strona poświęcona kronikom Al-Idrisiego. [dostęp 2011-03-05]. (fr.).

[1] Tadeusz Lewicki, Polska i kraje sąsiednie w świetle Księgi Rogera geografa arabskiego z XII w. Al Indrisi’ego, cz.I, Polska Akademia Nauk. Komitet Orientalistyczny, PWN, Kraków 1945.

[4] Aleksander Gieysztor, Chapter VII: Trade and Industry in Eastern Europe before 1200 [w:] Michael Moïssey Postan, Edward Miller (red.), The Cambridge Economic History of Europe: Trade and industry in the Middle Ages, Cambridge University Press, 1987, s. 502 (ang.)

[5] Dzieje Wielkopolski w wypisach, PZWS, Warszawa 1963, str. 41-43

[6] Tadeusz Lewicki, Polska i kraje sąsiednie w świetle Księgi Rogera geografa arabskiego z XII w. Al Indrisi’ego, cz.I, Kraków 1945, s. 142-143

[7] Wspomnienie o Profesorze Tadeuszu Lewickim (1906-1992)

[2] „Rumijskich” znaczy romańskich – rzymskich tj. chrześcijańskich.

[3] Kraków, Gniezno, Wrocław, Sieradz, Łęczyca (jako Nowy Gród) oraz Santok.

[1]

[a]

[b]

[2]

[3]

[4]

[5]