Adam Korytowski
Adam Korytowski (ur. 27 lipca 1886 w Przemyślanach, zm. 25 sierpnia 1942 w Edynburgu) – generał brygady Wojska Polskiego.
 Adam Korytowski (przed 1934) | |
 generał brygady
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 lipca 1886 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
25 sierpnia 1942 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1908–1942 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
10 Dywizja Piechoty |
| Stanowiska |
szef sztabu dywizji piechoty |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
      
| |
.png){kind=small}
Życiorys
edytujAdam Korytowski urodził się 27 lipca 1886 w Przemyślanach, w rodzinie Stanisława i Marii z Augustiaków. Był absolwentem Szkoły Kadetów Kawalerii w Mährisch Weißkirchen (obecnie Hranice na Morawach). Od 13 sierpnia 1908 do listopada 1918 pełnił zawodową służbę w cesarskiej i królewskiej armii. W czasie służby w c. i k. armii ukończył Terezjańską Akademię Wojskową w Wiener Neustadt. W czasie I wojny światowej dowodził szwadronem, był oficerem sztabu armii i oficerem do zleceń c. i k. 4 pułku ułanów. W 1916 awansował do stopnia rotmistrza[1]
28 lutego 1919 został przeniesiony z I Brygady Kawalerii do Dowództwa Okręgu Generalnego „Łódź” na stanowisko zastępcy szefa sztabu[2]. Do Wojska Polskiego został przyjęty formalnie 18 marca 1919 z „byłej armii austro-węgierskiej z zatwierdzeniem posiadanego stopnia (majora), nadanego rozkazem gen. Rydza-Śmigłego z dn. 12 listopada 1918 jako warunkowego, aż do ułożenia przez Komisję Weryfikacyjną ogólnej listy starszeństwa”[3]. W lipcu tego roku został wyznaczony na stanowisko szefa sztabu 10 Dywizji Piechoty, a we wrześniu – szefa sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Pomorze”. W czasie wojny polsko-bolszewickiej kolejno: szef sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Lwów”, szef sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Poznań” (do 7 października 1920), szef sztabu i zastępca dowódcy Ekspozytury Dowództwa Okręgu Generalnego „Warszawa” w Białymstoku (z dniem 21 października 1920)[4], szef sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Białystok” i zastępca dowódcy Okręgu Generalnego „Białystok”[5][6]. Pełniąc służbę w Poznaniu 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora w kawalerii, w „grupie byłej armii austro-węgierskiej”. 23 października 1920 został awansowany do stopnia podpułkownika kawalerii z dniem 1 kwietnia 1920[7].
,_Adam_Korytowski_1.jpg)
Po zakończeniu działań wojennych pełnił służbę na stanowisku szefa wydziału w Oddziale I Sztabu Generalnego, którego szefem był wówczas pułkownik Straży Granicznej dr Józef Zając. Pełniąc służbę w Sztabie Generalnym pozostawał na ewidencji 10 pułku ułanów w Białymstoku. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 69. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[8]. W kwietniu 1924 został przeniesiony z 10 do 3 pułku ułanów z pozostawieniem na dotychczasowym stanowisku w Oddziale I SG[9]. Z dniem 1 listopada 1924 został przydzielony do macierzystego pułku z „równoczesnym odkomenderowaniem na roczny kurs doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej na rok szkolny 1924–1925”[10]. Z dniem 15 października 1925, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Departamentu II Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko szefa Wydziału Ogólnego.
Z dniem 1 września 1926 został przydzielony do Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych i wyznaczony na stanowisko I oficera sztabu generała do prac przy GISZ, gen. bryg. Stefana Dąb-Biernackiego[11]. W listopadzie 1927 objął dowództwo 13 pułku ułanów w Nowej Wilejce[12]. 1 stycznia 1928 awansował do stopnia pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 4. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[13]. W marcu 1930 został mianowany dowódcą Brygady Kawalerii „Równe”[14][15][16][17], która 1 kwietnia 1937 została przemianowana na Wołyńską Brygadę Kawalerii. Od 10 listopada 1931 do 15 lipca 1932 był słuchaczem VI Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. Wielką jednostką kawalerii dowodził przeszło dziewięć lat. Na stopień generała brygady został mianowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 i 7. lokatą w korpusie generałów[18]. 5 lipca 1939 objął nowo utworzone stanowisko zastępcy dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi. Jego bezpośrednim przełożonym został gen. bryg. Wiktor Thommée.
1 września 1939, gdy generał Thommée objął dowództwo Grupy Operacyjnej „Piotrków”, został dowódcą Okręgu Korpusu Nr IV. W początkowym etapie kampanii wrześniowej obowiązki dowódcy okręgu korpusu łączył z funkcją delegata naczelnego kwatermistrza[19], którego zadaniem było zaopatrywanie Armii „Łódź” i „Poznań” oraz „Prusy”. Wieczorem 5 września ewakuował się wraz z podległym personelem do Lublina[20].
Przedostał się do Francji po zakończeniu działań w Polsce. W obozie szkoleniowym Coëtquidan był jego dowódcą, a następnie dowódcą Okręgu Korpusu Bretania[1]. Ewakuował się do Wielkiej Brytanii, gdzie nie otrzymał żadnego przydziału. W styczniu 1942 został przeniesiony w stan nieczynny. Zmarł 25 sierpnia 1942 w Edynburgu i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Corstorphine Hill[1][21].
Opinia
edytujTaktycznie dobrze przygotowany. Bardzo dużo pracuje nad sobą. Nadaje się na dowódcę wielkich jednostek wojskowych w stopniu bardzo dobrym. Może dowodzić większymi związkami. Decyzja ostrożna, ale bardzo konsekwentna i pewna w wykonaniu. Wybitna lojalność służbowa daje pewną gwarancję wykonania rozkazów. Jest to jeden z tych dowódców kawalerii, który na pewno nigdy nie będzie się zasłaniał zmęczeniem oddziałów. Bardzo duże poczucie odpowiedzialności. Bardzo dobry dowódca wyższej jednostki. Stan zdrowotny i fizyczny doskonały
. /-/ gen. Bukacki-Burhardt[22].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5224 (1922)[23]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[24]
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)[25][26]
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[27]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[27]
- Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (Francja)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Bielski 1991 ↓, s. 391.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 27 z 11 marca 1919 r., poz. 872, s. 684.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 37 z 3 kwietnia 1919 r., poz. 1172, s. 898.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 22 grudnia 1920 roku, s. 1890.
- ↑ Witold Jarno, Okręg Korpusu..., s. 27, 28, 136–137, 139.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie ..., s. 7, 702.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1920 roku, poz. 980, s. 1087.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 8, 619, 676.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 200.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 547, 598.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 354.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 303.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 302, 337.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 100.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 140, 495.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930, s. 56, 69.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych ..., s. 16.
- ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 416.
- ↑ Naczelnym kwatermistrzem był płk dypl. Józef Wiatr. Zobacz też Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego (1939).
- ↑ Jan Wróblewski, Armia „Łódź” 1939, s. 26, 161–162.
- ↑ Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1945. Londyn: Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego, 1952, s. 25.
- ↑ „Generalny Inspektor Sił Zbrojnych Biuro Inspekcji” – opinie pułkowników - 1937r
- ↑ Dekret Naczelnika Państwa L. 11314 V.M. Adj. Gen. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 6, s. 225)
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 25. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 1, Nr 1 z 19 marca 1937. Ministerstwo Spraw Wojskowych.
- ↑ a b Korytowski, Adam - TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2023-05-12].
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 r.), Sztab Główny WP, Warszawa 1931.
- Rocznik oficerów kawalerii 1930, Główna Drukarnia Wojskowa, nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, Warszawa 1930.
- Rocznik Oficerski 1923. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1923. [dostęp 2017-02-22].
- Rocznik Oficerski 1924. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1924. [dostęp 2017-02-22].
- Rocznik Oficerski 1928. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1928. [dostęp 2017-02-22].
- Rocznik Oficerski 1932. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1932. [dostęp 2017-02-22].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego M.S.Wojsk. Nr 37 z 24 września 1921 r.
- Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991, s. 391. ISBN 83-11-07836-X.
- Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918–1939, Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego, Katedra Historii Polski Współczesnej, Wydawnictwo „Ibidem”, Łódź 2001, ISBN 83-88679-10-4.
- Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159.
- Jan Wróblewski, Armia „Łódź” 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1975.