Acheroraptor
Acheroraptor – wymarły rodzaj dinozura, teropoda z grupy celurozaurów i rodziny dromeozaurów. Jego skamieniałości znaleziono w USA, w Montanie, pośród skał formacji Hell Creek, datowanych na późny mastrycht w kredzie późnej. O ile szczątki mastrychckich dromeozaurydów wcześniej należały do rzadkości i zwykle stanowiły pojedyncze zęby, w tym przypadku odnaleziono nieco bogatsze szczątki w postaci kości szczękowej z zachowanym uzębieniem oraz kości zębowej. Badacze zdołali odnaleźć w tych kościach cechy odróżniające okaz od poprzednio znanych rodzajów, jak przerośnięty postantral wall rozpościerający się w tył za oknem przedoczodołowym, okno szczękowe ulokowane nisko w dole przedoczodołowym, bezpośrednio za innym oknem (promaxillary fenestra), w końcu zaś zęby o wydatnych krawędziach. Dzięki tym cechom zespół Evansa zaliczył znalezisko do nowego rodzaju i gatunku, nadając mu nazwę Acheroraptor temertyorum. Tworząc nazwę rodzajową, autorzy odwołali się do mitologii greckiej. Występująca w niej River of Pain, czyli Rzeka Boleści[1] (w rzeczywistości etymologia wywodząca nazwę Acherontu od cierpienia jest nieprawidłowa), przepływający świat podziemi Acheron, mroczna i wiecznie zamulona rzeka, przez którą Charon przeprawia dusze zmarłych[2], skojarzyła im się z nazwą formacji Hell Creek (Piekielny Potok). Drugi człon nazwy rodzajowej, raptor, oznacza rabusia i często stosuje się go w nazwach dromeozaurydów. Epitet gatunkowy jedynego gatunku upamiętnia Jamesa i Louise Temerty, zasłużonych wsparciem udzielonym Royal Ontario Museum. Przeprowadzone badania pozwoliły zaliczyć nowy rodzaj do podrodziny Velociraptorinae w obrębie dromeozaurydów. Okazało się, że jego najbliższych krewnych szukać należy wśród taksonów azjatyckich, jak Tsaagan czy sam Velociraptor, a nie wśród innych dromeozaurydów kontynentu północnoamerykańskiego[1].
| Acheroraptor | |||
| Evans et al., 2013 | |||
| Okres istnienia: mastrycht | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| (bez rangi) | celurozaury | ||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Acheroraptor | ||
| Gatunki | |||
| |||
Przypisy
edytuj- ↑ a b David C. Evans, Derek W. Larson i Philip J. Currie. A new dromaeosaurid (Dinosauria: Theropoda) with Asian affinities from the latest Cretaceous of North America. „Naturwissenschaften”. 100 (11), s. 1041–1049, 2013. DOI: 10.1007/s00114-013-1107-5. PMID: 24248432. (ang.).
- ↑ Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo we Wrocławiu, 2008, s. 2. ISBN 978-83-04-04673-3.