7 Batalion Pancerny
7 Batalion Pancerny (7 bpanc) – oddział broni pancernych Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
 Odznaka pamiątkowa 7 bpanc | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1935 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Tradycje | |
| Święto |
1 czerwca[a] |
| Nadanie sztandaru |
1938 |
| Dowódcy | |
| Ostatni |
ppłk Piotr Rudzki |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
_z_1975_(seria_Typy_Broni_i_Uzbrojenia).jpg)
Batalion był jednostką wojskową istniejącą w okresie pokoju i spełniająca zadania mobilizacyjne wobec oddziałów i pododdziałów broni pancernej. Spełniał również zadania organizacyjne i szkoleniowe. Batalion stacjonował w garnizonie Grodno, a wydzielona kompania czołgów TK w garnizonie Wilno[1]. Na swoim wyposażeniu posiadał 79 czołgów TKS i 25 wozów pancernych wz.34. Batalion należał do typu I[2]. W 1939, po zmobilizowaniu jednostek przewidzianych planem mobilizacyjnym, został rozwiązany.
Mobilizacja w 1939
edytujW 1939 batalion sformował w grupie żółtej[3]:
- w alarmie
- 31 dywizjon pancerny dla Suwalskiej Brygady Kawalerii
- 32 dywizjon pancerny dla Podlaskiej Brygady Kawalerii
- 33 dywizjon pancerny dla Wileńskiej Brygady Kawalerii
- 31 samodzielną kompanię czołgów rozpoznawczych dla Armii „Poznań”
- 32 samodzielną kompanię czołgów rozpoznawczych dla Armii „Łódź”
- kolumnę samochodów osobowych nr 31 dla odwodu NW
- kolumnę samochodów ciężarowych typ I nr 352 (Fiat 621L) dla Armii „Prusy”
- kolumnę samochodów ciężarowych typ II nr 351 (SPA) dla SGO „Narew” - dowódca por. rez. inż. Jerzy Woyzbun
- kolumnę samochodów sanitarnych PCK typ I nr 301 dla SGO „Narew”
- park stały broni pancernej nr 31[e] dla SGO „Narew”
- w I rzucie mobilizacji powszechnej
- kolumnę samochodów ciężarowych w kraju nr 31 dla OK III
- kolumnę samochodów osobowych i sanitarnych w kraju nr 3 dla OK III
- kolumnę samochodów ciężarowych typ II nr 353 (Berliet) dla SGO „Narew”
Żołnierze batalionu
edytuj- Dowódcy batalionu
- ppłk br. panc. Piotr Rudzki (– 1939)[3]
- Organizacja i obsada personalna w 1939
Obsada personalna batalionu w marcu 1939[4][f]:
| Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko |
|---|---|
| dowódca batalionu | ppłk Piotr Rudzki |
| I zastępca dowódcy | mjr Stanisław Szostak |
| II zastępca dowódcy | mjr Stanisław Wasilewski |
| adiutant | kpt. Janusz Kieszkowski |
| lekarz medycyny | por. lek. Witold Baldwin-Ramult |
| kwatermistrz | kpt. Witold Laguna |
| oficer mobilizacyjny | kpt. Jerzy Gostldewicz |
| I zastępca oficera mobilizacyjnego | kpt. Stanisław IV Kosiński |
| II zastępca oficera mobilizacyjnego | rtm. adm. (kaw.) Stefan Gołębiowski |
| oficer administracyjno-materiałowy | kpt. adm. (art.) Franciszek Szczęsnowicz |
| zastępca oficera administracyjno-materiałowego | chor. Kazimierz Kuźniarski |
| oficer gospodarczy | kpt. int. Stefan Mucha |
| dowódca kompanii gospodarczej | por. Antoni Palukajtys |
| dowódca plutonu łączności | por. Włodzimierz Zeltcer |
| dowódca kompanii szkolnej | kpt. Brunon Błędzki |
| instruktor | por. Aleksander Strokowski |
| instruktor | por. Igor Sławomir Iwiński |
| instruktor | chor. Józef Krasowski |
| dowódca 1 kompanii pancernej | kpt. Florian Kaźmierczak |
| instruktor | ppor. Józef Kaplinowski |
| dowódca 2 kompanii pancernej | por. Edward Antoni Popielarski |
| dowódca plutonu | por. Gracjan Fróg |
| dowódca szwadronu pancernego | kpt. Tadeusz Szalek |
| dowódca plutonu | por. Henryk Plungus |
| dowódca plutonu | por. Witold Soiński |
| dowódca kompanii motorowej | kpt. Józef Zbaraszewski |
| instruktor | por. Janusz Żongołłowicz |
| instruktor | chor. Bazyli Zacharski |
| dowódca kolumny samochodowej | por. Mikołaj Murowiecki |
| komendant parku | kpt. Eugeniusz Ozgowski |
| kierownik warsztatów | kpt. Tadeusz Lutomirski |
| zastępca kierownika | chor. Alfred Zieliński |
| kierownik składnicy | por. Stefan Kawecki |
| na kursie | kpt. Józef Kotański |
| na kursie | por. piech. Apolinary Zygmunt Bokun |
| na kursie | por. piech. Apolinary Antoni Grzeszczak |
| na kursie | por. kaw. Władysław Kitowski |
| Wydzielona kompania czołgów rozpoznawczych w Wilnie | |
| dowódca kompanii | kpt. Władysław Łubieński |
| podkwatermistrz | por. Wacław Stradomski |
| oficer techniczny kompanii | kpt. Alfred Marchilewicz |
| dowódca plutonu | por. Wiktor Szyksznel |
| dowódca plutonu | por. Karol Smolak |
| dowódca plutonu przewozowego OK III | kpt. Roman Dubikajtis |
Żołnierze 7 batalionu pancernego – ofiary zbrodni katyńskiej
edytujBiogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego[6]
| Nazwisko i imię | stopień | zawód | miejsce pracy przed mobilizacją | zamordowany |
|---|---|---|---|---|
| Błędzki Brunon | kapitan | żołnierz zawodowy | (III 39) dca ksz/7 bpanc; (IX 39) dca 31 dpanc | Katyń |
| Kawecki Stefan[7] | porucznik | żołnierz zawodowy | Charków | |
| Mucha Stefan[8] | kapitan | żołnierz zawodowy | Katyń | |
| Palukajtys Antoni[9] | porucznik | żołnierz zawodowy | Katyń | |
| Romanowski Maksymilian | podporucznik rezerwy | technik | Katyń | |
| Sitarski Marian Jerzy | porucznik rezerwy | inżynier | Katyń | |
| Szczęsnowicz Franciszek[10] | kapitan | żołnierz zawodowy | Katyń |
Symbole batalionu
edytuj- Sztandar
Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 25 marca 1938 nadano batalionowi sztandar. Jak wszystkie sztandary broni pancernych, posiadał on ujednoliconą prawą stronę płatu. Zamiast numeru oddziału, na białych tarczach między ramionami krzyża kawaleryjskiego występował Znak Pancerny[11]. Znak ten umieszczony był również na przedniej ściance podstawy orła.
Na lewej stronie płatu sztandaru umieszczono[12]:
- w prawym górnym rogu — wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej
- w lewym górnym rogu — wizerunek św. Michała
- w prawym dolnym rogu — godło Grodna
- w lewym dolnym rogu — odznaka honorowa 7 batalionu pancernego
Uroczyste wręczenie sztandaru odbyło się 26 maja 1938 na Polu Mokotowskim w Warszawie. Sztandar wręczył reprezentujący Prezydenta RP i Naczelnego Wodza — minister Spraw Wojskowych gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki.
W czasie kampanii wrześniowej pozostawał w gabinecie dowódcy batalionu[13]. Dalsze jego losy są nieznane[14].
- Odznaka
Wzór odznaki zatwierdzony został Dz. Rozk. MSWoj. nr 17 poz. 210 z 22 grudnia 1937. Był to srebrny krzyż schodkowy o powierzchni podzielonej na prostokąty emaliowane na przemian kolorami czarnym i pomarańczowy. Na środku krzyża umieszczony srebrny, oksydowany hełm rycerski z zamknięta przyłbicą i potrójnym pióropuszem[15].
Brak jest danych o autorze projektu odznaki. Odznaki wykonywane były w wersjach: oficerskiej – emaliowanej, podoficerskiej – malowanej farbą i żołnierskiej – srebrzonej, bez emalii.
Uwagi
edytuj- ↑ Dzień Święta Broni Pancernej (dzień zwolnienia szeregowych do rezerwy)
- ↑ Przy ulicy Skidelskiej
- ↑ 1 – czołg dowódcy kompanii; 2 – czołg dowódcy 1 plutonu; 3 – czołg dowódcy 2 plutonu; 4 – czołg dowódcy 3 plutonu; 5 – czołgi z 1 plutonu; 6 – czołgi z 2 plutonu; 7 – czołgi z 3 plutonu
- ↑ 1 – wóz dowódcy szwadronu; 2 – wóz dowódcy 1 plutonu; 3 – wóz dowódcy 2 plutonu; 4 – wóz z 1 plutonu; 5 – wóz z 2 plutonu.
- ↑ Według Piotra Zarzyckiego był to park ruchomy bez czołówki.
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 796-197.
- ↑ Gaj 2014 ↓, s. 33.
- ↑ a b Szubański 2011 ↓, s. 57.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 796.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 5701.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 2465.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 2729.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 3623.
- ↑ Satora 1990 ↓, s. 369.
- ↑ Żebrowski 1971 ↓, s. 258-271.
- ↑ Satora 1990 ↓, s. 380.
- ↑ Żebrowski 1971 ↓, s. 267.
- ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 317.
Bibliografia
edytuj- Krzysztof M. Gaj: Polska broń pancerna w 1939 roku - organizacja wojenna i pokojowa jednostek. Oświęcim: NapoleonV, 2014. ISBN 978-83-7889-122-2.
- Adam Jońca: Wrzesień 1939: pojazdy Wojska Polskiego: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
- Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939. Warszawa: Bellona, 2011. ISBN 978-83-11-12106-5.
- Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles : 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks"; Londyn: Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.
- Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918 - 1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddziałowych Broni Pancernych, 1971.