5 Batalion Telegraficzny

5 batalion telegraficzny Legionów (5 btlgr) – oddział łączności Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

5 batalion telegraficzny
Ilustracja
Odznaka pamiątkowa 5 btlgr
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Nazwa wyróżniająca

Legionów Polskich[1]

Tradycje
Nadanie sztandaru

18 czerwca 1937

Rodowód

5 Samodzielny Batalion Łączności

Kontynuacja

5 Pułk Dowodzenia
(1994-2007)
5 Batalion Dowodzenia
(od 1 stycznia 2008)
Regionalne Centrum Informatyki Kraków
(od 2021)

Organizacja
Dyslokacja

Garnizon Kraków

Rodzaj sił zbrojnych

Wojsko

Rodzaj wojsk

Wojska łączności

Podległość

2 Grupa Łączności

Święto 5 Batalionu Telegraficznego 29 czerwca 1937 - poczet sztandarowy
Święto 5 btlgr w Krakowie - defilada
Wojska Łączności w 1939 przed wybuchem II wś

Historia oddziału

edytuj

Batalion nawiązywał do tradycji bojowych oddziałów łączności Legionów Polskich, a wyszyta na jego sztandarze data „8 sierpnia”, jest dniem wymarszu Oddziału Telefonicznego Oddziałów Strzeleckich z Krakowa w 1914[2].

5 czerwca 1926 roku ogłoszono przeniesienie oficerów służby czynnej i rezerwy do nowej jednostki – 5 samodzielnego batalionu łączności[3]. Batalion stacjonował w garnizonie Kraków, na terenie Okręgu Korpusu Nr V. W latach 1931–1933 batalion był podporządkowany dowódcy 2 Grupy Łączności w Krakowie. 19 kwietnia 1939 zostało utworzone Dowództwo 2 Grupy Łączności w Warszawie, któremu został podporządkowany między innymi 5 btlgr.

Kadra 5 batalionu telegraficznego

edytuj
Dowódcy batalionu
Zastępcy dowódcy batalionu
Kwatermistrzowie
Oficerowie
Organizacja i obsada personalna w 1939

Pokojowa obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku[11][a]:

  • dowódca batalionu – ppłk Ignacy Junosza-Drewnowski
  • I zastępca dowódcy – mjr Tadeusz Batowski
  • adiutant – por. Bohdan Chełmoński
  • lekarz – por. lek. Jan Szymański
  • II zastępca dowódcy (kwatermistrz) – mjr Jan II Chałupa
  • oficer mobilizacyjny – por. Kępa Marian Bronisław
  • zastępca oficera mobilizacyjnego – por. Tadeusz Józef Krokowski
  • oficer administracyjno-materiałowy – kpt. piech. Wacław II Metelsld
  • oficer gospodarczy – kpt. int. Bolesław Marian Moczulski
  • oficer żywnościowy – por. Alfred Stanisław Burkot
  • dowódca kompanii obsługi – vacat
  • dowódca 1 kompanii – kpt. Florian Cerkaski
  • dowódca plutonu – por. Apolinary Antoni Kowalewski
  • dowódca plutonu – por. Bolesław Zygmunt Krawz
  • dowódca plutonu – ppor. Stanisław Kostka Matwin
  • dowódca 2 kompanii – kpt. Tadeusz Justyn Szulc
  • dowódca plutonu – ppor. Michał Jan Wencel
  • dowódca plutonu – ppor. Stanisław Salwa
  • dowódca 3 kompanii – por. Aleksander Józef Iwańczyk
  • dowódca plutonu – ppor. Jarosław Ładysław Moll
  • dowódca 4 kompanii – por. Edward Mieczysław Tołubiński
  • dowódca plutonu – ppor. Jerzy Indulski
  • dowódca plutonu – ppor. Antoni Bartek
  • dowódca 5 kompanii – kpt. Eugeniusz Zbigniew Sadowski
  • dowódca plutonu – ppor. Tadeusz Andrzej Matusiak
  • dowódca plutonu – ppor. Kazimierz Taler
  • dowódca plutonu – ppor. Kazimierz Mieczysław Wołosz
  • komendant parku – kpt. Eugeniusz Kozakiewicz

Symbole batalionu

edytuj
 
 

Sztandar

edytuj
Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

23 maja 1937 Prezydent RP Ignacy Mościcki zatwierdził wzór sztandaru 5 btlgr[13].
18 czerwca 1937, w Warszawie, marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz wręczył dowódcy baonu sztandar ufundowany przez społeczeństwo Krakowa[14].

Na lewej stronie płatu sztandarowego są umieszczone: w prawym górnym rogu na tarczy wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej, w lewym górnym rogu na tarczy znak wojsk łączności, w prawym dolnym rogu na tarczy godłu m. Krakowa, w lewym dolnym rogu na tarczy odznaka pamiątkowa 5 baonu telegraficznego, na dolnym ramieniu krzyża kawalerskiego napis: „Kraków 8 VIII 1914”[15].

Sztandar aktualnie eksponowany jest w Instytucie gen. Sikorskiego w Londynie.

Odznaka pamiątkowa

edytuj

16 października 1929 Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 5 Samodzielnego Batalionu Łączności[16], a 11 kwietnia 1931 - wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 5 btlgr[17]. Odznaka o wymiarach 40x40 mm ma kształt równoramiennego krzyża o ostro zakończonych ramionach, na nich wpisano numer i inicjały 5 BT oraz rok 1929. Pomiędzy ramionami umieszczono po dwie złote błyskawice, w centrum emaliowany medalion z orłem. Dwuczęściowa - oficerska, wykonana w srebrze, orzeł mocowany dwoma nitami[18].

Dziedzictwo tradycji

edytuj

Na podstawie decyzji nr 66/MON ministra obrony narodowej z 14 maja 2021 Regionalne Centrum Informatyki Kraków przejęło i z honorem kultywuje dziedzictwo tradycji 5 Batalionu Telegraficznego (1919-1939) oraz otrzymało imię płk. Ignacego Junosza-Drewnowskiego[19].

  1. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[12].

Przypisy

edytuj
  1. Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 31 lipca 1939 r., Nr 13, poz. 126.
  2. Winiarski 1938 ↓, s. 569-570.
  3. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926 roku, s. 173-175.
  4. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926 roku, s. 173.
  5. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 137.
  6. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 254.
  7. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 267.
  8. Marian Brzezicki. Pierwsza matura w historii Polski odrodzonej „świadectwem dojrzałości” m. Lwowa. „Biuletyn”. Nr 38, s. 42-45, Czerwiec 1980. Koło Lwowian w Londynie. 
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 240.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 kwietnia 1935 roku, s. 43.
  11. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 819.
  12. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  13. Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 19 czerwca 1937 r., Nr 7, poz. 89.
  14. Satora 1990 ↓, s. 365.
  15. Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 7 z 19 czerwca 1937 roku
  16. Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 16 października 1929 r., Nr 32, poz. 313.
  17. Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 11 kwietnia 1931 r., Nr 10, poz. 118.
  18. Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 374.
  19. Dz. Urz. MON, poz. 120. Ministerstwo Obrony Narodowej, 2021-05-17. [dostęp 2020-09-01]..

Bibliografia

edytuj