Wikipedia

37 Batalion Straży Granicznej

37 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.

37 Batalion Straży Granicznej
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1922

Rozformowanie

1923

Tradycje
Rodowód

37 Batalion Celny

Dowódcy
Pierwszy

kpt. Franciszek Gorczyca

Organizacja
Dyslokacja

Rożan Wielki

Formacja

Straż Graniczna

Podległość

Komenda Powiatowa Straży Granicznej w Łunińcu

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”[1]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[2]. 37 batalion celny przemianowany został na 37 batalion Straży Granicznej.

Osobny artykuł: 37 batalion celny.

37 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Łunińcu, a jego dowództwo stacjonowało w Wielkim Rożanie[3]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton[4]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów[5].

W 1923 roku batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany[6].

Służba graniczna

edytuj

W październiku 1922 37 baon SG obsadził swoimi żołnierzami placówkę 29 baonu SG. Zmiana podporządkowania placówki podyktowana była eksterytorialnością placówki[7].

W styczniu 1923 nastąpiła regulacja odcinków granicznych. 4 kompania graniczna odeszła na odcinek Rachowicze-Wiejna, 1 kompanii granicznej przydzielono placówkę nr 12 (Sławiński-Ostapiszcze), 3 kompania wystawiła placówkę nr 2 „uroczysko Polczyn”, a zlikwidowała placówkę nr 3 „hutor Lasiczyna” i placówkę nr 9 „Niownia”, placówkę nr 10 (własny budynek) przydzielając takowy do 2 kompanii. 2 kompania zajmowała odcinek od hutoru Lesiczyna-Niownia do Wiejskiej Górki koło Mosiny[8]

W maju 1923 37 baon SG oddał 40 baonowi SG odcinek graniczny od Jaśkowicz do Rachowicza[9].

Wydarzenia
  • 10 stycznia 1923 odbyła się konferencja dowódcy 29 baonu SG por. Meyera i dowódcy 37 baonu SG. Gospodarzem był dowódca 3/37 baonu SG por. Mikołaj buśkiewicz. Celem konferencji było określenie współdziałania w zwalczaniu tzw. „bandy Muchy”. Ustalono działania poszczególnych pododdziałów w przypadku przerwania granicy na skrzydłach obu batalionów[10].
Sąsiednie bataliony

Kadra batalionu

edytuj
Dowódcy batalionu
stopień imię i nazwisko okres pełnienia służby kolejne stanowisko
kpt. Franciszek Gorczyca IX 1922[12][a] – był I 1923[14]

Struktura organizacyjna i rozmieszczenie

edytuj
Ordre de Bataille 37 b SG w Wielkim Rożanie 20 stycznia 1923[15]
kompanie 1. Nowy Rożan 2. Borowa 3. Morocz 4. Rachowicze
plutony Bylin hut. Niownia Nowe Mokrany Wiejna
Nowy Rożan hut. Serecki Kołki Jamne
hut. Sojena hut. Pieszczanka Morocz Rachowicze
leśn. Sławiński hut. Misina Helenowo Wielki Las

Uwagi

edytuj
  1. ↑ faktycznie objął dowodzenie w październiku 1922[13].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
  2. ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
  3. ↑ a b Dominiczak 1992 ↓, s. 79.
  4. ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 246.
  5. ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 82.
  6. ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 19.
  7. ↑ Materiały organizacyjne KW Poleskiej ↓, s. 1.
  8. ↑ Meldunki sytuacyjne 37 bSG ↓, s. 13.
  9. ↑ Materiały organizacyjne KW Poleskiej ↓, s. 12.
  10. ↑ Materiały graniczne ↓, s. 91.
  11. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 28.
  12. ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 18.
  13. ↑ Zmiany dyslokacyjne KW Poleskiej ↓, s. 17.
  14. ↑ Meldunki sytuacyjne 37 bSG ↓, s. 15.
  15. ↑ Meldunki sytuacyjne 37 bSG ↓, s. 14.

Bibliografia

edytuj
  • Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
  • Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
  • Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
  • Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
  • Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
  • Meldunki sytuacyjne batalionu Straży Granicznej nr 37 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin (sygn.165/112.)
  • Rozkazy organizacyjne Głównej Komendy Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/77.)
  • Materiały dotyczące spraw granicznych, meldunki, telefonogramy, doniesienia, zapytania, rozkłady służby 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • Materiały dotyczące spraw organizacyjnych Komendy Wojewódzkiej Poleskiej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.165/12.)
  • Materiały dotyczące zmian w dyslokacji na odcinku Komendy Wojewódzkiej Poleskiej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.165/8.)
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=37_Batalion_Straży_Granicznej&oldid=74851325”