1 Berliński Pułk Artylerii Lekkiej
1 Berliński Pułk Artylerii Lekkiej (1 pal) – oddział artylerii lekkiej ludowego Wojska Polskiego.
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1943 |
Rozformowanie |
1957 |
Nazwa wyróżniająca |
Berliński[1] |
Tradycje | |
Nadanie sztandaru |
1948 |
Kontynuacja |
1 Berliński pah |
Dowódcy | |
Pierwszy |
ppłk Leon Bukojemski |
Organizacja | |
Numer | |
Dyslokacja | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
Pułk został sformowany 14 maja 1943 roku, w obozie Sielce nad Oką, na podstawie rozkazu Rady Najwyższej ZSRR z 9 maja 1943, w składzie 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. 15 lipca 1943 roku, w rocznicę bitwy pod Grunwaldem, żołnierze pułku złożyli przysięgę[5].
Po zakończeniu działań wojennych pułk stacjonował początkowo w garnizonie Garwolin[6] przy ul. Armii Czerwonej.
Struktura organizacyjna pułku
edytuj- 3 x dywizjon artylerii
- 2 x bateria artylerii armat; w każdej baterii: 4x 76 mm armata dywizyjna wz. 1942 (ZiS-3)
- 1 x bateria artylerii haubic; w baterii: 4x 122 mm haubica wz. 1938 (M-30)
- bateria parkowa
Stan etatowy wynosił 1039 żołnierzy, w tym: 150 oficerów, 299 podoficerów i 644 kanonierów.
Na uzbrojeniu i wyposażeniu jednostki znajdowało się:
- 76 mm armaty – 24
- 122 mm haubice – 12
- rusznice przeciwpancerne – 12
- pistolety maszynowe – 419
- samochody – 108
- ciągniki – 24
Marsze i działania bojowe
edytujW lipcu 1944 zabezpieczał działania sowieckiej piechoty w walkach o uchwycenie przyczółków nad Bugiem. W sierpniu i wrześniu wspierał 1 DP nad Wisłą. Na Wale Pomorskim walczył pod Podgajami, Dudylanami, Nadarzycami, Zdbicami. W marcu pułk uczestniczył w obronie wybrzeża Bałtyku, a w kwietniu w forsowaniu Odry. Od 29 kwietnia do 2 maja 1945 uczestniczył w walkach ulicznych w Berlinie. Żołnierze 7 i 8 baterii zatknęli polskie flagi na berlińskiej kolumnie zwycięstwa.
Sztandar pułku
edytujSztandar ufundowany przez Obywatelski Komitet Województwa Warszawskiego został wręczony pułkowi 18 stycznia 1948 roku w Warszawie[7].
Opis sztandaru:
Płat o wymiarach 64 × 64 cm, obramowany na brzegach srebrną taśmą, ułożoną w wężyk na czerwonym tle, obszyty z trzech stron frędzlą złotą. Płat przymocowany jest do drzewca za pomocą skórzanej tulei.
Drzewce z jasnego politurowanego drewna, z dwóch części połączonych za pomocą stalowych okuć. Na drzewcu dwadzieścia dwa gwoździe pamiątkowe. Głowica w kształcie orła ze skrzydłami stylizowanymi na wzór skrzydeł husarskich, wspartego na cokole skrzynkowym z napisem: „1 B.PAL”. Przy drzewcu wstążka biało-czerwona zawiązana w kokardę[7].
Strona główna:
Czerwony krzyż grunwaldzki obwiedziony srebrem; pola między ramionami krzyża białe. Pośrodku haftowany srebrną nicią orzeł w otoku wieńca laurowego haftowanego złotą nicią. Na górnym i dolnym ramieniu krzyża haftowany srebrną nicią napis: „HONOR I OJCZYZNA”. Na białych polach haftowane srebrną nicią inicjały pułku „1. B.PAL” ponad dwoma złotymi gałązkami lauru[7].
Strona odwrotna:
Biały krzyż grunwaldzki obwiedziony srebrem; pola między ramionami krzyża czerwone. Pośrodku haftowany złotą nicią napis: „ZA POLSKĘ WOLNOŚĆ I LUD”. Na czerwonych polach, ponad złotymi gałązkami lauru, w konturach tarcz napisy i herb: w lewym górnym – „BERLIN 2 V 1945"; w prawym górnym „LENINO 13 X 1943"; w lewym dolnym – „WARSZAWA 17 I 1945"; w prawym dolnym — orzeł[7].
Żołnierze pułku
edytujDowódcy
- ppłk Leon Bukojemski (do 17 IX 1943)
- mjr Antoni Frankowski (do 23 V 1944)
- ppłk Sergiusz Raskow (do końca wojny)
Oficerowie
Żołnierze
Przypisy
edytuj- ↑ Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego Nr 235 z 12 października 1945
- ↑ Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30.03.1946 roku
- ↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
- ↑ a b Kajetanowicz 2005 ↓, s. 427.
- ↑ Ways 1967 ↓, s. 104-107.
- ↑ Kajetanowicz 2005 ↓, s. 429.
- ↑ a b c d Bigoszewska i Wiewióra 1974 ↓, s. 198-200.
Bibliografia
edytuj- Wanda Bigoszewska, Henryk Wiewióra: Sztandary ludowego Wojska Polskiego 1943 – 1974. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1974.
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
- Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.