1901–1950 w informatyce
(Przekierowano z 1950 w informatyce)
1901–1950 w informatyce
1901–1910
edytuj- 1902 – w Wielkiej Brytanii powstała firma The Tabulator Limited, zajmująca się produkcją maszyn rachunkowych[1][2]
- 1906 – amerykański technik Lee De Forest wynalazł lampę elektronową[3].
- 1909 – The Tabulator Limited zmieniła nazwę na British Tabulating Machine Company[1].
1911–1920
edytuj- 16 czerwca 1911 – w Stanach Zjednoczonych Charles Ranlett Flint założył Computing-Tabulating-Recording Company[4].
- 1911 – James Powers zaprojektował nowy typ karty perforowanej[5].
- 1912 – Rząd Stanów Zjednoczonych wytoczył proces o monopolizację rynku firmie NCR Corporation[6].
- ok. 1915 – została wynaleziona maszyna wirnikowa[7].
1921–1930
edytuj- 1924 – firma Computing-Tabulating-Recording Company zmieniła nazwę na International Business Machines (IBM)[4].
- 1924 – Walther Bothe zbudował pierwszą bramkę logiczną AND[8].
- 30 maja 1928 – austriacki wynalazca Gustav Tauschek zgłosił do austriackiego urzęu patentowego pierwsze urządzenie OCR[9].
1931–1940
edytuj- 1931 – Kurt Gödel udowodnił, że dowolne rozumowanie matematyczne można przedstawić w postaci algorytmu[10].
- 1931 – Vannevar Bush zakończył pracę nad analizatorem różniczkowym[11].
- 1931 – IBM zbudował maszynę matematyczną IBM 601[12].
- 1932 – Gustav Tauschek opatentował pamięć bębnową[9].
- 1936 – Alan Turing zaprezentował koncepcję abstrakcyjnego modelu urządzenia wykonującego algorytmy, znaną pod nazwą maszyna Turinga[13].
- 1937 – Claude E. Shannon przedstawił syntezę technologii elektromechanicznej, algebry Boole’a i systemu binarnego[10].
- 1938 – George A. Philbrick skonstruował maszynę analogową Polyphemus[14].
- 1938 – niemiecki technik Konrad Zuse skonstruował maszynę liczącą Z1[15][16].
- 2 lipca 1939 – Bill Hewlett i Dave Packard założyli firmę Hewlett-Packard[17].
- 1939 – George Stibitz i Samuel B. Williams skonstruowali kalkulator Complex Number Calculator[18].
- 1939 – John Vincent Atanasoff zbudował prototyp maszyny liczącej, w ramach prac nad Atanasoff-Berry Computer[19].
- poł. lat 30. – Douglas Hartree skonstruował analizator różniczkowy, oparty na modelu Vannevara Busha[20].
1941–1950
edytuj- 1941 – Konrad Zuse skonstruował komputer Z3[21].
- 1942 – John Vincent Atanasoff i Clifford Berry zakończyli pracę nad maszyną Atanasoff-Berry Computer[19].
- grudzień 1943 – w Wielkiej Brytanii uruchomiono maszynę cyfrową Colossus, służącą do łamania szyfrów[22][23].
- 1943 – w Stanach Zjednoczonych rozpoczęto budowę komputera ENIAC[24].
- 1944 – uruchomiono Harvard Mark I – pierwszy duży komputer elektromechaniczny ogólnego zastosowania (inna nazwa – ASCC)[22].
- 1945 – Konrad Zuse opracował język programowania Plankalkül[25].
- 1945 – John von Neumann, John W. Mauchly i John Presper Eckert opracowali założenia architektury komputerów, znane jako architektura von Neumanna[26].
- 14 lutego 1946 – amerykańscy inżynierowie John William Mauchly i John Presper Eckert skonstruowali komputer ENIAC[15].
- lato 1946 – amerykańska opinia publiczna została poinformowana o istnieniu ENIAC-a[15].
- 15 września 1947 – odbyło się pierwsze spotkanie Association for Computing Machinery, stowarzyszenia wspierającego rozwój badań nad informatyką[27].
- 16 grudnia 1947 – John Bardeen, Walter Houser Brattain i William Brandfort Shockley wynaleźli tranzystor[28].
- 1947 – zbudowano komputer Harvard Mark II. Głównym twórcą komputera był Howard Aiken, w pracach nad zbudowaniem komputera aktywnie uczestniczyła również Grace Hopper[29].
- 1947 – zarejestrowano pierwszy błąd komputerowy. Na komputerze Harvard Mark II znaleziono owada, który po zaplątaniu się w złączach generował awarie, prowadzące do generowania nieprawidłowych wyników obliczeń[30].
- 27 stycznia 1948 – uruchomiono komputer IBM SSEC[31].
- 21 czerwca 1948 – uruchomiono komputer Manchester Mark I[32].
- 23 grudnia 1948 – w siedzibie Fizyki Doświadczalnej przy ul. Hożej w Warszawie odbyło się zorganizowane przez Kazimierza Kuratowskiego spotkanie, podczas którego podjęto decyzję o utworzeniu Grupy Aparatów Matematycznych, która miała zbudować pierwszą polską elektroniczną maszynę liczącą. Uczestnikami spotkania byli późniejszy pionierzy polskiej informatyki, m.in. Andrzej Mostowski, Henryk Greniewski, Krystyn Bochenek, Leon Łukaszewicz, Romuald Marczyński[33].
- 6 maja 1949 – na Uniwersytecie w Cambridge uruchomiono komputer EDSAC[34][35]. Był to pierwszy komputer, w którym przebieg programu i obróbka danych zakodowano w pamięci urządzenia. Kierownikiem prac nad komputerem był Maurice Wilkes[34].
- sierpień 1949 – John W. Mauchly i John Presper Eckert skonstruowali komputer BINAC (ang. Binary Automatic Computer), zapisujący dane na taśmie magnetycznej[36].
- 1949 – Claude E. Shannon opublikował w „The Bell System Technical Journal” pracę pt. A Mathematical Theory of Communication, dającą teoretyczne podstawy teorii informacji[37].
- maj 1950 – National Institute of Standards and Technology uruchomił komputer SEAC (Standards Eastern Automatic Computer)[38].
- 1950 – na łamach Computer Machinery and Intelligence Alan Turing zaproponował test inteligencji maszynowej[39].
- 1950 – zdaniem Yoshirō Nakamatsu w tym roku miał on wynaleźć dyskietkę[40][41][42] (w źródłach można natknąć się również na informacje, że pierwszą dyskietkę skonstruował IBM w 1971 roku[43].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b 5 - British Tabulating Machine Company. tnmoc.org. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ Komputery Colossus Alan Turing, Enigma i Bomba. eduinf.waw.pl. [dostęp 2024-08-31].
- ↑ Decades of de Forest. leedeforest.org. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ a b The origins of IBM. ibm.com. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ James Powers Invents a Mechanical Punched-Card Tabulating System, Origins of Remington Rand. historyofinformation.com. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ Kenneth Brevoort, Howard P. Marvel: Successful Monopolization Through Predation: The National Cash Register Company. asc.ohio-state.edu. s. 3. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ History of the Enigma. cryptomuseum.com. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ Walther Wilhelm Georg Bothe. famousscientists.org. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ a b Gustav Tauschek. computer-timeline.com. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ a b Sienkiewicz 2006 ↓, s. 14.
- ↑ Michael Aaron Dennis: Vannevar Bush. britannica.com. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ IBM Introduces the 601 Multiplying Punch. historyofinformation.com. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ Kaku 2023 ↓, s. 44.
- ↑ Holst 1982 ↓, s. 143.
- ↑ a b c Sienkiewicz 2006 ↓, s. 15.
- ↑ Raúl Rojas. The Zuse Computers. „Ressurection – The Bulletin of the Computer Conservation Society”. 37, 2006. ISSN 0958-7403.
- ↑ Our Founding. hpe.com. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ 4.1 Stibitz calculators at Bell Labs. ds-wordpress.haverford.edu. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ a b Paul A. Freiberger, Michael R. Swaine: Atanasoff-Berry Computer. britannica.com. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ Douglas R. Hartree. britannica.com. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ Sienkiewicz 2006 ↓, s. 15–16.
- ↑ a b Oxford: wielka historia świata 2008 ↓, s. 249.
- ↑ Oxford: wielka encyklopedia świata 2006 ↓, s. 179, 181.
- ↑ ENIAC. britannica.com. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).
- ↑ Rojas i Hashagen 2002 ↓, s. 292.
- ↑ Momot i Tutajewicz 2019 ↓, s. 24.
- ↑ Revens 1987 ↓, s. 860.
- ↑ Jakubowski i Łukasiak 2003 ↓, s. 6.
- ↑ The Selective Sequence Electronic Calculator. ibm.com. [dostęp 2024-07-17]. (ang.).
- ↑ Introduction to the Mark 1. curation.cs.manchester.ac.uk. [dostęp 2024-07-17]. (ang.).
- ↑ Hołyński 2019 ↓, s. 9.
- ↑ a b Oxford: wielka encyklopedia świata 2006 ↓, s. 205.
- ↑ Jones i Lloyd 2012 ↓, s. 29.
- ↑ Oxford: wielka encyklopedia świata 2006 ↓, s. 203.
- ↑ Shannon Claude Elwood, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-07-17].
- ↑ Standards Eastern Automatic Computer. nist.gov. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
- ↑ Historia sztucznej inteligencji. ai.usz.edu.pl. [dostęp 2024-07-19].
- ↑ Franz Lidz: Dr. NakaMats, the Man With 3300 Patents to His Name. smithsonianmag.com, 2012. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
- ↑ Tim Hornyak: Dr. NakaMats: Japan's Self-Proclaimed Savior. japaninc.com, 2002. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
- ↑ Oxford: wielka encyklopedia świata 2006 ↓, s. 209.
- ↑ Floppy Disks. computerhistory.org. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Per A. Holst. George A. Philbrick and Polyphemus- The First Electronic Training Simulator. „Annals of the History of Computing”. 4 (2), 1982.
- Marek Hołyński: Polska informatyka: zarys historii. Warszawa: Polskie Towarzystwo Informatyczne, 2019. ISBN 978-83-95235-74-0. [dostęp 2024-07-07].
- Andrzej Jakubowski, Lidia Łukasiak. O telekomunikacyjnych pożytkach z elektroniki wynikających. „Przegląd Telekomunikacyjny. Rocznik LXXVI”. 1, 2003.
- Cliff B. Jones, John L. Lloyd: Dependable and Historic Computing: Essays Dedicated to Brian Randell on the Occasion of his 75th Birthday. Berlin, Heidelberg: Springer, 2012. ISBN 978-3-642-24541-1.
- Michio Kaku: Kwantowa dominacja Jak komputery kwantowe odmienią nasz świat. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2023. ISBN 978-83-835-2092-6.
- Alina Momot, Robert Tutajewicz. Maszyna W – jak zaprojektowa¢ prosty rozkaz. „Minut”. 1, 2019.
- Joaquín Navarro: Kobiety w matematyce. Od Hypatii do Emmy Noether. Barcelona: RBA, 2023. ISBN 978-84-1149-405-2.
- Lee Revens. The first 25 year: ACM 1947-1962. „Communications of the ACM”. 30 (10), 1987.
- Raul Rojas, Ulf Hashagen: The First Computers: History and Architectures. MIT Press, 2002. ISBN 978-0262681377.
- Piotr Sienkiewicz. Od Eniaca do Internetu i społeczeństwa wiedzy. „Zeszyty Naukowe Warszawskiej Wyższej Szkoły Informatyki”. 1.1, 2006.
- Praca zbiorowa: Oxford: wielka encyklopedia świata. T. 20: Kronika XX wieku. Poznań: Oxford Educational, 2006. ISBN 83-7425-500-5.
- Praca zbiorowa: Oxford: wielka historia świata. T. 30: XX wiek. Świat i Polska od lat osiemdziesiątych do początku XXI w. – Filozofia, religia i sztuka II połowy XX w.. Warszawa: Oxford Educational, 2008. ISBN 978-83-7425-833-3.