Żyworodka rzeczna (Viviparus viviparus) − gatunek ślimaka wodnego z rodziny żyworodkowatych (Viviparidae). Występuje w niemal całej Europie, prócz większości Skandynawii i większości europejskiej części Rosji; stwierdzony także na Zakaukaziu[2].

Żyworodka rzeczna
Viviparus viviparus
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Podgromada

Caenogastropoda[1]

Rząd

Architaenioglossa[1]

Rodzina

żyworodkowate

Podrodzina

Viviparinae[1]

Rodzaj

Viviparus

Gatunek

żyworodka rzeczna

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Muszle żyworodki rzecznej z Wisły pod Warszawą

Muszla tego gatunku ma dołek osiowy zakryty lub ledwie widoczny, szew słabo zagłębiony, skręty muszli płynnie wzrastające, szczyt tępo zakończony. Jej muszle o wysokości od 25 do 40 mm i szerokości od 18 do 28 mm są zielonobrunatne zwykle z trzema, mniej lub bardziej ciemnobrunatnymi paskami (czasami słabo widocznymi). Otwór przykryty wieczkiem, jajowaty i zaostrzony w górnej części. Muszla wykazuje dużą zmienność i można znaleźć okazy wysmukłe, grubościenne, krępe i bez pasków. Ciało ślimaka jest ciemno ubarwione z licznymi złoto pomarańczowymi plamkami.

Żyworodki są rozdzielnopłciowe. Samice mają czułki jednakowe, natomiast u samców jeden czułek przekształcił się w narząd kopulacyjny. Jaja żyworodek rozwijają się w macicy i wydostają się w miarę dojrzewania. Masowo odbywa się to w czerwcu. Rodzące się ślimaki w liczbie 20 do 80 mają 4–6 mm. Małe ślimaki aż do października tworzą skupienia w miejscach płytszych (ok. 10–15 cm głębokości) i dopiero na zimę rozpraszają się i schodzą na głębsze wody. Rozmnażające się osobniki można spotkać praktycznie od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Muszle młodych osobników są pokryte spiralnymi rzędami jednakowej wysokości szczecinek.

Ślimaki zamieszkują jeziora oraz duże rzeki wraz z ich starorzeczami, głównie w północnej i środkowej Polsce. Są wszystkożerne, żywią się pokarmem zeskrobywanym z powierzchni roślin naczyniowych, rozkładającymi się szczątkami roślin i zwierząt, a także filtrują pokarm w jamie skrzelowej.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d MolluscaBase eds., Viviparus viviparus (Linnaeus, 1758), [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-22] (ang.).
  2. a b Viviparus viviparus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Urbański J. Krajowe ślimaki i małże, Warszawa 1957.
  • Piechocki A. Ślimaki z cyklu Fauna Słodkowodna Polski, Warszawa 1979, ISBN 83-01-01143-2.