Żulik

podłużny chlebek z rodzynkami, podbarwiony kawą zbożową, słodzony miodem lub melasą

Żulik, chleb(ek) turecki, strucla turecka – rodzaj pieczywa pszennego wyborowego – słodki chleb drożdżowy z rodzynkami[3][4], popularny w województwie łódzkim[5][6]. W skład produktu tego typu wchodzą: mąka pszenna, mleko, drożdże piekarnicze, kawa zbożowa, masło (lub margaryna), melasa lub (sztuczny) miód, rodzynki, woda, jajka, niewielkie ilości soli i cukru[7][8]. Pieczywo to dzięki zawartości kawy zbożowej i melasy lub miodu zyskuje głęboką brązową (karmelową) barwę i charakterystyczny smak[5][3]. Standardowy bochenek jest niewielkich rozmiarów i ma kształt tzw. rybki – owalny, podłużny, z wydłużonymi końcami[3].

żulik
Inne nazwy

chleb(ek) turecki, strucla turecka

Rodzaj

pieczywo

Data i miejsce powstania

lata 60. XX w.
Łódź

Twórca Mehmet Nuri Fazli Oglu
Obróbka żywności

pieczenie

Składniki

woda, mąka pszenna, mleko, drożdże piekarnicze, kawa zbożowa, masło, melasa lub miód, rodzynki

Wartość odżywcza
strucla turecka
(100 g)
Wartość energetyczna 1301 kJ (311 kcal)
Białka 7,5 g
Węglowodany 63 g
Tłuszcze 2,3 g
1 Obliczono na podstawie informacji o zawartości soli, ze wzoru: sól = sód × 2,5
Dane liczbowe na podstawie: SPC w Warszawie[1]
Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[2]

Historia

edytuj

Żulik w województwie łódzkim pojawił się w latach 60. XX w.[5], gdzie był wytwarzany w tureckiej piekarni prowadzonej przez Mehmeta Nuri Fazli Oglu[5] (1916–1992)[9] przy ul. Nowotki 17 (obecnie ul. Pomorska 17) w Łodzi. Dzięki dużej popularności żulika, zaczęły go wypiekać także inne łódzkie piekarnie[5].

Zobacz też

edytuj
Wykaz literatury uzupełniającej: Żulik.

Przypisy

edytuj
  1. strucla turecka 0,20 kg – SPC. Spółdzielnia Piekarsko-Ciastkarska w Warszawie. [dostęp 2023-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-11)].
  2. Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.).
  3. a b c 1.4. Charakterystyka wyrobów piekarskich. [w:] Piekarz II: Wytwarzanie ciast na wyroby piekarskie [on-line]. Powiatowe Centrum Edukacji Zawodowej w Bytowie. [dostęp 2023-06-08].
  4. Danuta Bieńkowska, Słownik dwudziestowiecznej Łodzi: (konteksty historyczne, społeczne, kulturowe), Wyd. 1, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2007, s. 307, ISBN 978-83-7525-095-4, OCLC 231793309 [dostęp 2023-04-21].
  5. a b c d e Gdzie kupić łódzki żulik? Sprawdzamy, które piekarnie w Łodzi go oferują. [w:] Łódź.pl / uml.lodz.pl [on-line]. Urząd Miasta Łodzi, 2022-03-23. [dostęp 2023-06-08]. Cytat: „Żulik, inaczej chlebek turecki, to rodzaj lekko słodkiego pieczywa drożdżowego z rodzynkami. Dzięki zawartości kawy zbożowej i melasy zyskuje głęboki brązowy kolor i charakterystyczny smak.”
  6. Słodkie symbole polskich miast, czyli lokalne ciastka lokalną atrakcją [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-04-21].
  7. Michał Sobczyk, Przez żołądek do serca Łodzi [online], Miasto Ł (miastol.pl), 8 września 2016 [dostęp 2023-04-21].
  8. Bohdan Dmochowski. Żulik z pieca rodem. „Express Ilustrowany”. NR 31/2014, s. 17, piątek, 7 lutego 2014. ISSN 0137-9097. Cytat: „Z pieca rodem są też żuliki, nieznane na przykład w Warszawie podłużne chlebki podbarwiane kawą zbożową, słodzone miodem i nafaszerowane rodzynkami”. 
  9. Andrzej Kaproń, Piekarze tureccy w Zamościu, „Przegląd Tatarski” (1), 2011, s. 14–15. (przedruk z „Archiwariusza Zamojskiego” 2010)