Świergotka czarnogłowa

Świergotka czarnogłowa
	Psephotellus dissimilis
	(Collet, 1898)
	; Samiec świergotki czarnogłowej
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugi wschodnie
Podrodzina	damy
Plemię	Platycercini
Rodzaj	Psephotellus
Gatunek	świergotka czarnogłowa
Synonimy
	Psephotus dissimilis Collett, 1898;
	Psephotus dissimilis Collett, 1898;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Świergotka czarnogłowa^[3] (Psephotellus dissimilis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae) pochodzącego z północnej Australii. Nie wyróżnia się podgatunków^[4].

Występowanie

Świergotki czarnogłowe zamieszkują endemicznie północną część Terytorium Północnego w Australii^[2]. Żyją w suchych lasach, na terenach zalewowych z przewagą melaleuk (Melaleuca), na łąkach porośniętych trawą Spinifex, na obszarach z kopcami termitów i eukaliptusami rosnącymi wzdłuż rzek i skalistych grzbietów^[5].

Charakterystyka

Samica świergotki czarnogłowej

Morfologia

Ciało świergotki czarnogłowej ma długość około 26 cm przy masie ciała 50–60 g. Samiec ma czarne ubarwienie wierzchu głowy, czoło i kantarek. Część głowy poniżej oczu, szyja, pierś i brzuch są turkusowoniebieskie. Kuper jest niebieskozielony, a pokrywy podogonowe czerwonopomarańczowe. Skrzydła są ciemnobrązowe z wyraźną żółtą plamą. Ogon jest zielony z białoniebieską końcówką. Dziób jest szary, a oczy brązowe. Samice są bardziej zielone, ich czoło i wierzch głowy jest szarobrązowe. Pokrywy podogonowe są różowoszare. Młode osobniki mają ubarwienie podobne do samic^[5].

Zachowanie

Świergotki zwykle widziane są w parach lub małych grupach. Poza sezonem lęgowym w miejscach, gdzie dostępne jest pożywienie, gromadzą się w grupy do 100 osobników. W upalne dni chowają się między liśćmi^[5].

Lęgi

Sezon lęgowy świergotek czarnogłowych trwa od końca stycznia do połowy kwietnia. Gnieżdżą się w termitierach^[6]. Samica składa tam 4–6 jaj^[5]. Średnio z połowy z nich wykluwają się młode^[6]. Inkubacja trwa 19 dni, młode są samodzielne po 5 tygodniach^[5].

Pożywienie

Świergotki te żywią się nasionami głównie traw wieloletnich, rzadziej jednorocznych oraz roślin zielnych. Często zdobywają pożywienie w pobliżu ostrolotów szarych (Artamus cinereus), najprawdopodobniej w celu unikania drapieżników^[7].

W hodowlach

Świergotki czarnogłowe są mało spotykane w hodowlach^[8], chociaż w niektórych europejskich krajach są dosyć popularne^[5]. Wyhodowano dużo mutacji barwnych, lecz większość z nich jest rzadka^[8], niektóre są dostępne tylko w Australii^[9]. Najbardziej rozprzestrzenioną mutacją jest żółta^[8]. Podstawą diety świergotek w niewoli są nasiona. Podawane są też między innymi owoce, warzywa i kwiaty^[8].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje świergotkę czarnogłową za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 2000 roku; wcześniej – od 1994 roku miała ona status gatunku niższego ryzyka / bliskiego zagrożenia (LR/NT – Lower Risk / Near Threatened), a od 1988 roku – gatunku zagrożonego (T – Threatened). W 2000 roku liczebność populacji na wolności szacowano na 20 tysięcy osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny. Zasięg występowania tego gatunku zmniejszył się, prawdopodobnie w wyniku nadmiernego wypasu i niewłaściwych reżimów wypalania traw. Gatunek ten może być czasami nielegalnie odławiany w celu handlu ptakami, ale nie stanowi to obecnie poważnego zagrożenia, ponieważ już jest powszechny w niewoli i łatwy w rozmnażaniu^[2]. Został wymieniony w Załączniku I konwencji CITES^[10].

Przypisy

↑ ^a ^b Psephotus dissimilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2020-08-18] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Psephotellus dissimilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Platycercini Selby, 1836 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-18].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-18]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Hooded Parrot (Psephotellus dissimilis), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2020-08-18] (ang.).
↑ ^a ^b M.A.M.A. Reed M.A.M.A., S.C.S.C. Tidemann S.C.S.C., Nesting Sites of the Hooded Parrot Psephotus dissimilis in the Northern Territory, „Emu”, 94 (4), 1994, s. 225–229, DOI: 10.1071/mu9940225, ISSN 1448-5540 [dostęp 2020-08-09] (ang.).
↑ S.S. Garnett S.S., G.G. Crowley G.G., Feeding Ecology of Hooded Parrots Psephotus dissimilis During the Early Wet Season, „Emu”, 95 (1), 1995, s. 54–61, DOI: 10.1071/mu9950054, ISSN 1448-5540 [dostęp 2020-08-09] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Hooded Parrot. Aviculture Hub. [dostęp 2020-08-18]. (ang.).
↑ Breeding Hooded Parrots. Australian Gouldian. [dostęp 2020-08-18]. (ang.).
↑ Psephotus dissimilis. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2020-10-09]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Psephotus dissimilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2020-08-18] (ang.).

[iucn-2] Psephotellus dissimilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Platycercini Selby, 1836 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-18].

[ioc-4] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-18]. (ang.).

[:0-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Hooded Parrot (Psephotellus dissimilis), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2020-08-18] (ang.).

[:1-6] M.A.M.A. Reed M.A.M.A., S.C.S.C. Tidemann S.C.S.C., Nesting Sites of the Hooded Parrot Psephotus dissimilis in the Northern Territory, „Emu”, 94 (4), 1994, s. 225–229, DOI: 10.1071/mu9940225, ISSN 1448-5540 [dostęp 2020-08-09] (ang.).

[Garnett,_Crowley-7] S.S. Garnett S.S., G.G. Crowley G.G., Feeding Ecology of Hooded Parrots Psephotus dissimilis During the Early Wet Season, „Emu”, 95 (1), 1995, s. 54–61, DOI: 10.1071/mu9950054, ISSN 1448-5540 [dostęp 2020-08-09] (ang.).

[aviculture-8] Hooded Parrot. Aviculture Hub. [dostęp 2020-08-18]. (ang.).

[AG-9] Breeding Hooded Parrots. Australian Gouldian. [dostęp 2020-08-18]. (ang.).

[cites-10] Psephotus dissimilis. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2020-10-09]. (ang.).

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]