Święto czterdziestu męczenników w Sztipie
Święto czterdziestu męczenników w Sztipie – macedońskie święto obchodzone 22 marca w Sztipie w Macedonii. W 2013 roku wpisane przez UNESCO na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
| Niematerialne dziedzictwo kulturowe UNESCO | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ | |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
2011 |
 Obchody święta w 1926 roku. | |
| Dzień |
22 marca |
|---|---|
| Państwa | |
| Zwyczaje |
Wejście na wzgórze Isar. Zebranie 40 kamieni. Po wrzuceniu 39 do rzeki pozostawiony kamień należy włożyć pod poduszkę, aby w nocy śnić o ukochanym. |
| Upamiętnia | |
Historia
edytujŚwięto jest uznawane za pierwszy dzień wiosny i obchodzone 22 marca ku czci czterdziestu męczenników z Sebasty. Uczestnicy obchodów gromadzą się w Sztipie i udają na wzgórze Isar[1]. Po drodze zatrzymują się w cerkwi św. Michała Archanioła należącej do Macedońskiego Kościoła Prawosławnego[2]. Zgodnie z tradycją podczas wędrówki każdy powinien pozdrowić 40 znajomych oraz zebrać 40 kamieni i 40 kwiatów lub gałązek z rosnących w pobliżu migdałowców. Po wejściu na szczyt wzgórza należy wypowiedzieć życzenia i wrzucić 39 kamieni do płynącej w dole rzeki. Ostatni kamień należy zachować i włożyć wieczorem pod poduszkę. Niezamężnym dziewczynom ma się przyśnić ukochany[3]. Przez dwa lata, w okresie pandemii nie organizowano obchodów. Wznowiono je w 2022 roku[4]. Po dwuletniej przerwie odbyła się również 8 edycja Poetski pozdraw na Czetrse. Wzięło w niej udział 100 poetów, a przygotowane wiersze zostały wydane w okolicznościowym tomiku[5].
Wpis na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO
edytujWniosek o wpis na Światową Listę niematerialnego Dziedzictwa UNESCO został złożony w 2011 roku. Wpisu dokonano podczas spotkania w Baku w dniach 2–7 grudnia 2013 roku[6]. W kolejnych obchodach w 2014 roku wzięli udział: prezydent Republiki Macedonii Ǵorge Iwanow, minister kultury Elizabeta Kanczeska-Miłewska, dyrektor Instytutu Folkloru Marko Cepenkowa Zoran Malinow, burmistrz Sztipu Iłczo Zahariew[7].
Przypisy
edytuj- ↑ ШТИП: На Исарот илјаници граѓани на „Четрсе” и Денот на пролетта | Istok Press [online] [dostęp 2022-04-01] (mac.).
- ↑ СВЕТИ АРХАНГЕЛ МИХАИЛ [online] [dostęp 2022-04-01].
- ↑ Штипјани се искачија на Исар, обичајот со 40 каменчиња продолжува [online], МИА [dostęp 2022-04-01] (mac.).
- ↑ По две години традицијата Четр’се во Штип продолжи. Исарот покажа колку на штипјани им значи овој ден | Добродојдовте на официјалната страна на ТВ Стар [online] [dostęp 2022-04-01] (ang.).
- ↑ ДЕЛЧО ВЕЗЕНКОВСКИ ПРЕТСЕДАТЕЛ НА „ИСКРА”-ШТИП: „Четрсе” е успешно благодарение на нашиот ентузијазам! [online], Text.mk, 27 marca 2022 [dostęp 2022-04-01] (mac.).
- ↑ Обичајот „четрсе” од Штип стана заштитен од УНЕСКО [online], МКД.мк [dostęp 2022-03-31] (mac.).
- ↑ Во Штип денеска сите се искачуваат на Исарот [online], NetPress, 22 marca 2014 [dostęp 2022-03-31] (mac.).