Śródmieście (Żory)
Śródmieście (Centrum) (nazywane także Starym Miastem) – główna dzielnica Żor mieszcząca się niemalże w samym środku miasta. W czasach przedwojennych Śródmieście stanowiło centralną dzielnicę, w której zamieszkiwała połowa ówczesnych mieszkańców Żor. Jedne z najważniejszych miejsc w Śródmieściu (także w Żorach) to m.in. Żorski Rynek, Ratusz z Urzędem Miejskim (w połowie) i Parafia Świętych Apostołów Filipa i Jakuba.
Dzielnica Żor | |
Rynek w Żorach (2013) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miasto | |
Data założenia |
1272 |
Populacja (2004) • liczba ludności |
|
Strefa numeracyjna |
(+48) 32 |
Kod pocztowy |
44-240 |
Tablice rejestracyjne |
SZO |
Położenie na mapie Żor | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
50°02′44″N 18°41′41″E/50,045681 18,694847 |
Historia
edytujŚródmieście zostało utworzone po nadaniu przez księcia Władysława opolskiego praw miejskich osadzie Sari (łacińska nazwa miasta). Stanowiło ono tylko część (starówkę) dzisiejszego centrum miasta. Żory były otoczone fosą i murami obronnymi (do dziś przetrwały niektóre odcinki). W obręb murów miasta można było dostać się tylko przez Bramę Górną (Symbolicznie zrekonstruowaną w październiku 2002 r. na ulicy Górne Przedmieście) oraz Bramę Dolną (zrekonstruowaną w maju tego samego roku na rondzie koło MOK-u na ul. Dolne Przedmieście). Na Starym Mieście działały trzy katolickie kościoły, oraz zbudowana w pierwszej połowie XIX wieku Żorska Synagoga. Śródmieście było często nękane pożarami. Po ostatnim z nich (1702) żorzanie zaczęli obchodzić Święto Ogniowe.
Już w latach 30. XX w. przygotowywano także wpis układu urbanistycznego Starego Miasta w Żorach, wraz z murami obronnymi i kościołem parafialnym, do rejestru zabytków. Określano go wtedy, „jako najbardziej jednolity pod względem zabytkowym na Śląsku”[1].
Informacje ogólne
edytujJest to najstarsza część miasta otoczona przez "betonowe Żory" w, której zachowało się najwięcej zabytków w całym mieście. Stan ludności wynosi około 3 tys. osób. Główną starówkę otacza 5 rond, a dojechać można pięcioma ulicami (Rybnicką, Za Fosą, Tadeusza Kościuszki, Dworcową oraz Aleją Wojska Polskiego). W tej dzielnicy znajduje się główny dworzec autobusowy oraz kolejowy. Wschodnią granicę dzielnicy wyznaczają właśnie tory, wszystkie inne biegną wzdłuż osiedli. Oprócz tego w tej dzielnicy znajduje się jedyne żorskie kino, Miejski Ośrodek Kultury z Żorskim Muzeum oraz Park Miejski.
Przypisy
edytuj- ↑ Michał Bulsa, Rejestr zabytków województwa śląskiego sprzed 1939 roku. Stan badań, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego” 2021, t. 13, s. 282.