Śródmieście (Żory)

Śródmieście (Centrum) (nazywane także Starym Miastem) – główna dzielnica Żor mieszcząca się niemalże w samym środku miasta. W czasach przedwojennych Śródmieście stanowiło centralną dzielnicę, w której zamieszkiwała połowa ówczesnych mieszkańców Żor. Jedne z najważniejszych miejsc w Śródmieściu (także w Żorach) to m.in. Żorski Rynek, Ratusz z Urzędem Miejskim (w połowie) i Parafia Świętych Apostołów Filipa i Jakuba.

Śródmieście
Dzielnica Żor
Ilustracja
Rynek w Żorach (2013)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Żory

Data założenia

1272

Populacja (2004)
• liczba ludności


2763

Strefa numeracyjna

(+48) 32

Kod pocztowy

44-240

Tablice rejestracyjne

SZO

Położenie na mapie Żor
Mapa konturowa Żor, w centrum znajduje się punkt z opisem „Śródmieście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Śródmieście”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Śródmieście”
Ziemia50°02′44″N 18°41′41″E/50,045681 18,694847

Historia

edytuj

Śródmieście zostało utworzone po nadaniu przez księcia Władysława opolskiego praw miejskich osadzie Sari (łacińska nazwa miasta). Stanowiło ono tylko część (starówkę) dzisiejszego centrum miasta. Żory były otoczone fosą i murami obronnymi (do dziś przetrwały niektóre odcinki). W obręb murów miasta można było dostać się tylko przez Bramę Górną (Symbolicznie zrekonstruowaną w październiku 2002 r. na ulicy Górne Przedmieście) oraz Bramę Dolną (zrekonstruowaną w maju tego samego roku na rondzie koło MOK-u na ul. Dolne Przedmieście). Na Starym Mieście działały trzy katolickie kościoły, oraz zbudowana w pierwszej połowie XIX wieku Żorska Synagoga. Śródmieście było często nękane pożarami. Po ostatnim z nich (1702) żorzanie zaczęli obchodzić Święto Ogniowe.

Już w latach 30. XX w. przygotowywano także wpis układu urbanistycznego Starego Miasta w Żorach, wraz z murami obronnymi i kościołem parafialnym, do rejestru zabytków. Określano go wtedy, „jako najbardziej jednolity pod względem zabytkowym na Śląsku”[1].

Informacje ogólne

edytuj

Jest to najstarsza część miasta otoczona przez "betonowe Żory" w, której zachowało się najwięcej zabytków w całym mieście. Stan ludności wynosi około 3 tys. osób. Główną starówkę otacza 5 rond, a dojechać można pięcioma ulicami (Rybnicką, Za Fosą, Tadeusza Kościuszki, Dworcową oraz Aleją Wojska Polskiego). W tej dzielnicy znajduje się główny dworzec autobusowy oraz kolejowy. Wschodnią granicę dzielnicy wyznaczają właśnie tory, wszystkie inne biegną wzdłuż osiedli. Oprócz tego w tej dzielnicy znajduje się jedyne żorskie kino, Miejski Ośrodek Kultury z Żorskim Muzeum oraz Park Miejski.

Przypisy

edytuj
  1. Michał Bulsa, Rejestr zabytków województwa śląskiego sprzed 1939 roku. Stan badań, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego” 2021, t. 13, s. 282.