Łączna (powiat kłodzki)

Łączna
	wieś
	; Kaplica św. Anny w Łącznej
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Kłodzko
Wysokość	350-430 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	312
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-442
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0852884
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Kłodzko Łączna
	Położenie na mapie Polski Łączna
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Łączna
	Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Łączna
	50°29′40″N 16°37′35″E/50,494444 16,626389
	Multimedia w Wikimedia Commons

Łączna (niem. Wiesau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Kłodzko.

Położenie

Wieś o układzie łańcuchowym położona na północny zachód od Kłodzka, w Obniżeniu Łącznej, między Garbem Golińca od północnego południa i Grzbietem Zachodnim Gór Bardzkich od północnego wschodu^[2]. Zabudowa wsi składa się z pojedynczych budynków gospodarczo-mieszkalnych rozlokowanych po obu stronach lokalnej wiejskiej drogi i potoku na przestrzeni ponad 3 km, na wysokości około 350–430 m n.p.m.^[2] Przy wjeździe do wsi stoją okazałe zabudowania folwarczne. Nad wsią, na dość stromym zboczu Czerwoniaka stoi kaplica św. Anny z XVIII wieku^[2]. Wieś położona w malowniczym terenie z pięknymi widokami i ciekawą strukturę geologiczną, co sprawiło, że wokół okolicy jest wiele nieczynnych wyrobisk po działalności kamieniołomów^[2].

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Pierwsze wzmianki o wsi w dokumentach pochodzą z XV wieku, opisują Łączną jako wieś królewską^[5]. W roku 1355 było tu wolne sędziostwo^[5]. W XVIII wieku wieś była posiadłością bogatej rodziny von Magnisów, będącej w posiadaniu wielu majątków w hrabstwie kłodzkim. Za panowania rodziny von Magnis zbudowano na zboczu góry Czerwoniak w XVIII wieku niezwykle malowniczą barokową kaplicę św. Anny^[5]. W drugiej połowie XVIII wieku Łączna znalazła się na drodze wojennej łączącej potężną twierdzę srebrnogórską z twierdzą kłodzką. Król Prus Fryderyk Wilhelm II, obawiając się wojny z Austrią, w celu ufortyfikowania rejonu pogranicza w 1790 roku kazał nad Łączną zbudować umocnienie fortyfikacyjne „Czerwony Szaniec”, które okazało się nieprzydatne i popadło w ruinę. W XIX wieś rozwinęła się, w 1840 roku były tu dwa folwarki: zachodni nazywany Tschischwitzhof i wschodni Haugwitzhof; majątki nazwy wzięły od nazwisk zamożnych i wpływowych wówczas właścicieli^[5]. Poza tym w Łącznej w tym okresie funkcjonowały: młyn wodny, dwie gorzelnie, kilka kamieniołomów i warsztaty lniarskie^[5]. Po 1945 roku Łączna pozostała wsią rolniczą, część mieszkańców znalazła zatrudnienie w pobliskich kamieniołomach i kopalniach^[2]. Pojedyncze gospodarstwa leżące po obu stronach Garbu Golińca wyludniły się i zostały rozebrane^[2].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest obiekt:

dwór (nr 67), z pierwszej połowy XVIII w., przebudowany w pierwszej połowie XIX w.^[6].

Inne zabytki^[2]:

barokowa kaplica św. Anny z XVIII wieku, na zboczu góry Czerwoniak,
kapliczka słupowa z latarnią nakrytą czterospadowym daszkiem z krzyżem z XVIII-XIX wieku, usytuowana przy polnej drodze w kierunku Wojborza,
ruiny umocnienia fortyfikacyjne „Czerwony Szaniec”,
zabudowania folwarczne na początku wsi.

Ciekawostki

Króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II zainteresowało strategiczne położenie wsi i okolicy.
W okolicy występują ciekawe minerały, jak turmalin i pistacyt. We wsi można natrafić na florę kopalną.

Zobacz też

Łączna (powiat wałbrzyski)

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 72115
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 12: Góry Bardzkie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, s. 142-145. ISBN 83-85773-04-5.
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 702 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 374. ISBN 978-83-89188-95-3.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 66. [dostęp 2012-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

Bibliografia

Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 12: Góry Bardzkie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, ISBN 83-85773-04-5.
W. Brygier, T. Dudziak; Przewodnik turystyczny: Ziemia kłodzka; Ofic.wyd. "Rewasz"; Pruszków 2010; ISBN 83-89188-95-3.
K.R. Mazurski; Przewodnik turystyczny: Ziemia kłodzka. Część połudn.; Wyd. "Sudety"; Wrocław 1996; ISBN 83-85550-76-3.
Praca zbiorowa; Mapa Sudety Środkowe; Skala 1:40 000; Wydawnictwo Turystyczne Plan; Jelenia Góra 2005; ISBN 83-60044-44-9.
WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .

Linki zewnętrzne

Podstrona wsi na stronie gminy Kłodzko. gmina.klodzko.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
Wiesau, 3.) wś, pow. kładzki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 421 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 72115

[staffa-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 12: Góry Bardzkie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, s. 142-145. ISBN 83-85773-04-5.

[GUS-3] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 702 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[rewasz-5] Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 374. ISBN 978-83-89188-95-3.

[nid-6] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 66. [dostęp 2012-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]