Sarid
Sarid (hebr. שריד; ang. Sarid) – kibuc położony w Samorządzie Regionu Emek Jizre’el, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu. Członek Ruchu Kibuców (Ha-Tenu’a ha-Kibbucit).
 Wieża wodna w kibucu Sarid | |
| Państwo | |
|---|---|
| Dystrykt | |
| Poddystrykt | |
| Samorząd Regionu | |
| Wysokość |
111 m n.p.m. |
| Populacja (2013) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
36589 |
Położenie na mapie Dystryktu Północnego  | |
Położenie na mapie Izraela  | |
 32°39′47″N 35°13′33″E/32,663056 35,225833
| |
| Strona internetowa | |
Położenie
edytujKibuc Sarid jest położony na wysokości od 90 do 140 m n.p.m., w północnej części intensywnie użytkowanej rolniczo Doliny Jezreel, u podnóża południowych stoków masywu górskiego Hare Nacerat, w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Masyw Hare Nacerat ciągnie się na wschód w kierunku do miasta Nazaret. Z tych wzgórz spływa przepływający na północny zachód od kibucu strumień Jifat, na zachodzie przepływa strumień Cvi, a na południowym wschodzie strumień Mizra. Okoliczny teren łagodnie opada w kierunku południowo-zachodnim. W jego otoczeniu znajdują się miasta Migdal ha-Emek i Afula, kibuce Ginnegar, Mizra, Gewat i Jifat, moszawy Kfar Gidon, Balfurja, Ha-Jogew i Kefar Baruch. Na zachód od kibucu znajduje się baza lotnicza Ramat Dawid, a na południu jest port lotniczy Megiddo i baza wojskowa Amos.
Sarid jest położony w Samorządzie Regionu Emek Jizre’el, w Poddystrykcie Jezreel, w Dystrykcie Północnym Izraela.
Historia
edytuj
Na początku XX wieku rozpoczęło się osadnictwo żydowskie w Palestynie. Realizując plany Światowej Organizacji Syjonistycznej, różne żydowskie organizacje wykupywały od 1910 roku grunty w Dolinie Jezreel. W wyniku I wojny światowej w 1918 roku cała Palestyna przeszła pod panowanie Brytyjczyków, którzy w 1922 roku formalnie utworzyli na tym obszarze Mandat Palestyny. Umożliwiło to w kolejnych latach dalszy rozwój osadnictwa żydowskiego. Tutejszy teren w 1926 roku wykupił od arabskich właścicieli Żydowski Fundusz Narodowy.
Grupa założycielska powstała na początku lat 20. XX wieku. W jej skład wchodzili w większości imigranci z Litwy. Później dołączyli do nich imigranci z ZSRR, Czechosłowacji, Polski i Niemiec. W 1925 roku przyjechali do kibucu Ginnegar, gdzie przeszli szkolenie i zdobywali pierwsze doświadczenie w rolnictwie. Na wiosnę 1926 roku utworzyli oni własny kibuc Sarid. Początkowo otrzymali od Żydowskiego Funduszu Narodowego 2500 hektarów ziemi[1]. W 1930 roku, na 80. urodziny czechosłowackiego prezydenta Tomáša Masaryka, w otoczeniu kibucu zasadzono 13 tys. drzew. W latach 30. i 40. XX wieku kibuc służył jako baza żydowskich sił Hagany i Palmach[2]. Podczas II wojny światowej na zachód od kibucu Brytyjczycy wybudowali bazę lotniczą RAF Ramat Dawid. W bezpośrednim sąsiedztwie kibucu powstały trzy bunkry amunicyjne. W poszukiwaniu skutecznego rozwiązania narastającego konfliktu izraelsko-arabskiego w dniu 29 listopada 1947 roku została przyjęta Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181. Zakładała ona między innymi, że kibuc Sarid miał znaleźć się w granicach nowo utworzonego państwa żydowskiego[3]. Arabowie odrzucili tę Rezolucję i dzień później doprowadzili do wybuchu wojny domowej w Mandacie Palestyny. Na samym jej początku siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej zajęły pobliskie wioski i sparaliżowały żydowską komunikację w regionie. Dopiero działania izraelskiej armii podjęte na początku I wojny izraelsko-arabskiej zabezpieczyły Dolinę Jezreel.
W 2003 roku kibuc przeszedł przez proces prywatyzacji, zachowując kolektywną organizację instytucji kultury, edukacji i ochrony zdrowia[4].
Nazwa
edytujNazwa kibucu nawiązuje do biblijnego żydowskiego miasta Sarid[a]. Pozostałości tego miasta odkryto na sąsiednim Tell Sarid (znanym też jako Tel Szadud)[5].
Demografia
edytujWiększość mieszkańców kibucu jest Żydami, jednak nie wszyscy identyfikują się z judaizmem. Tutejsza populacja jest świecka[6][7]:
Gospodarka i infrastruktura
edytujGospodarka kibucu opiera się na intensywnym rolnictwie, sadownictwie i hodowli bydła mlecznego. Uprawy rolne obejmują pszenicę, wykę, koniczynę, sorgo, słonecznik, arbuzy, bawełnę, kukurydzę, groszek, marchew, brokuły, pomidory, paprykę i oliwki[8]. Sad obejmuje awokado, cytrusy, grejpfruty, mandarynki, migdały i granaty[9]. Tutejsza obora należy do jednej z największych w kraju. Stado liczące 310 krów oddaje średnio 3,44 mln litrów mleka rocznie[10]. Ważną rolę odgrywa zakład Camel Grinding Wheels produkujący tarcze do cięcia i szlifowania[11]. W kibucu jest przychodnia zdrowia, poczta, sklep wielobranżowy i warsztat mechaniczny.
Transport
edytujZ kibucu wyjeżdża się na północny wschód na drogę nr 73, którą jadąc na północny zachód dojeżdża się do kibuców Jifat i Gewat, lub jadąc na wschód dojeżdża się do skrzyżowania z drogą nr 7255 i dalej do kibucu Ginnegar. Droga nr 7255 prowadzi na północ do miasta Migdal ha-Emek i na południowy zachód do moszawu Kefar Baruch.
Edukacja i kultura
edytujKibuc utrzymuje przedszkole i szkołę podstawową. Starsze dzieci są dowożone do szkoły średniej w kibucu Jif’at. W kibucu znajduje się ośrodek kultury z biblioteką, basen pływacki, sala sportowa z siłownią, boisko do piłki nożnej oraz korty tenisowe[12].
Turystyka
edytujNajwiększą tutejszą atrakcją turystyczną jest położony na zachód od kibucu park historyczny, który został utworzony dzięki wsparciu finansowemu rządu Słowenii. W miejscu tym Brytyjczycy wybudowali trzy bunkry amunicyjne. Prowadziła stąd bezpośrednia prosta droga do bazy lotniczej Ramat Dawid. Ciężarówkami dowożono stąd amunicję i bomby dla samolotów. Bunkry ze względów bezpieczeństwa są zamknięte, ale wokół nich utworzono teren rekreacyjny. W cieniu drzew można przyjemnie odpocząć[13]. Kolejnym interesującym miejscem jest położone na wschód od kibucu wzgórze Tell Sarid. Znaleziska archeologiczne potwierdzają obecność w tym miejscu osady ludzkiej już w późnej epoce brązu (ok. XV wieku p.n.e.). W kwietniu 2004 roku odkryto tutaj wspaniały grobowiec z czasów panowania faraonów (ok. XIII wiek p.n.e.). Na zalesionym wzgórzu (166 m n.p.m.) położonym po stronie północnej, wiosną kwitną cyklameny[14].
Uwagi
edytuj- ↑ Zobacz: Księga Jozuego 19,10: „Trzeci los padł na potomków Zabulona według ich rodów: dział ich dziedzictwa sięgał aż do Sarid.” Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.
Przypisy
edytuj- ↑ Braterstwo Ginnegar. „Davar”, 1926-07-27. [dostęp 2015-02-17]. (hebr.).
- ↑ Sarid. [w:] Bet Alon [on-line]. [dostęp 2012-07-25]. (hebr.).
- ↑ Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP. [w:] United Nations [on-line]. 1948. [dostęp 2015-02-17]. (ang.).
- ↑ Historia. [w:] Kibbutz Sarid [on-line]. [dostęp 2012-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-19)]. (hebr.).
- ↑ Sarid. [w:] Rom Galil [on-line]. [dostęp 2012-07-25]. (hebr.).
- ↑ Dane statystyczne z lat 1948-1995. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2012-07-25]. (hebr.).
- ↑ Dane statystyczne z lat 2001-2009. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2012-07-25]. (hebr.).
- ↑ Uprawy rolne. [w:] Kibbutz Sarid [on-line]. [dostęp 2012-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-11)]. (hebr.).
- ↑ Sad w kibucu Sarid. [w:] Kibbutz Sarid [on-line]. [dostęp 2012-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-04)]. (hebr.).
- ↑ Obora. [w:] Kibbutz Sarid [on-line]. [dostęp 2012-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-07)]. (hebr.).
- ↑ Camel Grinding Wheels. [w:] Camel Grinding Wheels [on-line]. [dostęp 2012-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-22)]. (ang.).
- ↑ Sarid. [w:] Galil Net [on-line]. [dostęp 2012-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-17)]. (hebr.).
- ↑ Park Gaj Bunkrów Słowenia. [w:] Nelech [on-line]. [dostęp 2015-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-31)]. (hebr.).
- ↑ Opisy z mapy Amudanan.
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcie satelitarne Sarid. [w:] Google Maps [on-line]. [dostęp 2012-12-11]. (ang.).
- Mapa Sarid. [w:] Amudanan [on-line]. [dostęp 2012-12-11]. (hebr.).