Rezerwat przyrody Jezioro Łuknajno

Jezioro Łuknajno
	; Widok na jezioro Łuknajno
	rezerwat faunistyczny
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Położenie	gmina Mikołajki
Mezoregion	Kraina Wielkich Jezior Mazurskich
Data utworzenia	1947
Akt prawny	Zarządzenie Wojewody Olsztyńskiego z dnia 14 maja 1947 r. o ogłoszeniu jez. Łukniany i uroczyska „Czapliniec” w gm. Mikołajki, pow. Mrągowo za teren ochronny
Powierzchnia	1189,11 ha
	Położenie na mapie gminy Mikołajki Jezioro Łuknajno
	Położenie na mapie Polski Jezioro Łuknajno
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jezioro Łuknajno
	Położenie na mapie powiatu mrągowskiego Jezioro Łuknajno
	53°49′N 21°38′E/53,816667 21,633333
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rezerwat przyrody Jezioro Łuknajno – rezerwat faunistyczny^[1] położony na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego^[2], ok. 5 km na wschód od centrum Mikołajek, w województwie warmińsko-mazurskim, w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. Jego powierzchnia wynosi 1189,11 ha^[1]^[3].

Obszar ten został uznany za „teren ochronny” w 1947 zarządzeniem Wojewody Olsztyńskiego^[1]. Wcześniej jezioro zostało objęte ochroną 24 lipca 1937 r. przez III Rzeszę^[4]. Od 1976 z uwagi na swoją wyjątkowo dużą wartość naukową, został on również objęty ochroną międzynarodową jako rezerwat biosfery w ramach programu UNESCO-MAB („Człowiek i biosfera”). Ponadto od 1977 został objęty międzynarodową konwencją ramsarską, chroniącą obszary błotne i podmokłe^[5].

Łuknajno to położone na wysokości 115 m n.p.m. jezioro, szeroko rozlane na powierzchni 680 ha i połączone wąskim kanałem z jeziorem Śniardwy. Jezioro jest eutroficzne, bardzo wypłycone w daleko posuniętym procesie zarastania. Grząskie, muliste dno jeziora porastają zwarte skupienia ramienic. Brzegi jeziora przeważnie płaskie, otoczone są szerokim pasem szuwarów. Wokół występują rozległe torfowiska niskie, zajęte w części przez zarośla wierzbowe lub łąki kośne. Od strony południowej występuje płat typowej olszyny. W rezerwacie prowadzone są zoologiczne i ekologiczne badania naukowe. Na wschodnim brzegu jeziora Łuknajno znajduje się Stacja Terenowa Uniwersytetu Warszawskiego im. prof. Kazimierza Dobrowolskiego (stacja jest położona w miejscowości Urwitałt).

Rezerwat utworzono celem zachowania jednej z największych w Europie kolonii łabędzia niemego. Utrzymywaniu się tak licznej kolonii, liczącej w niektórych latach około 2000 osobników, sprzyja duża powierzchnia jeziora i korzystne warunki siedliskowe także dla wielu innych przedstawicieli fauny.

Fauna rezerwatu Jezioro Łuknajno

Płazy (Amphibia)
- płazy ogoniaste (Caudata)
  - salamandrowate (Salamandridae)
    - traszka grzebieniasta (Triturus cristatus)
- płazy bezogonowe (Anura)
  - ropuszkowate (Discoglossidae)
    - kumak nizinny (Bombina bombina)
  - grzebiuszkowate (Pelobatidae)
    - grzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus)
  - ropuchowate (Bufonidae)
    - ropucha paskówka (Bufo calamita)
  - żabowate (Ranidae)
    - żaba śmieszka (Rana ridibunda)

Ptaki (Aves)
- nury (Gaviiformes)
  - nury (Gaviidae)
    - nur czarnoszyi (Gavia arctica)
- perkozy (Podicipediformes)
  - perkozy (Podicipedidae)
    - perkozek (Tachybaptus ruficollis)
    - perkoz rdzawoszyi (Podiceps grisegena)
    - perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus)
    - zausznik (Podiceps nigricollis)
- pełnopłetwe (Pelecaniformes)
  - kormoranowate (Phalacrocoracidae)
    - kormoran (Phalacrocorax carbo)
- brodzące (Ciconiiformes)
  - czaplowate (Ardeidae)
    - czapla siwa (Ardea cinerea)
    - bączek (Ixobrychus minutus)
    - bąk (Botaurus stellaris)
- blaszkodziobe (Anseriformes)
  - kaczkowate (Anatidae)
    - łabędź niemy (Cygnus olor)
    - łabędź krzykliwy (Cygnus cygnus)
    - gęś zbożowa (Anser fabalis)
    - gęś białoczelna (Anser albifrons)
    - gęś gęgawa (Anser anser)
    - świstun (Anas penelope)
    - krakwa (Anas strepera)
    - cyraneczka (Anas crecca)
    - krzyżówka (Anas platyrhynchos)
    - rożeniec (Anas acuta)
    - cyranka (Anas querquedula)
    - płaskonos (Anas clypeata)
    - hełmiatka (Netta rufina)
    - głowienka (Aythya ferina)
    - czernica (Aythya fuligula)
    - uhla (Melanitta fusca)
    - gągoł (Bucephala clangula)
    - bielaczek (Mergus albellus)
    - nurogęś (Mergus merganser)
- szponiaste (Falconiformes)
  - rybołowowate (Pandionidae)
    - rybołów (Pandion haliaetus)
  - jastrzębiowate (Accipitridae)
    - trzmielojad (Pernis apivorus)
    - kania ruda (Milvus milvus)
    - kania czarna (Milvus migrans)
    - bielik (Haliaeetus albicilla)
    - błotniak stawowy (Circus aeruginosus)
    - błotniak zbożowy (Circus cyaneus)
    - krogulec (Accipiter nisus)
    - jastrząb (Accipiter gentilis)
    - orlik krzykliwy (Aquila pomarina)
    - orzeł przedni (Aquila chrysaetos)
  - sokołowate (Falconidae)
    - pustułka (Falco tinnunculus)
    - kobuz (Falco subbuteo)
- żurawiowe (Gruiformes)
  - żurawie (Gruidae)
    - żuraw (Grus grus)
  - chruścielowate (Rallidae)
    - wodnik (Rallus aquaticus)
    - derkacz (Crex crex)
    - zielonka (Porzana parva)
    - kropiatka (Porzana porzana)
    - kokoszka (Gallinula chloropus)
    - łyska (Fulica atra)
- siewkowe (Charadriiformes)
  - siewkowate (Charadriidae)
    - siewnica (Pluvialis squatarola)
    - sieweczka obrożna (Charadrius hiaticula)
    - sieweczka rzeczna (Charadrius dubius)
    - czajka (Vanellus vanellus)
  - bekasowate (Scolopacidae)
    - bekas kszyk (Gallinago gallinago)
    - rycyk (Limosa limosa)
    - kulik wielki (Numenius arquata)
    - krwawodziób (Tringa totanus)
    - kwokacz (Tringa nebularia)
    - brodziec piskliwy (Actitis hypoleucos)
  - mewy (Laridae)
    - mewa siodłata (Larus marinus)
    - mewa śmieszka (Larus ridibundus)
    - mewa mała (Larus minutus)
  - rybitwy (Sternidae)
    - rybitwa białoskrzydła (Chlidonias leucopterus)
    - rybitwa czarna (Chlidonias niger)
    - rybitwa wielkodzioba (Sterna caspia)
    - rybitwa rzeczna (Sterna hirundo)
- lelkowe (Caprimulgiformes)
  - lelkowate (Caprimulgidae)
    - lelek kozodój (Caprimulgus europaeus)
- kraskowe (Coraciiformes)
  - dudkowate (Upupidae)
    - dudek (Upupa epops)
- wróblowe (Passeriformes)
  - dzierzbowate (Laniidae)
    - srokosz (Lanius excubitor)
  - krukowate (Corvidae)
    - kruk (Corvus corax)
  - pokrzewkowate (Sylviidae)
    - świerszczak (Locustella naevia)
    - strumieniówka (Locustella fluviatilis)
    - brzęczka (Locustella luscinioides)
    - rokitniczka (Acrocephalus schoenobaenus)
    - trzcinniczek (Acrocephalus scirpaceus)
    - łozówka (Acrocephalus palustris)
    - trzciniak (Acrocephalus arundinaceus)
    - jarzębatka (Sylvia nisoria)
  - muchołówki (Muscicapidae)
    - muchołówka mała (Ficedula parva)
  - drozdowate (Turdidae)
    - droździk (Turdus iliacus)
  - ogoniatki (Panuridae)
    - wąsatka (Panurus biarmicus)
  - remizy (Remizidae)
    - remiz (Remiz pendulinus)
  - trznadlowate (Emberizidae)
    - śnieguła (Plectrophenax nivalis)

Ssaki (Mammalia)
- drapieżne (Carnivora)
  - psowate (Canidae)
    - jenot (Nyctereutes procyonoides)
    - lis (Vulpes vulpes)
  - łasicowate (Mustelidae)
    - wydra (Lutra lutra)
    - borsuk (Meles meles)
    - kuna domowa (Martes foina)
    - kuna leśna (Martes martes)
    - gronostaj (Mustela erminea)
    - łasica (Mustela nivalis)
    - tchórz (Mustela putorius)
- parzystokopytne (Artiodactyla)
  - świniowate (Suidae)
    - dzik (Sus scrofa)
  - jeleniowate (Cervidae)
    - łoś (Alces alces)
    - sarna (Capreolus capreolus)
- gryzonie (Rodentia)
  - myszowate (Muridae)
    - karczownik ziemnowodny (Arvicola terrestris)
    - piżmak (Ondatra zibethicus)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Rezerwat przyrody Jezioro Łuknajno. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-11-24].
↑ Rezerwaty. [w:] Mazurski Park Krajobrazowy [on-line]. Parki Krajobrazowe Województwa Warmińsko-Mazurskiego. [dostęp 2018-11-24].
↑ Rozporządzenie Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dn. 3 września 2004 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Jezioro Łuknajno”. BIP Urzędu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
↑ Rezerwat przyrody jezioro Łuknajno. mojemazury.pl. [dostęp 2017-06-05].
↑ Luknajno Lake Nature Reserve. [dostęp 2018-11-24]. (ang.).

Bibliografia

S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos „Obszary Chronione i Pomniki Przyrody Województwa Warmińsko-Mazurskiego”, wyd. UW, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie 1999.
T. Kowalik, P. Świątkowski, T. Cieślik, „Polskie Parki Narodowe i nie tylko...” Informator Europejskiego Centrum Ekologicznego, Warszawa 1996, ISBN 83-906275-5-8.
Walczak M., Bilińscy A. i W., Parki krajobrazowe i rezerwaty, Wydawnictwo Videograf II, Katowice 2004.

[crfop-1] Rezerwat przyrody Jezioro Łuknajno. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-11-24].

[pk-2] Rezerwaty. [w:] Mazurski Park Krajobrazowy [on-line]. Parki Krajobrazowe Województwa Warmińsko-Mazurskiego. [dostęp 2018-11-24].

[3] Rozporządzenie Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dn. 3 września 2004 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Jezioro Łuknajno”. BIP Urzędu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.

[4] Rezerwat przyrody jezioro Łuknajno. mojemazury.pl. [dostęp 2017-06-05].

[ramsar-5] Luknajno Lake Nature Reserve. [dostęp 2018-11-24]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]