Pietà z Tarnowa

Pietà z Tarnowa (figura Matki Bożej Bolesnej) – drewniana figura – pieta przedstawiająca Matkę Bożą z Jezusem, znajdująca się w jednym z bocznych ołtarzy bazyliki katedralnej Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Tarnowie (Małopolska), otoczona szczególnym kultem religijnym wśród wiernych Kościoła rzymskokatolickiego.

Pietà Tarnowska
Matka Boża Bolesna

Ołtarz z cudowną figurą Matki Bożej Bolesnej w Tarnowie
Miejsca kultu	Tarnów, kościół katolicki
Sanktuarium	Bazylika katedralna Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Tarnowie - sanktuarium Matki Bożej Bolesnej
Czas powstania wizerunku	XVII w.
Data wspomnienia	15 września - NMP Bolesnej
Autor	nieznany
Technika wykonania	rzeźba w drewnie polichromowana
Rozmiar	100 cm
Styl	barokowy

Historia

Rzeźba Matki Bożej Bolesnej wykonana jest z drewna, polichromowana i złocona. Posiada wymiar 1 m. Przedstawia Matkę Bożą w typie ikonograficznym zwanym „Pietą”. Na podstawie badań figury (drewna, złoceń i farby) z 1977 r. datuje się to dzieło na XVII w. Nie jest znany jej twórca i fundator. Nie ma również danych o czasie sprowadzenia jej do kościoła katedralnego, przypuszcza się, że był to okres I wojny światowej. Wiadomo, że figura Matki Bożej Bolesnej od początku XX w. znajdowała się w południowym przedsionku katedry i od początku była otoczona kultem wiernych. Historycy sztuki dostrzegli podobieństwo figury z Tarnowa do fragmentu obrazu „Opłakiwanie” Van Dycka oraz do Piety, w epitafium Boimów w kaplicy grobowej tejże rodziny niedaleko katedry łacińskiej we Lwowie. Epitafium to jest niedokończonym (ostatnim) dziełem Jana Pfistera (rzeźbiarza pomnika Ostrogskich w katedrze w Tarnowie). W 2000 roku Pieta Tarnowska została poddana gruntownej konserwacji i renowacji, która przywróciła jej pierwotny wygląd.

Opis Piety

Figura przedstawia Maryję trzymająca martwe ciało Jezusa. Matka podtrzymuje swego syna prawą dłonią za bark, zaś jej lewa dłoń unosi rękę Chrystusa. Ciało Jezusa osuwa się z jej kolan. Maryi twarz jest pełna smutku a wzrok jest skierowany ku niebu. Usta Madonny są lekko otwarte. Pieta ta ukazuje, że nieznany artysta bardzo dobrze znał anatomię człowieka i umiejętnie przedstawił umęczone ciało Jezusa i Bolesnej Matki. Pieta Tarnowska przedstawia równocześnie spokój, jak i dramat.

Kult Maryi

Początkowo figura znajdowała się w jednym z przedsionków kościoła katedralnego. W 1987 r., ze względu na wielki kult, Pieta została przeniesiona do nawy (adoracji) Najświętszego Sakramentu i ustawiona po północnej stronie, w nowym ołtarzu. Ołtarz dla figury zaprojektował i wykonał w brązie w roku 1986 artysta Czesław Dźwigaj. W zwieńczeniu ołtarza artysta wykorzystał motyw trzech krzyży z Pomnika Poległych Stoczniowców w Gdańsku, zaś na podstawie ołtarza umieścił tablice w brązie ze scenami Siedmiu Boleści Matki Bożej. Ołtarz ten poświęcił prymas Polski Józef Glemp. Przy ołtarzu wiszą liczne wota. Pieta jest uroczyście odsłaniania i zasłaniana przy dźwięku fanfar.

W każdy drugi piątek miesiąca sprawowana jest msza św. przy ołtarzu Matki Bożej Bolesnej. W każdą środę przed Pietą odbywa się nowenna do Matki Bożej Nieustającej Pomocy, a w piątki przed Pietą Tarnowską odmawiana jest Koronka do Siedmiu Boleści Matki Bożej z odczytaniem intencji składanych przez wiernych. Na ołtarzu znajduje się księga trzeźwości do której wierni wpisują też podziękowania. W 1987 r. podczas pobytu w Tarnowie przed Madonną modlił się papież Jan Paweł II. Dekretem ówczesnego bpa tarnowskiego Wiktora Skworca z dnia 2 lutego 2006 r. bazylika katedralna w Tarnowie została podniesiona na rangi sanktuarium maryjnego – Matki Bożej Bolesnej. Każdego roku w dniach od 8 – 15 września odbywa się tygodniowy odpust (tydzień maryjny). 15 września we wspomnienie NMP Bolesnej odbywa się procesja ulicami Tarnowa z kopią Piety Tarnowskiej. Przed Pietą biskupi tarnowscy zawierzyli diecezję tarnowską: w 2011 r. biskup Wiktor Skworc z okazji 225-lecia jej istnienia, a 3 kwietnia 2020 r. w czasie trwania pandemii bp Andrzej Jeż.

Linki zewnętrzne

• Cudowna figura Matki Bożej Bolesnej