Mrzygłód (Myszków)
Mrzygłód – dzielnica Myszkowa w województwie śląskim. W latach 1412–1870 samodzielne miasto[2]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie częstochowskim. Od 1 grudnia 1983 część Myszkowa[1].
| Dzielnica Myszkowa | |||
 Sanktuarium Matki Bożej Mrzygłodzkiej | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Miasto | |||
| Data założenia |
1412 | ||
| Prawa miejskie |
1412–1870 | ||
| W granicach Myszkowa |
1 grudnia 1983[1] | ||
| SIMC |
0932181 | ||
| Populacja (2011) • liczba ludności |
| ||
Plan Mrzygłodu
| |||
Położenie na mapie Myszkowa  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||
Położenie na mapie powiatu myszkowskiego  | |||
 50°32′28″N 19°21′48″E/50,541111 19,363333
| |||
.png)
Nazwa
edytujMiejscowość ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIV wieku. Wymieniona w 1373 w dokumencie zapisanym w języku łacińskim jako Mrziglod, 1402 Mrzyglod, 1403 Mrzyglodia, 1478 Mrzeglod – Cracovia artificum, 1552 Mrziklod, Mrzygłod oppidum[3].
Historia
edytujMiejscowość początkowo była własnością szlacheckiego rodu Pileckich herbu Leliwa. Jako osobną miejscowość w zlatynizowanych staropolskich formach zanotowane zostały nazwy Oppidum Mrziglod oraz Mrzyglod. Wymienia je w latach 1470–1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[4]. Jako właściciela Długosz wymienia kasztelana krakowskiego Jana Pileckiego herbu Leliwa[3].
W 1595 roku miasto położone w powiecie lelowskim województwa krakowskiego była własnością kasztelana oświęcimskiego Wojciecha Padniewskiego[5].
1 marca 1863 r. miała tu miejsce bitwa zwana bitwą pod Mrzygłodem.
Do 1954 r. oraz w latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Mrzygłód. 15 stycznia 1976 r., po zniesieniu gminy, Mrzygłód włączono do gminy Włodowice[6], a następnie 1 grudnia 1983 do Myszkowa[7].
W Mrzygłodzie pozostał rynek z okresu lokalizacji miasta z pomnikiem Powstańców 1863 r. (1933) i figurą św. Jana (1915).
Znajduje się tu kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Pochodzi on z XVII w., zbudowany w miejsce starszego, drewnianego kościoła. Reprezentuje style: barokowy, rokokowy i renesansowy. Ufundowany przez kasztelana krakowskiego Stanisława Warszyckiego. 25 sierpnia 1996 r. obraz Matki Boskiej Mrzygłodzkiej został ukoronowany koronami papieskimi. Obok kościoła znajduje się plebania, a dalej Kalwaria, gdzie można zobaczyć unikatową Drogę Krzyżową, która wyrzeźbiona została w brązie. Całość została wkomponowana w skały wapienne, na których umieszczone zostały poszczególne stacje.
Mrzygłód posiadał prawa miejskie w latach 1412–1870 (w 1647 powtórna lokacja).
Przypisy
edytuj- ↑ a b Dz.U. 1983 nr 59 poz. 268
- ↑ Postanowienie z 23 stycznia (4 lutego) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 77)
- ↑ a b Bukowski 2006 ↓.
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str. 212.
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 109.
- ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12
- ↑ Dz.U. z 1983 r. nr 59, poz. 268
Bibliografia
edytuj- Waldemar Bukowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, Cz. IV, zesz. 1, hasło: „Maciejowice”. Kraków: Societas Vistulana, 2006, s. 952–953. ISBN 83-88385-81-X.
Linki zewnętrzne
edytuj- Mrzygłód w Słowniku historyczno-geograficznym województwa krakowskiego w średniowieczu (online).
- Strona Oficjalna Mrzygłód
- Więcej o Mrzygłodzie. it-jura.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-16)].
- Sanktuarium pw. Wniebowzięcia NMP w Myszkowie – Mrzygłodzie
- Mrzygłód (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 771.