Kazimierz Nestor Sapieha
Kazimierz Nestor Sapieha (ur. 14 lutego 1757, zm. 25 maja 1798 w Wiedniu), książę, generał artylerii litewskiej w latach 1773–1793, marszałek konfederacji Wielkiego Księstwa Litewskiego w czasie Sejmu Czteroletniego w 1788 roku[1], jeden z twórców Konstytucji 3 maja, był jednym z jej sygnatariuszy[2]. Zwierzchnik komandorii Świętego Pawła Apostoła zakonu maltańskiego od 1776 roku[3].
.jpg) Kazimierz Nestor Sapieha, obraz pędzla Franza Josepha Pitschmanna (warto zwrócić uwagę, że w ręku ma laskę marszałka sejmu, gdyż niekiedy mylnie uważa się go za drugiego marszałka Sejmu Czteroletniego, w rzeczywistości był tylko marszałkiem konfederacji Wielkiego Księstwa Litewskiego) | |
 Lis | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia |
14 lutego 1757 |
| Data i miejsce śmierci |
25 maja 1798 |
| Ojciec |
Jan Sapieha (1732-1757) |
| Matka | |
| Odznaczenia | |
 
| |
_-_MNK_XII-402_-_National_Museum_in_Krak%C3%B3w.jpg)
Życiorys
edytuj
W latach 1767–1771 studiował w Szkole Rycerskiej. Jego matka Elżbieta z Branickich Sapieżyna, pierwsza kochanka Stanisława Augusta Poniatowskiego skłoniła króla do mianowania 18-letniego syna generałem[4]. Poseł na sejm 1778 roku z powiatu brzeskolitewskiego[5]. Członek Departamentu Skarbowego Rady Nieustającej w 1779 roku[6]. Był posłem na sejm 1786 roku z powiatu brzeskiego województwa brzeskolitewskiego[7]. Poseł województwa brzeskolitewskiego na Sejm Czteroletni w 1788 roku[8]. 11 stycznia 1789 został wielkim mistrzem loży masońskiej Wielkiego Wschodu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, jak wówczas pisano tąż ręką wolnomularski objął młotek, w której z taką sławą laskę (marszałkowską sejmu), ten znak przewodnictwa w Wolnym Narodzie piastuje[9].
W 1792 był zwolennikiem kontynuowania wojny z Rosją, sprzeciwił się przystąpieniu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej. Wkrótce udał się na emigrację. Po wybuchu powstania kościuszkowskiego powrócił do kraju i wziął udział w walkach w stopniu kapitana artylerii. Po upadku insurekcji wyjechał do Wiednia.
Odznaczony Orderem Orła Białego 1 stycznia 1779. W 1774 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[10].
Przypisy
edytuj- ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 315.
- ↑ Volumina Legum, t. IX, Kraków 1889, s. 225.
- ↑ Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 191, Tadeusz Wojciech Lange, Szpitalnicy, Joannici, Kawalerowie Maltańscy, Warszawa 1999, s. 141.
- ↑ Cudzoziemcy o Polsce. Relacje i opnie, wybrał i opracował Jan Gintel, t. II, Kraków 1971, s. 75.
- ↑ Witold Filipczak, Sejm 1778 roku, Warszawa 2000, s. 348.
- ↑ KALENDARZ polityczny dla Królestwa Polskiego y Wielkiego Xięstwa Litewskiego na rok pański 1779. w Warszawie, Nakładem y drukiem Michała Groella Księgarza Nadwornego J.K.Mci., [b.n.s]
- ↑ Adam Danilczyk, W kręgu afery Dogrumowej. Sejm 1786 roku. Warszawa 2010, s. 191.
- ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 330.
- ↑ Okólnik Wielkiego Wschodu z 26 lutego 1789 w Ludwik Hass Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku. Wrocław 1982 s. 208.
- ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 182.
Zobacz też
edytujLinki zewnętrzne
edytuj- Listy i mowy Kazimierza Nestora Sapiehy w bibliotece Polona