Wikipedia

Filaret (Wachromiejew)

Filaret (białorus. Філарэт – Fiłaret; ros. Филарет – Fiłariet; właśc. białorus. Кірыл Варфаламеевіч Вахрамееў – Kirył Varfałamiejevič Vachramiejeŭ; ros. Кирилл Варфоломеевич Вахромеев – Kiriłł Warfołomiejewicz Wachromiejew; ur. 21 marca 1935 w Moskwie, zm. 12 stycznia 2021 w Mińsku[1]) – rosyjski biskup prawosławny. W latach 1978–2013 egzarcha Białorusi z ramienia Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Po odejściu w stan spoczynku zachował godność egzarchy honorowego.

Filaret
Філарэт
Kirył Wachramiejeu
Кірыл Вахрамееў
Metropolita miński i słucki, patriarszy egzarcha Białorusi
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

21 marca 1935
Moskwa

Data i miejsce śmierci

12 stycznia 2021
Mińsk

Miejsce pochówku

Monaster Zaśnięcia Matki Bożej w Żyrowiczach

Metropolita miński i słucki, patriarszy egzarcha Białorusi
Okres sprawowania

1978–2013

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Inkardynacja

Eparchia mińska

Śluby zakonne

3 kwietnia 1959

Prezbiterat

14 grudnia 1961

Chirotonia biskupia

24 października 1965

podpis
Odznaczenia
Bohater Białorusi Order Ojczyzny III stopnia (Białoruś) Order Przyjaźni Narodów (Białoruś) Order Honoru (Białoruś) Order Franciszka Skaryny (Białoruś) Order „Za zasługi dla Ojczyzny” IV klasy Order Przyjaźni Order Przyjaźni Narodów Srebrna Odznaka Orderu Zasługi PRL
Order Świętego Sergiusza Radoneżskiego I klasy Order Świętego Księcia Daniela Moskiewskiego I klasy
Multimedia w Wikimedia Commons
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

24 października 1965

Miejscowość

Leningrad

Miejsce

Ławra Aleksandra Newskiego

Konsekrator

Nikodem (Rotow)

Współkonsekratorzy

Leonid (Polakow), Sergiusz (Pietrow), Antoni (Mielnikow), Filaret (Denysenko), Jan (Iwanow), Melchizedek (Lebiediew)

Życiorys

edytuj

Rodzina

edytuj

Dziad przyszłego metropolity, Aleksandr Iwanowicz Wachromiejew był kupcem z Jarosławia, w 1913 otrzymał szlachectwo. Ojciec duchownego, Warfołomiej Aleksandrowicz, pracował jako wykładowca Szkoły Muzycznej im. Gniesinych przy Konserwatorium Moskiewskim. Jest autorem podręcznika podstaw teorii muzyki oraz podręcznika śpiewu cerkiewnego, za który otrzymał w swoje 80. urodziny cerkiewny order św. Włodzimierza II stopnia[2]. Nauczycielką w szkole muzycznej była również matka hierarchy, Aleksandra (1903–1981) oraz jego starsza siostra Olga (1925–1997)[2].

Edukacja i wczesna działalność

edytuj

Kiriłł Wachromiejew ukończył kolejno szkołę średnią nr 557 (1953) i seminarium duchowne w Moskwie (1957). Uzyskał również średnie wykształcenie muzyczne w klasie śpiewu chóralnego i kontrabasu[3]. Jako jego słuchacz został jednym z hipodiakonów patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Aleksego. Wieczyste śluby mnisze złożył jako student II roku Moskiewskiej Akademii Duchownej 3 kwietnia 1959 przed namiestnikiem ławry Troicko-Siergijewskiej archimandrytą Pimenem. Imię zakonne Filaret przyjął na cześć św. Filareta Miłościwego[2]. Święcenia diakońskie przyjął 26 kwietnia 1959 z rąk patriarchy Aleksego w soborze Objawienia Pańskiego w Moskwie[2].

Równocześnie kontynuował naukę na Akademii Duchownej, którą ukończył w 1961, uzyskując stopień kandydata nauk teologicznych za pracę poświęconą pasterskiej opiece nad duszami wiernych według metropolity moskiewskiego Filareta. Po ukończeniu studiów został zatrudniony na uczelni jako stypendysta profesorski. Prowadził zajęcia z historii zachodnich wierzeń religijnych, a następnie z homiletyki, w Akademii Duchownej oraz w moskiewskim seminarium[2]. Służył w cerkwiach ławry Troicko-Siergijewskiej. 14 grudnia 1961 został wyświęcony na hieromnicha w prywatnej cerkwi św. Filareta Miłościwego na terenie apartamentów patriarszych w ławrze Troicko-Siergijewskiej. Od czerwca 1963 pracował jako inspektor Moskiewskiej Akademii Duchownej, zaś od września – jako kierownik aspirantury (studiów doktoranckich) na uczelni[2]. W tym samym roku otrzymał godność igumena, a następnie archimandryty[2].

Począwszy od 1961 uczestniczył w działalności zagranicznej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Był uczestnikiem zjazdu panprawosławnego na wyspie Rodos w 1963 oraz I, II i V Wszechchrześcijańskiego Kongresu na rzecz Pokoju w Pradze. Był sekretarzem komisji synodalnej ds. jedności chrześcijan oraz uczestniczył w dialogu prawosławno-starokatolickim[2].

Biskup

edytuj

8 października 1965 otrzymał nominację biskupią, zaś 24 października tego samego roku w soborze Trójcy Świętej w Ławrze Aleksandra Newskiego w Petersburgu przyjął chirotonię na biskupa tichwińskiego, wikariusza eparchii leningradzkiej. Po roku przeszedł do służby w eparchii moskiewskiej jako jej wikariusz z tytułem biskupa dmitrowskiego. Został równocześnie rektorem Moskiewskiej Akademii Duchownej[2]. Wykładał w Akademii Nowy Testament[2].

Wielokrotnie reprezentował Rosyjski Kościół Prawosławny za granicą jako członek delegacji odwiedzających inne Kościoły lub uczestniczących w wydarzeniach międzykonfesyjnych, działał nadal w ruchu na rzecz pokoju. Przyjmował delegacje zagraniczne w Moskiewskiej Akademii Duchownej. 28 listopada 1968 został II zastępcą przewodniczącego Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych Patriarchatu Moskiewskiego. Brał udział w Soborze Lokalnym Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego w 1971[2].

We wrześniu 1971 otrzymał godność arcybiskupią, zaś w 1975 został metropolitą. Dwa lata wcześniej Święty Synod wyznaczył go na biskupa berlińskiego i niemieckiego oraz patriarszego egzarchę Europy Środkowej. Urząd ten sprawował przez pięć lat. W 1978 został przeniesiony na katedrę mińską i białoruską. W tym samym roku Synod postanowił uczynić go również egzarchą zachodnioeuropejskim[2].

Brał udział w przygotowaniach do uroczystości tysiąclecia chrztu Rusi Kijowskiej. W 1981 stanął na czele Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych, co oznaczało również wejście do Świętego Synodu Kościoła jako członek stały[2]. Od stycznia do grudnia 1991 był deputowanym ZSRR[2].

Działalność na Białorusi

edytuj

16 grudnia 1989 otrzymał godność egzarchy białoruskiego w związku z powstaniem Egzarchatu Białoruskiego. Zrzekł się wówczas funkcji przewodniczącego Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych, zachował natomiast stałe miejsce w Świętym Synodzie Patriarchatu Moskiewskiego[2]. W 1990 zasiadał także w synodalnej komisji biblijnej oraz w komisji ds. współpracy w działaniach na rzecz usuwania skutków katastrofy elektrowni w Czarnobylu[2]. Od 1992 był również, jako egzarcha białoruski, honorowym przełożonym monasteru Zaśnięcia Matki Bożej w Żyrowiczach[2].

W 1993 stanął na czele nowo utworzonej synodalnej komisji teologicznej, następczyni komisji ds. jedności chrześcijan[2].

Był deputowanym Rady Najwyższej Białoruskiej SRR oraz Republiki Białorusi XII kadencji (1990–1995)[3].

W 1988 odznaczony nagrodą im. Bolesława Piaseckiego[4]. 19 listopada 2000 metropolita warszawski i całej Polski Sawa odznaczył go Orderem Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny I stopnia z ozdobami[5]. W 2009 uhonorowany tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Grodzieńskiego[6].

25 grudnia 2013 odszedł w stan spoczynku. Z uwagi na jego osiągnięcia w służbie duszpasterskiej Święty Synod nadał mu godność honorowego egzarchy Białorusi i pozwolił mu zachować stałe członkostwo w swoim składzie. Zdecydował również, że w czasie nabożeństw metropolita Filaret będzie wspominany tak, jak czynni biskupi[7].

W grudniu 2020 r. zachorował na COVID-19 i w styczniu roku następnego zmarł[8]. Pochowany na terenie monasteru w Żyrowiczach[9].

Odznaczenia

edytuj

Świeckie

edytuj

Cerkiewne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Умер почетный патриарший экзарх всея Белоруссии Филарет [online], РИА Новости, 2021 [dostęp 2021-01-12] (ros.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Митрополит Минский и Слуцкий Филарет
  3. ↑ a b Отошел ко Господу почетный Патриарший экзарх всея Беларуси митрополит Филарет (Вахромеев) / Новости / Патриархия.ru [online], Патриархия.ru [dostęp 2021-01-12] (ros.).
  4. ↑ Informator o stosunkach Polska – Związek Radziecki 1944–1991 (oprac. oprac. Walenty Daszkiewicz), Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, Warszawa 1994, s. 334
  5. ↑ M. Bołtryk, Świadectwo jedności, „Przegląd Prawosławny”, nr 1(187), styczeń 2001, s. 3
  6. ↑ Філарэт стаў прафесарам + фота, „Nasza Niwa” z 22 września 2009
  7. ↑ ЖУРНАЛЫ заседания Священного Синода от 25 декабря 2013 года
  8. ↑ Отошел ко Господу митрополит Филарет (Вахромеев) [online], church.by [dostęp 2021-01-12].
  9. ↑ В Жировичском монастыре состоялось погребение почетного Патриаршего экзарха всея Беларуси митрополита Филарета (Вахромеева). patriarchia.ru, 15 stycznia 2021. [dostęp 2021-01-15]. (ros.).

Bibliografia

edytuj
  • Notatka biograficzna w W służbie Bogu i ludziom, Warszawska Metropolia Prawosławna, Warszawa 2008, ISBN 978-83-60311-14-1, s.17
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Filaret_(Wachromiejew)&oldid=74206721”