Danuta Ptaszycka-Jackowska

Danuta Ptaszycka-Jackowska (ur. 21 maja 1939 w Warszawie) – polski geograf, architekt krajobrazu, specjalista w zakresie geografii turyzmu oraz ochrony środowiska. Córka Tadeusza (1908–1980) i Anny z Nowackich (1911–1967), harcmistrzów ZHP, z zawodu architektów.

Danuta Ptaszycka-Jackowska

Danuta Ptaszycka-Jackowska (2019)
Data i miejsce urodzenia	21 maja 1939 Warszawa, Polska
Zawód, zajęcie	geograf, architekt krajobrazu
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński
Odznaczenia

Życiorys

8 sierpnia 1944 r. Niemcy wyrzucili ją i jej babcię Janinę Nowacką z warszawskiego mieszkania w dzielnicy Ochota. Pod eskortą niemiecką przeszły tzw. "Szlak Męki" wiodący przez Zieleniak na Ochocie i obóz w Pruszkowie. Dotarły do Łowicza, gdzie zdołały uciec. Schronienie znalazły w majątku rodziny. Do Warszawy wróciły w końcu stycznia 1945 r.

W związku z pracą ojca, w 1946 r. rodzina Danuty Ptaszyckiej-Jackowskiej zamieszkała we Wrocławiu, a od 1950 r. – w Krakowie. Po maturze Danuta Ptaszycka-Jackowska rozpoczęła studia z zakresu architektury krajobrazu na Wydziale Ogrodniczym SGGW w Warszawie. Tytuł magistra inżyniera uzyskała w 1963 r. na podstawie pracy o funkcji turystyczno-wypoczynkowej Tyńca. Stopień doktora nauk leśnych w zakresie ochrony środowiska uzyskała w 1975 r. na Akademii Rolniczej w Krakowie. Tytuł rozprawy Rezerwaty przyrody w środowisku leśnym a turystyka. Próba określenia podstaw koegzystencji na przykładzie regionu krakowskiego, promotor prof. Stefan Myczkowski. W 1990 r. w oparciu o dorobek naukowy, kolokwium habilitacyjne oraz pracę Kształtowanie stref ochronnych przyrodniczych obszarów chronionych otrzymała w SGGW stopień doktora habilitowanego nauk rolniczych w dziedzinie ochrony środowiska. Praca została wyróżniona Nagrodą Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w 1992 r. W 2000 r. Prezydent RP nadał Danucie Ptaszyckiej-Jackowskiej tytuł naukowy profesora nauk o Ziemi. Postępowanie przeprowadzono na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pracę zawodową rozpoczęła w Pracowni Urbanistycznej Warszawy na stanowisku asystenta projektanta. W l. 1963–1965 brała udział w pracach nad planem zagospodarowania przestrzennego Warszawy. W celu uzupełnienia wiedzy urbanistycznej w l. 1964–1966 studiowała w Podyplomowym Studium Planowania Przestrzennego na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W l. 1965–1968 pracowała w Głównym Komitecie Kultury Fizycznej i Turystyki, w Departamencie Zagospodarowania Turystycznego na stanowisku inspektora i starszego inspektora. W 1967 r. ukończyła podyplomowe studia uniwersyteckie w Turynie we Włoszech, zorganizowane przez Międzynarodową Unię Oficjalnych Organizacji Turystycznych. W 1968 r., po śmierci matki, wróciła do Krakowa. Podjęła pracę w Zakładzie Zagospodarowania Turystycznego GKKFiT, przekształconym w 1972 r. w Instytut Turystyki, Oddział w Krakowie, na stanowiskach starszego projektanta i adiunkta. Brała udział w opracowaniu planu kierunkowego zagospodarowania turystycznego Polski. Zajmowała się problematyką roli turystyki na przyrodniczych obszarach chronionych. W tym okresie powstały jej pierwsze artykuły naukowe.

Od 1974 r. związała swoje losy zawodowe i naukowej na ponad 40 l. (do 2017) z Instytutem Kształtowania Środowiska, w 1986 r. przekształconym w Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, a w 2002 r. w Instytut Rozwoju Miast, od 2018 r. Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa. Na stanowisku adiunkta (do 1991), docenta (1991–1993) i profesora (od 1993) realizowała prace w zakresie turystyki, ochrony przyrody i gospodarki przestrzennej oraz opublikowała zasadniczą część swoich prac. W 1979 r. przebywała w Szwajcarii na stażu w Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody oraz we Francji na stypendium francuskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, zajmując się turystyką na francuskich obszarach chronionych. W 2004 r. objęła stanowisko profesora nadzwyczajnego w Instytucie Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, gdzie pracowała do przejścia na emeryturę w 2009 r. Seminaria magisterskie prowadziła do 2014 r.

Prywatnie od 1969 r. jest żoną Antoniego Jackowskiego.

Działalność naukowa

Ogółem dorobek badawczo-naukowy i studialno-projektowy Danuty Ptaszyckiej-Jackowskiej obejmuje 120 publikacji, w tym 20 zwartych oraz 90 prac nieopublikowanych (53 prace badawcze i studialne, 24 prace studialno-planistyczne, osiem projektów i konkursów, 21 ważniejszych ekspertyz). Opracowała ok. 100 haseł encyklopedycznych.

Od początku zainteresowania naukowe Danuty Ptaszyckiej-Jackowskiej obejmowały pola stykowe trzech dziedzin: planowania przestrzennego, ochrony środowiska – zwłaszcza ochrony przyrody – oraz turystyki i gospodarki turystycznej. Praca naukowo-badawcza przez cały czas była zintegrowana z pracami studialno-planistycznymi. W jej działalności naukowej można wyróżnić kilka zasadniczych nurtów badawczych: 1) relacje turystyka – ochrona przyrody (podział rezerwatów z punktu widzenia potrzeb ochrony przyrody i możliwości ich turystycznego użytkowania), 2) strefy ochronne (otuliny) przyrodniczych obszarów chronionych (metodyka planowania wybranych typów obszarów chronionych; metodyka kształtowania stref ochronnych), 3) metody sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego parków narodowych oraz planów ochrony parków narodowych i parków krajobrazowych, 4) zasady korzystania z przyrodniczych obszarów chronionych, 5) badania w zakresie turystyki.

W l. 1996–1997 uczestniczyła w pracach międzynarodowego zespołu nad przygotowaniem koncepcji systemu transportowego w Częstochowie (konkurs programu PHARE). Wspólnie z Antonim Jackowskim opublikowała wówczas studium poświęcone przestrzennym aspektom ruchu pielgrzymkowego w mieście i regionie częstochowskim, pt. Jasnogórskie pielgrzymki w przestrzeni miasta i regionu Częstochowy. W 2014 r. wydała Geografię turystyczną Francji, efekt wieloletnich badań i fascynacji tym krajem.

Działalność organizacyjna

Uczestniczyła w pracy wielu organizacji, stowarzyszeń i rad naukowych. Od 1993 r. należy do Polskiego Towarzystwa Rozwoju Ziem Górskich, a od 2004 r. do Polskiego Towarzystwa Geograficznego. W latach 1993–2014 była członkiem Komitetu Zagospodarowania Ziem Górskich PAN, od 1996 r. członkiem jego Sekcji Karpackiej, od 1999 r. przewodniczącym tejże, a od 1999 r. członkiem Prezydium Komitetu. W latach 1984–1995 zasiadała w Państwowej Radzie Ochrony Przyrody – Komisji Ochrony Krajobrazu. W l. 2002-2006 była członkiem Krajowej Komisji ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko, a w l. 1999–2002 uczestniczyła w pracach Sekretariatu Habitatu – organu doradczo-opiniodawczego Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast. W l. 1992–2000 była rzeczoznawcą Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w zakresie ochrony przyrody. W l. 2003–2015 była członkiem rady naukowej w Instytucie Rozwoju Miast. Uczestniczyła w pracach rad naukowych parków narodowych i parków krajobrazowych: Świętokrzyskiego Parku Narodowego (2000–2003) jako członek prezydium, Żywieckiego Parku Krajobrazowego (1991–1999), w jednej kadencji jako wiceprzewodnicząca rady, Zespołu Przemyskich Parków Krajobrazowych (1999–2010). Od 2000 r. jest przewodniczącą Rady Naukowej Babiogórskiego Parku Narodowego.

Bibliografia

• Bilska-Wodecka E., Sołjan I., 2018, Ptaszycka-Jackowska Danuta, [w:] A. Jackowski, K. Krzemień, I. Sołjan [red.], Geografowie polscy. Słownik biograficzny, Tom 2, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Komitet Nauk Geograficznych PAN, Polskie Towarzystwo Geograficzne, ss. 1321-1327.

Linki zewnętrzne

• Polskie Towarzystwo Geograficzne.