Chlebowo (powiat gryfiński)
Chlebowo (do 1945 niem. Klebow) – wieś owalnica w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Gryfino, przy południowo-zachodnim skraju Puszczy Bukowej. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 119. Na południe od wsi znajduje się Jezioro Chlebowskie.
| wieś | |
_kosciol_(1).jpg) Kościół św. Huberta w Chlebowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
176[2] |
| Strefa numeracyjna |
91 |
| Kod pocztowy |
74-107[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ZGR |
| SIMC |
0776232 |
Położenie na mapie gminy Gryfino  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego  | |
 53°18′28″N 14°35′46″E/53,307778 14,596111[1]
| |
_pomnik_(1).jpg)
Historia
edytujOsada słowiańska ofiarowana w 1212 roku przez księcia Barnima II cystersom z Kołbacza, którzy w 1237 roku zakupili resztę wsi.
Pod koniec II wojny światowej rejon wsi był sceną jednej z największych bitew o sforsowanie Odry w okolicy Szczecina. 9 marca 1945 żołnierze 60 Dywizji Strzeleckiej Armii Czerwonej i 2 Dywizji Artylerii ludowego Wojska Polskiego rozpoczęli natarcie na Chlebowo i sąsiednie Stare Brynki. Wieczorem wieś została zdobyte przez radziecką piechotę. Następnego dnia wskutek kontrataku dwóch niemieckich dywizji pancernych linie radzieckie zostały przełamane i wieś przeszła w ręce niemieckie. Ostatecznie Chlebowo zdobyli żołnierze 47 Armii 1 Frontu Białoruskiego[4].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.
Zabytki i obiekty historyczne
edytujWe wsi znajduje się kościół gotycki z cegły, bezwieżowy, wybudowany w XIV wieku, który został zniszczony w 1945 roku. W latach 1967–68 został zabezpieczony jako trwała ruina. Od 1997 roku trwa odbudowa świątyni, która w 2001 roku została przykryta nowym dachem[5]. Posiada lekko zaznaczony szczyt zachodni, niskie prezbiterium z kamienia i ściany dzielone naprzemiennie oknami i podwójnymi blendami[6].
Do roku 1945 we wsi znajdował się dwór, zniszczony w czasie działań wojennych. Pozostał kopiec z lodownią i park podworski z I połowy XIX wieku, przekomponowany na początku XX wieku. Posiada powierzchnię ok. 7,4 ha i jest położony w centralnej części miejscowości. W parku znajdują się dwa stawy, sady oraz liczny starodrzew tj. lipy, wiązy i kasztanowce. Podziw budzi czteropienny „Cis Braterstwa Broni” o obwodzie ponad 250 cm.[7]
We wsi znajduje się, odsłonięty w 1981, pomnik upamiętniający polskich żołnierzy z 2 Łużyckiej Dywizji Artylerii i 1 Samodzielnej Brygady Moździerzy, którzy walczyli na tych terenach w marcu 1945.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 15413
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 144 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dolata 1971 ↓, s. 363.
- ↑ Architektura Sakralna Pomorza Zachodniego. [dostęp 2012-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-21)].
- ↑ Piotr Skurzyński „Pomorze” Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2007 s. 69 ISBN 978-83-7495-133-3
- ↑ Wrota Gryfina, przewodnik UM Gryfino
Bibliografia
edytuj- Bolesław Dolata: Wyzwolenie Polski 1944-1945. Warszawa: 1971.