Buksa
Buksa – staw w Rykach[1][2] (województwo lubelskie), na Wysoczyznie Żelechowskiej, w obrębie Starego Miasta[3].
 Widok od zachodu, z ulicy Jeziornej | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
0.22 km² |
| Hydrologia | |
| Rzeki zasilające | |
| Rzeki wypływające | |
| Rodzaj jeziora |
staw rekreacyjny (dawniej staw rybny) |
Położenie na mapie Ryk  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ryckiego  | |
Położenie na mapie gminy Ryki  | |
 51°37′26,8640″N 21°56′25,4861″E/51,624129 21,940413
| |
Historia
edytujTradycje rybackie w okolicach Ryk sięgają pierwszej połowy XIX wieku, kiedy to w 1836 lokalne dobra rządowe nabył hrabia Jan Jezierski. W latach 1836-1843 założył on 31 stawów hodowlanych. Gospodarstwo rybackie Jezierskiego było jednym z najbardziej profesjonalnie prowadzonych w ówczesnym Królestwie Polskim[4]. Ryki jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym miały przydomek polskiej “stolicy karpi”[4][5].
Charakterystyka
edytujAkwen o powierzchni około 22 hektarów położony jest we wschodniej części miejscowości[6]. Pierwotnie był to staw rybny (Państwowe Gospodarstwo Rybackie, a następnie prywatny właściciel[7] oraz Instytut Rybactwa Śródlądowego[8]), przekształcony później na cele rekreacyjne[9] i użytkowany nieodpłatnie przez gminę Ryki[8].
Staw jest obiektem przepływowym, zasilanym przez rzekę Zalesiankę, która ma źródła w lesie Postoła na północ od Ryk[7]. Znajduje się pomiędzy stawem Skalski (Skalskiego) na północy, a Boguszewskim Górnym na południu[10].
Ochrona przyrody
edytujZgodnie z obowiązującymi w mieście studiami uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zespół stawów proponowany jest do objęcia ochroną prawną jako zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Stawy Ryckie” (Buksa, Boguszewskie, Olszynka, Okręt Górny i Dolny oraz Okrąglica). Oprócz stawów ochroną objęte mają być wąski pas trzcinowisk i łąk w sąsiedztwie. Wokół zbiorników znajdują się mokradła porośnięte zadrzewieniami olsowymi. Teren ten jest największym w gminie miejscem rozrodu płazów, w tym rzekotki drzewnej i traszki zwyczajnej. Na brzegach rosną rzadkie gatunki roślin. Znajdują się tu lęgowiska ptaków wodnych (perkozów, mewy śmieszki, błotniaka stawowego, czajki, kokoszki wodnej oraz bąka). Proponowane jest także utworzenie użytku ekologicznego na stawach Okręglica, Buksa i Boguszewskich wraz ze strefą brzegową[11].
Przypisy
edytuj- ↑ Patrycja Kosyło, Szymon Krok, Prognoza oddziaływania na środowisko do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Ryki, Ryki 2024, s. 25.
- ↑ Wykaz nazw wód stojących [online], s. 30.
- ↑ Urząd Miejski w Rykach, Fiszka projektowa. Zagospodarowanie Stawu Buksa na cele turystyczne [online], s. 1.
- ↑ a b Urząd Miejski w Rykach, Historia miasta [online], www.ryki.pl, 5 stycznia 2006 [dostęp 2025-01-02] (pol.).
- ↑ Dagmara Jarosz, Zagłębie rybne w Krainie lubelskich ryb [online], Powiatowa Biblioteka Publiczna w Rykach, 19 lipca 2017 [dostęp 2025-01-07] (pol.).
- ↑ Geoportal360.pl - Mapa Interaktywna Działek [online], geoportal360.pl [dostęp 2025-01-01].
- ↑ a b ŁuG / opr. PrzeG / LisA, „Brakuje takiego miejsca”. W Rykach powstanie miejskie kąpielisko, [w:] Radio Lublin [online], 18 października 2023 [dostęp 2025-01-01] (pol.).
- ↑ a b Magdalena Krawczak, Rycki staw Buksa czekają duże zmiany! - To Nasz Region [online], 26 lipca 2023 [dostęp 2025-01-01] (pol.).
- ↑ Grzegorz Kruk, Otwarte spotkanie informacyjne dotyczące koncepcji zagospodarowania stawu Buksa w Rykach na cele turystyczne [online], www.ryki.pl, 3 października 2023 [dostęp 2025-01-01] (pol.).
- ↑ Urząd Miejski w Rykach. System Informacji Przestrzennej, Ryki - System Informacji Przestrzennej - e-mapa.net [online], ryki.e-mapa.net [dostęp 2025-01-07] (pol.).
- ↑ Burmistrz Ryk, Załącznik nr 1 do Uchwały nr XLII/264/2017 Rady Miejskiej w Rykach z dnia 6 września 2017 r. Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Ryki [online], 2017, s. 97.