Bastogne

Bastogne
*nld.* Bastenaken
*niem.* Bastenach, Bastnach
*lim.* Baaschtnech
Herb	Flaga
Państwo	Belgia
Region	Waloński
Prowincja	Luksemburg
Dystrykt	Bastogne
Burmistrz	Benoît Lutgen
Powierzchnia	264,69 km²
Populacja (1 stycznia 2024); • liczba ludności; • gęstość	; 20 688; 78 os./km²
Nr kierunkowy	061
Kod pocztowy	6600, 6686-6688
	Położenie na mapie prowincji Luksemburg Bastogne
	Położenie na mapie Belgii Bastogne
	50°00′15″N 5°43′12″E/50,004167 5,720000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Bastogne (nld. Bastenaken; niem. Bastenach, Bastnach; lb. Baaschtnech) – miasto w Belgii, w Regionie Walońskim, w prowincji Luksemburg, siedziba okręgu Bastogne. Leży w Ardenach. Pod względem powierzchni jest największym miastem w Belgii.

Historia

Od początków do I wojny światowej

Zanim Juliusz Cezar ustanowił Pax Romana, okolice Bastogne były zamieszkane przez galijskie plemię Trewerów. Nazwa miasta po raz pierwszy jest wzmiankowana dopiero w roku 634, kiedy lokalny władca przekazał ten obszar opactwu św. Maksymina w Trewirze. Sto lat później włości te przeszły we władanie pobliskiego opactwa Prüm. Miasto i jego rynek ponownie są wymieniane w dokumencie z 887 roku. W XIII wieku Henryk VII Luksemburski, cesarz rzymski i hrabia Luksemburga wybijał monety w Bastogne. W 1332 roku jego syn Jan Ślepy nadał Bastogne prawa miejskie i otoczył je murami obronnymi, których część zwana Bramą Trewirską (Porte de Trèves) przetrwała po dziś.

Mury dość skutecznie chroniły miasto w następnych wiekach. Gospodarka miasta rozwijała się dzięki rolnictwu i targom bydła. Mury powstrzymały niderlandzki atak w 1602 roku. W 1688 roku zostały rozebrane z rozkazu króla Ludwika XIV.

W XIX wieku Bastogne i jego leśne produkty oraz targi bydła stały się znane także za granicą. Zbudowano kilka linii kolejowych by połączyć Bastogne z pobliskimi miastami. Okres świetności zakończyła niemiecka okupacja podczas I wojny światowej.

II wojna światowa

Osobny artykuł: Obrona Bastogne.

W grudniu 1944 roku, po wyzwoleniu Bastogne, próbując zapobiec zupełnej klęsce wojska Hitlera ponownie zaatakowały w Ardenach, tak jak stało się to w roku 1914 i 1940. Celem było dostanie się do Antwerpii z zamiarem odcięcia aliantom dostaw od strony morza oraz rozdzielenia wojsk brytyjskich i amerykańskich. 16 grudnia korzystając z zimna i mgły niemiecka artyleria rozpoczęła Wacht am Rhein (tzw. „bitwa o wybrzuszenie”) atakując rzadko rozmieszczone oddziały amerykańskie wokół Bastogne. Kilka dni później generał McAuliffe i 101 Dywizja Powietrznodesantowa wyprowadziła kontratak, ale po ciężkich walkach została okrążona w mieście. 22 grudnia niemiecki emisariusz zaproponował Amerykanom poddanie się, na co generał odpowiedział krótko: „Nuts!” (bzdura!). Następnego dnia pogoda się poprawiła pozwalając na zrzut potrzebnego jedzenia, lekarstw i broni. 26 grudnia wojska generała Pattona przełamały impas. Oficjalne zakończenie bitwy o Bastogne miało miejsce trzy tygodnie później, kiedy zakończyły się walki. W tym czasie miasto zostało doszczętnie zniszczone, ponad 25 tysięcy osób zostało zabitych, a ponad 50 tysięcy nigdy nie odnaleziono.

XXI w.

2 grudnia 2024 r do miasta przyłączono gminę Bertogne, która stała się jego dzielnicą (section)^[2].

Podział administracyjny

W skład miasta wchodzi osiem dzielnic (section):

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł spożywczy oraz wełniany^[3].

Turystyka

Bramą Trewirską (Porte de Trèves), cześć murów obronnych wzniesionych w XIV wieku przez Jana Ślepego
romańska wieża kościoła pw. św. Piotra (Saint-Pierre)
miejsce pamięci Mardasson wzniesione, by uhonorować pamięć 76 890 amerykańskich żołnierzy rannych lub poległych w czasie obrony Bastogne. Poza nim znajduje się też muzeum Bastogne War Museum, w którym przechowywane są mundury, pojazdy i inne pamiątki. Można także obejrzeć 24 min. film dokumentujący bitwę
pomniki generałów McAuliffe'a, Pattona i innych.

Sport

Bastogne stanowi jeden z etapów wyścigu kolarskiego Liège-Bastogne-Liège, jednej z największym imprez kolarskich, mających swe początki w końcu XIX wieku
Circuit des Ardennes to inny wyścig kolarski, wcześniej 600 kilometrowy wyścig samochodowy. Wyścig ten przyciągał wielu entuzjastów, takich jak Wilhelm II, cesarz niemiecki. Wyścig ten został przeniesiony na Circuit de Spa-Francorchamps przed I wojną światową, a obecnie znany jest jako Grand Prix Belgii Formuły 1.