Artykulacja (fonetyka)

Artykulacja – proces kształtowania dźwięków mowy ludzkiej, odbywający się w części aparatu mowy obejmującą jamy ponadkrtaniowe, tzw. nasadę[1]. Artykulacja jest jednym z zasadniczych aspektów procesu wytwarzania głosek, na który składają się ponadto inicjacja, czyli mechanizm wytworzenia prądu powietrza i fonacja, czyli sposób zachowania się wiązadeł głosowych[1].

Ułożenie strun głosowych w czasie wypowiadania głosek

W czasie artykulacji prąd powietrza, który jest niezbędnym tworzywem w czasie wytwarzania dźwięków, jest modelowany przez ruchome i nieruchome artykulatory znajdujące się w nasadzie (kanale głosowym). Najczęściej modulacji poddawane jest powietrze wydychane z płuc[1].

Klasyfikacja artykulacyjna

edytuj

Klasyfikacja artykulacyjna odwołuje się do charakterystycznego dla każdej głoski układu narządów aparatu artykulacyjnego.

Podstawowe kryteria takiej klasyfikacji dla głosek o charakterze spółgłoskowym to przede wszystkim[2]:

Dla głosek o charakterze samogłoskowym zaś[3]:

Badaniem artykulacyjnych aspektów wytwarzania dźwięków zajmuje się fonetyka artykulacyjna.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Polański 1999 ↓, s. 58.
  2. Polański 1999 ↓, s. 59.
  3. Bąk 1977 ↓, s. 51-52.

Bibliografia

edytuj