Zygmunt Pejsak
Zygmunt Pejsak (ur. 17 kwietnia 1948[1] w Tarnowskich Górach) – polski lekarz weterynarii, profesor doktor habilitowany nauk weterynaryjnych, epizootiolog, hyopatolog (choroby świń), doktor honoris causa Akademii Rolniczej w Lublinie (2004)[2] i Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (2015)[3], Honorowy Obywatel Tarnowskich Gór (2011)[4].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Profesor nauk weterynaryjnych | |
| Specjalność: hyopatologia (choroby świń), epizootiologia | |
| Alma Mater | |
| Profesura |
26 października 1990 |
| Polska Akademia Nauk | |
| Status |
członek rzeczywisty |
| Doktor honoris causa Akademia Rolnicza w Lublinie – 2004 Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu – 2015 | |
| Praca naukowa | |
| Instytut | |
| Kierownik | |
| Jednostka |
Zakład Chorób Świń |
| Okres spraw. |
1982–2018 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Absolwent II Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Tarnowskich Górach (1966) i Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu (1972). Stopień doktora nauk weterynaryjnych otrzymał w 1977 roku w Akademii Rolniczej we Wrocławiu, doktora habilitowanego w 1985 roku w Instytucie Weterynarii w Puławach, a tytuł profesora (zwyczajnego) w 1990 roku. Wypromował 13 doktorów oraz był opiekunem 5, zaś recenzentem 10 habilitacji[5][6].
Po obronie doktoratu wyjechał do USA na staż naukowy u prof. dra Williama P. Switzera (Uniwersytet Iowa), odkrywcy czynników etiologicznych dyzenterii świń i zakaźnego zanikowego zapalenia nosa. W 1980 roku rozpoczął pracę w Instytucie Weterynarii w Puławach, będąc w latach 1982–2018 kierownikiem Zakładu Chorób Świń. Pełnił liczne funkcje, m.in.: przewodniczącego Rady Naukowej Państwowego Instytutu Weterynaryjnego (2003–2006, 2011–2018; w latach 1999–2003 wiceprzewodniczącego), członka Centralnej Komisji ds. Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych (od 1997), przewodniczącego Zespołu Specjalistów ds. oceny wniosków badawczych w Zespole Nauk Weterynaryjnych KBN (wielokrotnie), przewodniczącego Rady Sanitarno-Epizootycznej przy głównym lekarzu weterynarii, krajowego kierownika specjalizacji lekarsko-weterynaryjnej choroby trzody chlewnej. Ekspert FAO – Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa. W 2018 roku przeszedł na emeryturę[1][6][7].
Prowadził liczne badania nad zastosowaniem metod biologii molekularnej w diagnostyce chorób zakaźnych świń. Realizował wiele krajowych i międzynarodowych projektów badawczych, współpracując z uczonymi z całego świata. Ponadto był organizatorem wielu międzynarodowych konferencji naukowych z zakresu hyopatologii, jak również twórcą i propagatorem największej w Polsce konferencji z zakresu zdrowia świń organizowanej co roku w Puławach. Stworzył znaną w rozwiniętych rolniczo krajach świata szkołę polskich pracowników nauki związanych z ochroną zdrowia świń. Opracował liczne szczepionki i leki stosowane w chorobach świń w Polsce i za granicą, np.: Suibicol, KARNO-pig, Aptovac[6].
Autor ponad 700 publikacji w polskich i zagranicznych czasopismach naukowych oraz 8 podręczników, w tym: Choroby świń (2002), Ochrona zdrowia świń (2007), Afrykański pomór świń (2016). Członek wielu komitetów redakcyjnych czasopism naukowych[6].
Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk (od 2010; wcześniej, od 1998 członek korespondent PAN), członek Prezydium Komitetu Nauk Weterynaryjnych PAN (od 1999), członek Prezydium Wydziału II Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN (2011–2014). Prezes Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych (2003–2005, 2007–2010; wiceprezes 2000–2003, 2005–2007)[1].
Odznaczony m.in.: Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2015), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2003), Medalem im. Michała Oczapowskiego (2014), medalem honorowym „Bene de Veterinaria Meritum” Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej[1][6].
Ważniejsze nagrody: Wydziału Nauk Rolniczych i Leśnych PAN (1984), Ministra Urzędu Postępu Naukowo-Technicznego i Wdrożeń I stopnia (1985), Prezesa Rady Ministrów II stopnia za osiągnięcia naukowo-techniczne (1999), Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia naukowe i naukowo-techniczne (2006), Ministra Rolnictwa I stopnia (10-krotnie, 1987–2013)[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Pejsak, Zygmunt Kazimierz [online], Polska Akademia Nauk, 2015 [dostęp 2020-04-25].
- ↑ Tytuł Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie [online], Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, 2020 [dostęp 2020-04-25].
- ↑ Wykaz osób, którym nadano tytuł doktora honoris causa w Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu [online], Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, 2019 [dostęp 2020-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-25].
- ↑ Honorowi Obywatele [online], Tarnowskie Góry (Urząd Miejski w Tarnowskich Górach), 9 sierpnia 2018 [dostęp 2020-04-25].
- ↑ Prof. dr hab. czł. rzecz. PAN Zygmunt Kazimierz Pejsak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-04-25].
- ↑ a b c d e Profesor Zygmunt Pejsak [online], Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, 2015 [dostęp 2020-04-25].
- ↑ Historia Zakładu [online], Zakład Chorób Świń. Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, 2018 [dostęp 2020-04-25].
Bibliografia
edytuj- Prof. dr hab. czł. rzecz. PAN Zygmunt Kazimierz Pejsak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-04-25].
- Pejsak, Zygmunt. Członkowie Polskiej Akademii Nauk. [dostęp 2020-04-25].
- Profesor Zygmunt Pejsak. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu. [dostęp 2020-04-25].
- Historia Zakładu. Zakład Chorób Świń Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach. [dostęp 2020-04-25].