Zygmunt Gebethner
Zygmunt Maksymilian Gebethner pseudonim Zygmuntowski, Kita[1] (ur. 1 maja 1923 w Warszawie, zm. 7 listopada 2020) – polski działacz podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej w ramach Armii Krajowej, uczestnik powstania warszawskiego[2], członek Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari[3].
 major
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1 maja 1923 |
|---|---|
| Data śmierci |
7 listopada 2020 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1940–1944 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca sekcji 1108 |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Jana i Heleny z d. Patschke[1]. Był prawnukiem Gustawa Adolfa oraz synem Jana Stanisława Gebethnerów – znanych warszawskich księgarzy i wydawców. Jego bratem był prof. Stanisław Tytus Gebethner[4]. Przed wojną uczęszczał do Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie (obecnie XI Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Reja w Warszawie). W czasie polskiej wojny obronnej września 1939, był gońcem Straży Obywatelskiej w Warszawie[1]. W czasie okupacji niemieckiej działał w konspiracji niepodległościowej w ramach komórki informacyjnej Szarych Szeregów (od 1940[1]). W czasie powstania warszawskiego brał udział w próbie zdobycia Domu Prasy[5] w szeregach plutonu 1108 – 1 dywizjonu 7 pułku ułanów Lubelskich „Jeleń”[2], podczas której został ranny. Następnie brał udział w powstaniu w szeregach batalionu Golski[5]. Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych[4].
Po wojnie pracował jako wydawca i redaktor[4][5]. Był ostatnim i w chwili zakończenia kadencji 22 czerwca 2016 jedynym członkiem Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari[3][6].
Zmarł 7 listopada 2020[7].
Odznaczenia
edytuj- Order Virtuti Militari (za ofiarną walkę podczas powstania)[8]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[8]
- Złoty Krzyż Zasługi[8]
- Krzyż Partyzancki[8]
- Krzyż Walecznych[4]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Szostak 2008 ↓, s. 83.
- ↑ a b Zygmunt Gebethner. 1944.pl. [dostęp 2016-10-23].
- ↑ a b Kawalerowie najwyższego odznaczenia wojskowego chcą, by było ono nadawane także bohaterom z Afganistanu.. rp.pl. [dostęp 2016-10-23].
- ↑ a b c d Gebethner. polacyzwyboru.pl. [dostęp 2016-10-23].
- ↑ a b c Zygmunt Gebethner „Zygmuntowski”. 1944.pl. [dostęp 2016-10-23].
- ↑ Prezydent RP: Kapituły orderów, prezydent.pl
- ↑ Zygmunt Gebethner. 1944.pl. [dostęp 2020-11-17]. (pol.).
- ↑ a b c d Szostak 2008 ↓, s. 84.
Bibliografia
edytuj- Jan Szostak: Zeszyty Historyczne – Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari w kraju i na obczyźnie, część II – Wojenne i powojenne losy Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari (noty biograficzne). Warszawa: Stowarzyszenie–Klub Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2008. ISSN 1895–9482.