Zygmunt Brachmański
Zygmunt Brachmański (ur. 16 czerwca 1936 w Rydułtowach[1], zm. 27 listopada 2024[2][3]) – polski rzeźbiarz i medalier.
| Data i miejsce urodzenia |
16 czerwca 1936 |
|---|---|
| Data śmierci |
27 listopada 2024 |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
| |
| Odznaczenia | |
 
| |
| Strona internetowa | |
Życiorys
edytujUczęszczał do I Liceum Ogólnokształcącego w Rybniku[4]. W 1959 ukończył studia na wydziale rzeźby w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni profesora Jerzego Bandury[5]. Po ukończeniu studiów zamieszkał w Katowicach[6].
Początki twórczości Zygmunta Brachmańskiego związane są z rzeźbą w drewnie. Później coraz częściej zaczął stosować kamień i gips, a także brąz i żywice poliestrowe[5]. Brachmański był twórcą wielu pomników, rzeźb, w tym również rzeźb sakralnych. Był również autorem ponad 50 wystrojów wnętrz sakralnych[5] (np. kościół parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Częstochowskiej w Pszczynie).
W latach 70. XX wieku zajął się tworzeniem medali i statuetek. Jego medalierskie prace związane są z wieloma ważnymi artystycznymi i kulturalnymi wydarzeniami w Polsce[5].
Dzieła
edytujZygmunt Brachmański był autorem ponad 2 tysięcy rzeźb i pomników oraz kilkuset medali[5].
Pomniki i rzeźby
edytuj- pomnik Wojciecha Korfantego w Katowicach[5],
- pomnik Harcerzy Września 1939 w Katowicach[5], odsłonięty w 1983 roku
- obelisk Orłów Śląskich w Katowicach[5],
- pomnik Ofiar Szybu Reden w Radlinie[5],
- popiersie Krystyny Bochenek w Centrum Kultury Katowice,
- pomnik papieża Jana Pawła II w Rybniku,
- rzeźby plenerowe w Parku Śląskim.
Ołtarze i wystroje ołtarzowe
edytuj- ołtarz ustawiony na lotnisku Katowice-Muchowiec podczas pielgrzymki papieża Jana Pawła II w 1983 roku[5],
- wnętrze kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Jana Bosko w Katowicach-Piotrowicach (przy współudziale inż. Karola Gierlotki oraz inż. Michała Kuczmińskiego), w tym rzeźba Jezusa Chrystusa na ścianie za ołtarzem[7].
Medale i statuetki
edytuj- statuetka Śląskiego Wawrzynu Literackiego,
- Laur Konrada – Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Reżyserskiej „Interpretacje”[5],
- statuetka Ambasador Jazzu – Śląskiego Festiwalu Jazzowego,
Nagrody
edytujW roku 1994 otrzymał Nagrodę im. Karola Miarki[8], a w roku 2002 Nagrodę im. Wojciecha Korfantego nadaną przez Związek Górnośląski[9]. 14 grudnia 2007 z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrał Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[10]. W 2014 roku uhonorowany Śląską Nagrodą im. Juliusza Ligonia. W 2023 otrzymał watykańskie odznaczenie Pro Ecclesia et Pontifice[11]. W 2024 został laureatem nagrody Lux ex Silesia (Światło ze Śląska)[12]
Galeria
edytuj-
Pomnik Wojciecha Korfantego w Katowicach -
Pomnik Harcerzy Września w Katowicach -
Rzeźba wieńcząca Obelisk Orłów Śląskich w Katowicach -
Rzeźba Lato w Chorzowie -
Rzeźba Kompozycja w Chorzowie
.jpg)
.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ Muzeum Św. Jana Sarkandra w Skoczowie - muzeum Skoczów [online], muzeumsarkandra.ox.pl [dostęp 2024-11-28].
- ↑ Szymon Kwiatkowski, Zmarł Zygmunt Brachmański, znany śląski rzeźbiarz i autor wielu dzieł sztuki. Był honorowym obywatelem Katowic [online], Dziennik Zachodni, 28 listopada 2024 [dostęp 2024-11-28] (pol.).
- ↑ Nie żyje Zygmunt Brachmański – wybitny rzeźbiarz i autor sławnych pomników [online], dzieje.pl [dostęp 2024-11-28].
- ↑ I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Rybniku: Znani absolwenci. [dostęp 2024-01-10].
- ↑ a b c d e f g h i j k Olga Kasztelewicz, Zygmunt Brachmański, [w:] Zygmunt Brachmański - nowe odkrycie., Katowice: Instytut Myśli Polskiej im. W. Korfantego, 2023, s. 3-4, Katalog powystawowy.
- ↑ Olga Kasztelewicz, Brachmański nieznany., [w:] Zygmunt Brachmański - nowe odkrycie., Katowice: Instytut Myśli Polskiej im. W. Korfantego, 2023, s. 6, Katalog powystawowy.
- ↑ Parafia NSPJ - Historia [online], nspj.katowice.pl [dostęp 2023-09-26].
- ↑ Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Wyróżnieni Nagrodą im. Karola Miarki [online] [dostęp 2016-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-03].
- ↑ Laureaci Nagrody im. Wojciecha Korfantego w l. 2001 – 2010 [online], zg.org.pl [dostęp 2016-11-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-04].
- ↑ Medale zasłużony kulturze „Gloria Artis” dla wybitnych polskich artystów. mkidn.gov.pl, 14 grudnia 2007.
- ↑ Instytut Gość Media, Archidiecezja. "Pro Ecclesia et Pontifice" dla Zygmunta Brachmańskiego [online], Instytut Gość Media, 17 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-18].
- ↑ Zygmunt Brachmański tegorocznym laureatem nagrody Lux ex Silesia [online], dzieje.pl [dostęp 2024-08-17] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Biogram w Galerii DCuber. galeria.dcuber.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].