Zwiastowanie (obraz El Greca z Colegio)
Zwiastowanie – obraz olejny hiszpańskiego malarza pochodzenia greckiego Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako El Greco.
.jpg)
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1596–1600 |
| Medium | |
| Wymiary |
315 × 174 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Obraz był jednym z siedmiu obrazów stworzonych w latach 1596–1600 dla poliptyku ołtarzowego kościoła seminaryjnego madryckiego Colegio de doña María de Aragón[1]. Ołtarz został rozebrany podczas francuskiej okupacji Hiszpanii. Pięć obrazów trafiło ostatecznie do madryckiego muzeum Prado, a jeden do Narodowego Muzeum Sztuki w Bukareszcie. Siódmy obraz uznano za zaginiony. El Greco otrzymał zlecenie od wykonawców testamentu patronki kolegium, damy dworu Doñi Marii de Córdoba y Aragón, która zmarła w 1593 roku. Było to największe zlecenie, jakie otrzymał artysta – za jego zrealizowanie otrzymał 6000 dukatów. Zwiastowanie eksponowane jest obecnie w madryckim muzeum Prado[2].
Opis obrazu
edytuj_-_The_Annunciation_-_Google_Art_Project_(807333).jpg)
113,8 × 65,4 cm
Muzeum Sztuk Pięknych w Bilbao
Temat Zwiastowania El Greco podejmował wielokrotnie. Po raz pierwszy jeszcze w 1570 roku podczas swojego pobytu w Wenecji. Powstało wówczas Zwiastowanie z wyraźnymi cechami stylu Tycjana. Obraz z kolegium jest już zupełnie odmienny, pozbawiony typowych ikonograficznych elementów dla tego tematu: brak w nim lilii występujących najczęściej dla zaznaczenia hortus clausus, brak w nim również elementów architektury prócz stopnia i wysokiego pulpitu na którym leży otwarta księga. Madonna, zwrócona do Archanioła Gabriela, wydaje się pozbawiona ciała a jej sylwetka podtrzymywana przez fałdy szaty, tak jak u większości wizerunków świętych El Greca. Maria jest bardzo młoda, ma delikatne rysy twarzy, oczy zalane łzami zwrócone w stronę anioła, który z kolei ma oczy spuszczone. On również jest młodzieńcem, wąskimi wydłużonymi stopami stojącymi na skale o wąskiej głowie z lokami, z drobną cofniętą brodą i ogromnymi skrzydłami. El Greco maluje go z nietypowym gestem rąk. Przeciwnie jak inni artyści ręce anioła są skrzyżowane, choć gest ten zarezerwowany był dotychczas dla Marii. Madonna ma otwarte ręce, dłonie skierowane na zewnątrz z typowym dla artysty gestem: jedna wyciąga się ku aniołowi a druga wysuwa delikatnie palec do przodu. Jej gest mówi o jej oddaniu przeznaczeniu i roli jakie wyznaczył jej Pan.
Pomiędzy nimi znajduje się małe ognisko z niewielkimi płomieniami. Nad nim, w osi kompozycji, widoczna jest gołębica od której spadają promienie. Jeszcze wyżej w niematerialnej wizjonerskiej przestrzeni znajdują się aniołowie grający na instrumentach: fletach, cymbałach, lutni, harfie. Każdy z tych instrumentów został namalowany z niderlandzką dokładnością jaką El Greco często posługiwał się. Z instrumentów zamiast muzyki wydobywa się światło będące synonimem boskiej melodii.
Obecnie zachował się szkic do Zwiastowania, przechowywany w Muzeum Thyssen-Bornemisza oraz wierna kopie znajdujące się w Muzeum Sztuk Pięknych w Bilbao i Bibliotece Muzeum Víctor Balaguer w Barcelonie[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Alessandro Bettagno, Christopher Brown, Francisco Calvo Serraller, Francis Haskell, Alfonso E. Pérez Sánchez: Muzeum Prado. Arcydzieła malarstwa. Warszawa: Arkady, 2011. ISBN 978-83-213-4421-8.
- ↑ La Anunciación – Colección [online], museodelprado.es [dostęp 2017-11-20].
- ↑ José Gudiol, The complete painting of El Greco, Wyd. Greenwich House, Nowy Jork 1983 ISBN 0-517-404990.
Bibliografia
edytuj- Antonina Vallentin: El Greco. Warszawa: PIW, 1958.
- Michael Scholz-Hänsel: El Greco. Köln/Warszawa: Taschen, 2005. ISBN 83-89192-90-X.