Stenoza zastawki trójdzielnej
Zwężenie zastawki trójdzielnej (łac. stenosis valvulae tricuspidalis, ang. tricuspid stenosis) – zastawkowa wada serca powodująca nieprawidłowe napełnianie prawej komory serca. Niemal zawsze etiologia stenozy trójdzielnej jest reumatyczna i w większości przypadków towarzyszy jej zwężenie zastawki mitralnej.
Epidemiologia
edytujStenoza zastawki trójdzielnej jest rzadką wadą (około 3% populacji), częściej spotykaną w krajach Azji, gdzie gorączka reumatyczna nadal jest częsta[1]. Zmiany zastawki trójdzielnej w autopsji stwierdzano u 15% chorych z chorobą reumatyczną przebiegającą z zajęciem serca, z czego u 30% stenoza była objawowa[2]. Wrodzona stenoza zastawki stanowi około 0,3% wszystkich wrodzonych wad serca[1].
Patofizjologia
edytujUtrudnienie odpływu z prawego przedsionka powoduje zaleganie krwi w prawym przedsionku i w układzie żylnym. Zastój krwi żylnej na obwodzie objawia się tak jak niewydolność prawokomorowa. Poszerzenie prawego przedsionka może spowodować migotanie przedsionków a w efekcie do wzrostu ciśnienia w żyłach głównych[3].
Etiologia
edytujStenoza zastawki trójdzielnej prawie zawsze wywołana jest przez chorobę reumatyczną. Inne, rzadkie przyczyny to:
- zespół rakowiaka[4]
- zapalenie wsierdzia, skrzeplina w prawym przedsionku[5]
- zwłóknienie wsierdzia
- toczeń rumieniowaty[6]
- śluzak prawego przedsionka
- choroba Fabry’ego[7],
- choroba Whipple’a[7]
- wrodzona atrezja płatków zastawki trójdzielnej.
Objawy i przebieg
edytujZwężeniu zastawki trójdzielnej niemal zawsze towarzyszą wady zastawek lewego serca, których objawy mogą maskować obraz wady zastawki trójdzielnej[8].
Objawy podmiotowe
edytujNajczęstsze i typowe objawy stenozy trójdzielnej to:
- postępujące zmęczenie
- obrzęki obwodowe
- utrata apetytu
- duszność o niewielkim nasileniu
- sinica obwodowa (rzadko).
Objawy przedmiotowe
edytuj- wzrost ciśnienia żylnego w czasie wdechu (objaw Kussmaula)
Osłuchowo stwierdza się:
- stuk otwarcia zastawki trójdzielnej
- cichy szmer przedskurczowy (presystoliczny), crescendo-decrescendo, lepiej słyszalny na wdechu
- szmer wczesno- i środkoworozkurczowy, głośniejszy w czasie wdechu.
Nieprawidłowości w badaniach dodatkowych
edytuj- EKG
- w EKG załamek P o morfologii P pulmonale, często obraz migotania przedsionków, zmniejszenie amplitudy QRS
- RTG klatki piersiowej
- w RTG klatki piersiowej cechy powiększenia prawego przedsionka i poszerzenia żyły głównej górnej
- Echokardiografia
- ECHO serca pozwala potwierdzić rozpoznanie wady (pogrubienie płatków, zmniejszenie szerokości ujścia, rzadko zwapnienia) i ocenić ciężkość wady.
Leczenie
edytujLeczenie jest operacyjne. Przed zabiegiem walwulotomii należy poprawić czynność wątroby przez farmakoterapię diuretykami i ograniczenie podaży sodu[2]. Operacje naprawcze lub wymiana zastawki są przedkładane przez specjalistów nad balonową komisurotomię zastawki. Ta ostatnia jest zabiegiem z wyboru w rzadkich przypadkach izolowanej stenozy zastawki trójdzielnej[9].
Ponadto, niezbędna jest prawidłowa profilaktyka infekcyjnego zapalenia wsierdzia[10].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Mary C Mancini Tricuspid Stenosis eMedicine
- ↑ a b Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 251-252. ISBN 83-7430-031-0.
- ↑ Andrzej Szczeklik (red.), Interna Szczeklika 2021, Kraków: Medycyna Praktyczna : Polski Instytut Evidence Based Medicine, 2021, s. 332, ISBN 978-83-7430-653-9 [dostęp 2024-11-02] (pol.).
- ↑ Gustafsson BI, Hauso O, Drozdov I, Kidd M, Modlin IM. Carcinoid heart disease. „Int J Cardiol”, 2008. DOI: 10.1016/j.ijcard.2008.02.019. PMID: 18571250.
- ↑ Acikel M, Erol MK, Yekeler I, Ozyazicioglu A. A case of free-floating ball thrombus in right atrium with tricuspid stenosis. Int J Cardiol. Apr 2004;94(2-3):329-30.
- ↑ Turjanski AA, Finkielman JD, Vazquez-Blanco M. Isolated tricuspid valve disease in antiphospholipid syndrome. „Lupus”. 8. 6, s. 474-6, 1999. PMID: 10483018.
- ↑ a b Waller BF, Howard J, Fess S. Pathology of tricuspid valve stenosis and pure tricuspid regurgitation--Part I. „Clin Cardiol”. 18. 2, s. 97-102, 1995. PMID: 7720297.
- ↑ Vahanian A, Iung B, Pierard L, Dion R, Pepper J. Valvular heart disease. [w:] Camm AJ, Lu¨scher TF, Serruys PW (red.). The ESC Textbook of Cardiovascular Medicine. Malden/Oxford/Victoria: Blackwell Publishing Ltd; 2006. 625–670. Cytat za: Grupa Robocza Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) ds. postępowania w zastawkowych wadach serca. Wytyczne dotyczące postępowania w zastawkowych wadach serca. Kardiologia Polska 2007; 65: 5
- ↑ Vahanian A, Palacios IF. Percutaneous approaches to valvular disease. Circulation 2004;109:1572–1579.
- ↑ Horstkotte D, Follath F, Gutschik E, Lengyel M, Oto A, Pavie A, Soler-Soler J, Thiene G, von Graevenitz A, Priori SG, Garcia MA, Blanc JJ, Budaj A, Cowie M, Dean V, Deckers J, Fernandez Burgos E, Lindahl B, Mazzotta G, Morais J, Smiseth OA, Lekakis J, Vahanian A, Delahaye F, Parkhomenko A, Filipatos G, Aldershvile J, Vardas P, Task Force Members on Infective Endocarditis of the European Society of Cardiology, ESC Committee for Practice Guidelines (CPG), Document Reviewers. Guidelines on Prevention, Diagnosis and Treatment of Infective Endocarditis Executive Summary: The Task Force on Infective Endocarditis of the European Society of Cardiology. Eur Heart J 2004;25:267–276.
Bibliografia
edytuj- Shah PM, Raney AA. Tricuspid valve disease.. „Curr Probl Cardiol”. 33. 2, s. 47-84, 2008. DOI: 10.1016/j.cpcardiol.2007.10.004. PMID: 18222317.
- Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 251-252. ISBN 83-7430-031-0.
