Zniewaga

Zniewaga – występek polegający na naruszeniu godności innej osoby poprzez obrażanie lub poniżanie czynami lub słowami w jej obecności (celowo) lub pod jej nieobecność, publicznie.

Zniewaga

KK z 1997
Ciężar gatunkowy	występek
Przepis	art. 216 k.k.
Kara	grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku
Strona podmiotowa	umyślna w zamiarze bezpośrednim, część doktryny dopuszcza formę winy umyślnej w zamiarze ewentualnym
Odpowiedzialność od 15. roku życia	nie
Typ kwalifikowany	tak
Typ uprzywilejowany	nie
Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych

Znieważyć można słowem (ubliżanie), pismem lub czynem poprzez inne obraźliwe zachowanie. Tym samym działaniem można dopuścić się również zniesławienia.

Zagrożony karą grzywny albo karą ograniczenia wolności na podstawie art. 216 § 1 Kodeksu karnego. Jeżeli sprawca znieważa inną osobę za pomocą środków masowego przekazu (§ 2), podlega jednej z wymienionych kar albo karze pozbawienia wolności do roku. W razie skazania za zniewagę za pomocą środków masowego przekazu sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego (§ 4).

Jeżeli zniewagę wywołało wyzywające się zachowanie pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną, sąd może odstąpić od wymierzenia kary (§ 3).

Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego (§ 5).

Zbliżone definicje tego występku oraz możliwość odstąpienia od kary w razie prowokacji lub retorsji ze strony pokrzywdzonego zawierały wcześniejsze kodeksy. Kodeks karny z 1932 w art. 256 groził za obrazę godności osobistej innej osoby karą aresztu do roku lub grzywny (kodeks ten odróżniał dwie kary pozbawienia wolności, więzienie było cięższą, areszt lżejszą). Kodeks karny (1969) w art. 181 za znieważanie innej osoby przewidywał karę pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny. Nowością w obecnym kodeksie jest rozróżnienie na czyn popełniony za pomocą mediów (pociągający surowszą odpowiedzialność) i bez ich pośrednictwa.

W prawie rzymskim zniewagę oraz naruszenie nietykalności cielesnej określano mianem iniuria (łac. „bezprawie”).

Zobacz też

• zniesławienie
• wyroki sądowe w sprawie znieważenia Prezydenta RP
• Ustawa o ochronie Imienia Józefa Piłsudskiego

Linki zewnętrzne

• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1138)
• Zniesławienie i zniewaga. prawoprosto.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-25)].

Artykuł uwzględnia ograniczony pod względem terytorialnym stan prawny na 9 sierpnia 2010. Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.