Żarów
Żarów (niem. Saarau[4]) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Żarów.
| miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||||
 Główna ulica miasta | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| Gmina | |||||
| Aglomeracja | |||||
| Prawa miejskie |
7 października 1954 r. | ||||
| Burmistrz |
Przemysław Sikora | ||||
| Powierzchnia |
7,57[1] km² | ||||
| Wysokość |
ok. 190 – 215[2] m n.p.m. | ||||
| Populacja (30.06.2023) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Strefa numeracyjna |
74 | ||||
| Kod pocztowy |
58-130 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
DSW | ||||
Położenie na mapie gminy Żarów  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||
Położenie na mapie powiatu świdnickiego  | |||||
 50°56′26″N 16°29′40″E/50,940556 16,494444
| |||||
| TERC (TERYT) |
0219084 | ||||
| SIMC |
0984746 | ||||
Urząd miejski ul. Zamkowa 258-130 Żarów | |||||
| Strona internetowa | |||||
Do 1954 roku Żarów był wsią i siedzibą gminy Żarów, w tymże roku zniesiono gminę i utworzono gromady Żarów obejmującą wieś i Żarów, nie obejmującą wieś. Następnie pierwszą gromadę przekształcono w miasto. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. wałbrzyskiego.
Wchodzi w skład Aglomeracji Wałbrzyskiej[5].
Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto zamieszkiwało 6507 osób[1] (489. miejsce w kraju), natomiast gęstość zaludnienia wynosiła 859,6 osób/1 km²[1] (28. miejsce w województwie dolnośląskim).
Geografia
edytujŻarów jest położony na obszarze Wzgórz Strzegomskich, na Równinie Świdnickiej.
W okolicach Żarowa wydobywany był kaolin.
Demografia
edytujWedług danych z 31 grudnia 2014 miasto liczyło 6893 mieszkańców.
Piramida wieku mieszkańców Żarowa w 2014 roku[6].
Nazwa
edytujWedług niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości pochodzi od polskiej nazwy „żary”[7], która związana jest z wypalaniem, wyżarzaniem lasów w celu deforestacji. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako starszą od niemieckiej wymienia nazwę - Zary podając jej znaczenie „Abbrandort” czyli po polsku „Wypalona miejscowość”[7]. Niemcy zgermanizowali nazwę na Saarau w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie[7]. Znaczenie nazwy uwidocznione zostało w herbie.
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[8]:
- park miejski z aleją dębową, z 1860 r.
- budynek administracyjno-mieszkalny
- aleja dębowa przy stadionie, z poł. XIX w.
- aleja lipowa, wzdłuż szosy do Łażan, powstała po 1830 r.
- inne
Edukacja i wychowanie
edytuj- Przedszkole Miejskie,
- Szkoła Podstawowa im. Jana Brzechwy,
- Zespół Szkół im. Jędrzeja Śniadeckiego,
- Gminne Centrum Kultury i Sportu,
- Teatr Bezdomny im. Bohumila Hrabala
Sport
edytujW mieście działa Klub Sportowy „Zjednoczeni” założony w 1946 roku[10]. Największy sukces klubu to gra w III lidze w sezonie 1993/94.
Wspólnoty wyznaniowe
edytuj- Kościół rzymskokatolicki:
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Żarów (Sala Królestwa ul. Armii Krajowej 68)[11][12]
Osoby związane z Żarnowem
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2023 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-08-15] (pol.).
- ↑ Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 20, Wrocław 2005, s. 647.
- ↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2023-12-13] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Strona Główna - walbrzych24.com [online], walbrzych24.com [dostęp 2018-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-11] (pol.).
- ↑ Żarów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2015-12-30], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 41, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 173. [dostęp 2012-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ ]https://polska-org.pl/510621,Zarow,Palac_w_Zarowie.html Pałac w Żarowie/ Schloss Saarau]
- ↑ Skarb - Zjednoczeni Żarów [online], www.90minut.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-14].
- ↑ Sala Królestwa w Żarowie.
- ↑ Gmina ŻARÓW (woj. dolnośląskie) [online], um.zarow.pl [dostęp 2017-03-16].
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona Urzędu Miasta Żarowa
- Saarau, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 189.