Ziemiórkowate
Ziemiórkowate (Sciaridae syn. Lycoriidae) − rodzina muchówek licząca na świecie około 2000 gatunków[2].
| Sciaridae[1] | |
| Newman, 1834 | |
 Sciaridae sp. w bursztynie | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina |
Sciaroidea |
| Rodzina |
ziemiórkowate |
_b_667.jpg)
Wygląd i biologia
edytujDorosłe ziemiórkowate mają smukłe ciała z cienkimi i długimi odnóżami. Zwykle są uskrzydlone, ale np. u rodzaju Epidapus bezskrzydłe. Mają długie, nitkowate, złożone z 8 do 16 członów czułki. Narządy wzroku stanowią 3 przyoczka i para asymetrycznych oczu złożonych, które zakrzywiają się by zetknąć się, lub prawie się zetknąć ponad nasadami czułków. Głowa wyposażona jest także w trójczłonowe głaszczki szczękowe i pozbawiona wibrys. Użyłkowanie skrzydeł z żyłką kostalną nieciągnącą się przez całą krawędź skrzydła, żyłką subkostalną ślepo zakończoną, żyłkach medialnej i kubitalnej niepołączonych poprzecznymi i 3–6 żyłkami sięgającymi brzegu[3].
Jaja składają w gnijących szczątkach roślin, w próchniejącym drewnie, na grzybach, jak również w pobliżu żywych roślin. Beznogie larwy osiągają około 7 mm długości wylęgają się po 4-12 dniach. Mają białe, ale przezroczyste ciało o szklistym połysku, z ciemną puszką głowową[2]. Są saprofagiczne lub mykofagiczne[3]. Larwy ziemiórki pleniówki mogą tworzyć pleń[4].
Taksonomia
edytujW obrębie podrzędu Bibionomorpha zalicza się ziemiórkowate do grupy Mycetophiliformia i nadrodziny Sciaroidea. W jednej z klasyfikacji nadrodzina ta obejmuje 15 rodzin[5]. W 2007 Dalton de Souza Amorim i Eirik Rindal opublikowali wyniki analizy filogenetycznej Mycetophiliformia, na podstawie której ich systematyka została zmodyfikowana. Po tej zmianie Sciaroidea jest taksonem monotypowym, zawierającym tylko ziemiórkowate[6].
Do rodziny tej zalicza się ponad 80 opisanych rodzajów[7]:
- Acuatella
- Aerumnosa
- Afrosciara
- Allopnyxia
- Amesicrium
- Angustosciara
- Apelmocreagris
- Archicratyna
- Austrosciara
- Brachisia
- Bradysia
- Bradysiopsis
- Camptochaeta
- Cesathrix
- Chaetosciara
- Claustropyga
- Corynoptera
- Cottia
- Cratyna
- Ctenosciara
- Dichopygina
- Dodecasciara
- Dolichosciara
- Epidapus
- Eugnoriste
- Euricrium
- Eurobradysia
- Eurysciara
- Faratsiho
- Gephyromma
- Hermapterosciara
- Hybosciara
- Hyperlasion
- Keilbachia
- Leptosciarella
- Leucosciara
- Lobosciara
- Lycoriella
- Manusciaria
- Manzumbadoa
- Merianina
- Metangela
- Moehnia
- Mohrigia
- Nahua
- Neophnyxia
- Neozygoneura
- Odontosciara
- Ostroverkhovana
- Parapnyxia
- Pelliciplanta
- Peniosciara
- Phytosciara
- Pnyxia
- Pnyxiopalpus
- Pnyxiopsis
- Pseudoaerumnosa
- Pseudolycoriella
- Pseudosciara
- Pseudozygomma
- Pseudozygoneura
- Psilomegalosphys
- Qisciara
- Rhynchomegalosphys
- Rhynchosciara
- Scatopsciara
- Schwenckfeldina
- Sciara
- Sciarotricha
- Scythropochroa
- Taiwan
- Tergosciara
- Tipula
- Trichodapus
- Trichomegalosphys
- Trichosciara
- Trichosia
- Trichosillana
- Vulgarisciara
- Xenosciara
- Xylosciara
- Zygoneura
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Sciaridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Radosław Plewa: Krótkoterminowa prognoza występowania ważniejszych szkodników i chorób ... szkodników i chorób infekcyjnych drzew leśnych w Polsce w 2012 roku. Sękocin Stary: Instytut Badawczy Leśnictwa, 2012, s. 173. ISBN 978-83-62830-07-7.
- ↑ a b L. Watson, M. J. Dallwitz: Sciaridae. [w:] British Insects: the Families of Diptera [on-line]. [dostęp 2016-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-21)].
- ↑ J. M. Gutowski, S. Czachorowski. P. Górski, M. Wanat: "Bezkręgowce" w: Cz. Okołów (red.), M. Karaś (red.), A. Bołbot (red.): Białowieski Park Narodowy. Poznać – Zrozumieć – Zachować. Białowieski Park Narodowy, 2009.
- ↑ Sciaroidea Billberg, 1820. [w:] Fungus Gnats Online [on-line]. [dostęp 2016-08-02].
- ↑ Dalton de Souza Amorim, Eirik Rindal. Phylogeny of the Mycetophiliformia, with proposal of the subfamilies Heterotrichinae, Ohakuneinae, and Chiletrichinae for the Rangomaramidae (Diptera, Bibionomorpha). „Zootaxa”. 1535, 2007.
- ↑ Sciaridae. [w:] Systema Dipterorum 2.0 (Catalogue of Life: 2011 Annual Checklist) [on-line]. [dostęp 2016-08-02].