Zespół dziecka potrząsanego

forma przemocy wobec dzieci

Zespół dziecka potrząsanego (ang. shaken baby syndrome, SBS) – forma przemocy wobec dzieci, która występuje przy gwałtownym potrząsaniu niemowlęciem lub małym dzieckiem, najczęściej poniżej 2 roku życia, ale czasem do wieku 5 lat. Dochodzi do powstawania urazów głowy, szyi i ośrodkowego układu nerwowego. Objawami SBS mogą być wymioty, drgawki, niemożność uspokojenia dziecka. Często nie ma lub są minimalne oznaki urazu zewnętrznego.

Ocenia się, że w USA urazy tego typu dotykają jedno na 1200–1600 dzieci każdego roku[1]. W zespole często nie ma widocznych dowodów na zewnętrzny uraz[2]. SBS mogą towarzyszyć urazy spowodowane uderzeniem o twarde przedmioty; takie połączenie potrząsania i uderzania o twardy obiekt jest czasami określane jako zespół potrząsania i uderzania (ang. abusive head trauma, AHT).

Koncepcja SBS powstała na początku lat 70. w oparciu o teorię oraz liczne przypadki opisane przez radiologa Johna Caffeya oraz neurochirurga Normana Guthkelcha[3][4].

Zespół dziecka potrząsanego oprócz śmierci może spowodować poważne uszkodzenia mózgu, wiążące się z niepełnosprawnością do końca życia. Szacowana umieralność niemowląt z SBS waha się od 15 do 38%, a mediana wynosi 20–25%[2]. Do połowy zgonów związanych z maltretowaniem dziecka jest wynikiem zespołu dziecka potrząsanego[5]. Konsekwencje SBS inne niż śmierć obejmują różne stopnie upośledzenia wzroku (w tym ślepoty), motorycznego (np. porażenie mózgowe) i poznawczego.

Przypisy

edytuj
  1. Child Maltreatment: Fact Sheet [online], National Center for Injury Prevention and Control, Centers for Disease Control and Prevention (CDC), 7 września 2006 [dostęp 2006-10-09] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-17].
  2. a b Committee on Child Abuse and Neglect, Shaken baby syndrome: rotational cranial injuries-technical report, „Pediatrics”, 108 (1), 2001, s. 206–210, DOI10.1542/peds.108.1.206, PMID11433079 (ang.).
  3. J. Caffey, On the theory and practice of shaking infants. Its potential residual effects of permanent brain damage and mental retardation, „American Journal of Diseases of Children”, 124 (2), 1972, s. 161–169, DOI10.1001/archpedi.1972.02110140011001, PMID4559532 (ang.).
  4. T.J. David, Shaken baby (shaken impact) syndrome: non-accidental head injury in infancy, „Journal of the Royal Society of Medicine”, 92 (11), 1999, s. 556–561, PMID10703491, PMCIDPMC1297429 (ang.).
  5. James A. Monteleone, Armand E. Brodeur, Child Maltreatment. A Clinical Guide and Reference, St. Louis: GW Medical Publishing, 1994, ISBN 1-878060-10-4, OCLC 869621576 (ang.).