Zelandia (mikrokontynent)
Zelandia (ang. Zealandia) – mikrokontynent leżący na wschód od Australii, którego około 94% powierzchni znajduje się pod wodą[2][3]. Jego lądy stanowią przede wszystkim archipelag Nowa Zelandia i Nowa Kaledonia wraz z przybrzeżnymi wyspami (m.in. Wyspy Lojalności, Île des Pins, Wyspy Chesterfield), oprócz nich mniejsze wyspy jak australijskie Norfolk i Lord Howe. W 2017 roku grupa naukowców (m.in. Nick Mortimer) postulowała, aby uznać go za odrębny kontynent. Według takiego podejścia stanowiłby najmniejszy pod względem wielkości kontynent[1].
 Topografia Zelandii | |
| Państwo |
|
|---|---|
| Powierzchnia |
wynurzone: 286 655 km²; |
| Miejscowości |
Miasta w Nowej Zelandii: Auckland, Manukau, Christchurch; |
| Wysokość |
max: 3724 m n.p.m., Góra Cooka |
| Rodzaj obiektu | |
Położenie na mapie świata  | |
 40°00′S 170°00′E/-40,000000 170,000000
| |
 Mapa południowej części mikrokontynentu | |
Odrębność Zelandii przypuszczalnie rozpoczęła się od subdukcji płyty Phoenix pod płytę antarktyczną w ówczesnej wschodniej Gondwanie. Wówczas region ten uległ wypiętrzeniu, a następnie, na skutek kolejnych ruchów tektonicznych, oderwaniu od głównego kontynentu[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Nick Mortimer i inni, Zealandia: Earth’s Hidden Continent, „GSA Today”, 27 (3), Towarzystwo Geologiczne Ameryki, marzec 2017, ISSN 1052-5173 [dostęp 2017-02-15] (ang.).
- ↑ Bob Yirka: A newly refined map of Zealandia drawn using study of dredged rock samples. phys.org, 2023-09-26. (ang.).
- ↑ as: Powstała nowa mapa Zelandii - zatopionego ósmego kontynentu. tvn.meteo, 2023-09-30. [dostęp 2023-09-30]. (pol.).
- ↑ Bruce P. Luyendyk. Hypothesis for Cretaceous rifting of east Gondwana caused by subducted slab capture. „Geology”. 23 (4), s. 373–376, 1995. DOI: 10.1130/0091-7613(1995)023<0373:HFCROE>2.3.CO;2. (ang.).