Zdziechowa
Zdziechowa – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Gniezno. Liczy 827 mieszkańców[3]. W centralnej części miejscowości znajdują się park, remiza, sklepy, a także stary zdewastowany budynek po młynie Mieczysława Jagodzińskiego[4]. Miejscowość znajduje się na Szlaku Pałaców i Dworów Powiatu Gnieźnieńskiego.
| wieś | |
 dwór w Zdziechowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
827 |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
62-211[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PGN |
| SIMC |
0583728 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gnieźnieńskiego  | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gniezno  | |
 52°35′25″N 17°33′23″E/52,590278 17,556389[1]
| |
Historia
edytujHistoria wsi sięga średniowiecza. W 1243 roku współrządzący książęta wielkopolscy Przemysł I i jego brat Bolesław, oddając szpital św. Ducha w Gnieźnie pod zarząd bożogrobcom miechowskim, wymienili Zdziechowę pomiędzy posiadłościami szpitalnymi. W 1255 roku arcybiskup Pełka przekazał wieś bożogrobcom gnieźnieńskim, a proboszcz miechowski Henryk oddał ją Mikołajowi w celu osadzenia na prawie niemieckim[5].
Wieś duchowna, własność Klasztoru Bożogrobców w Gnieźnie pod koniec XVI wieku leżała w powiecie gnieźnieńskim województwa kaliskiego[6].
W 1834 roku właścicielem majątku Zdziechowa byli Zygmunt i Katarzyna Twardowscy. W 1856 roku rodzeństwo Twardowskich sprzedało go Adalbertowi Barnabarze. Rok później Zdziechowa przeszła w ręce Edwarda Wendorffa i pozostała w jego rodzinie do końca II wojny światowej[5].
Pod miejscowością stoczona została 30 i 31 grudnia 1918 roku bitwa, w wyniku której powstańcy pokonali oddziały Grenzschutzu[5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Usługi i transport
edytujW Zdziechowie znajdują się: stacja benzynowa, poczta, stacja gazowa, prywatne przedsiębiorstwa, remiza OSP.
Ruch pasażerski odbywa się za pośrednictwem PKS. Stacja kolejowa przeznaczona jest dla ruchu towarowego.
Kościół NMP Nieustającej Pomocy
edytujW Zdziechowie znajduje się kościół parafialny pod wezwaniem NMP Nieustającej Pomocy, zbudowany w latach 1937–1939 z cegły (z jedną drewnianą wieżą) i ozdobiony sgraffito. Wnętrze świątyni, zaprojektowanej przez Stefana Cybichowskiego, rozjaśnia prezbiterium z białego marmuru. Jej wyposażenie stanowią marmurowa chrzcielnica i ambona, nieczynne zabytkowe organy, konfesjonały, witraże, rzeźbiona droga krzyżowa z XX wieku[7]. W 2009 roku kościół został odrestaurowany. Przy kościele zlokalizowane są plebania i dzwonnica.
Oświata i kultura
edytujWe wsi znajdują się gminna biblioteka publiczna, przedszkole oraz Zespół Szkolno-Gimnazjalny dla ponad 200 uczniów, także tych z sąsiednich miejscowości, który mieści się w starym, zabytkowym dworze rodziny Wendorffów z 1870 roku[8]. Od 2005 roku przy szkole działa 51 DSH "Pomarańczarnia", przekształcony w 51 Szczep Harcerski "Pomarańczowy"[9].
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 160739
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1618 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Wykaz nazw miejscowości, osiedli i ulic na terenie Gminy Gniezno. Urząd Gminy Gniezno. [dostęp 2012-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)].
- ↑ Młyn motorowy. Mieczysław Jagodziński - Zdziechowa, powiat Gniezno.. prawo.pl. [dostęp 2015-04-05]. (pol.).
- ↑ a b c Historia. Urząd Gminy Gniezno. [dostęp 2012-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-05)].
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 248.
- ↑ Historia parafii, http://parafia.zdziechowa.pl.
- ↑ Zdziechowa, Katalog polskich zamków, pałaców i dworów.
- ↑ 51 Szczep Harcerski Pomarańczowy"