Zdrowa
Zdrowa – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Kłomnice.
| wieś | |
 Fragment miejscowości | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
631 |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-270[2] |
| Tablice rejestracyjne |
SCZ |
| SIMC |
0134568 |
Położenie na mapie gminy Kłomnice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego  | |
 50°56′13″N 19°19′14″E/50,936944 19,320556[1]
| |
Historia
edytujMiejscowość historycznie należy do ziemi wieluńskiej oraz pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XV wieku. Wymieniona pierwszy raz w dokumencie zapisanym po łacinie w 1403 pod nazwami "Zdrowa", a później także "Sdrowa"[3][4].
Miejscowość została odnotowana w historycznych dokumentach własnościowych, prawnych i podatkowych. W 1403 Andrzej Wrzeszczek ze Zdrowej otrzymał 20 grzywien od Żegoty z Gorzkowic. W 1447 Stanisław Zdrowski naganił szlachectwo J. Służce z Mirowa. W 1468 Stanisław Szoff wypłacił Marcinowi Zdrowskiemu 80 grzywien posagu żony Anny we wsi. W 1511 miejscowość leżała w powiecie wieluńskim i liczyła 5,5 łana, a w 1518 miała łanów 5. W 1520 należała do parafii Borowno w dekanacie brzeźnickim. Tamtejszy pleban pobierał od mieszkańców dziesięcinę snopową z ról folwarcznych. Kmiecie płacili natomiast plebanowi w Dąbrowie. Miejscowość była wsią szlachecką. Według regestu poborowego powiatu wieluńskiego z 1552 odnotowana została jako wieś "Sdrowa" w parafii Borówno; własność Jana i Baltazara Zdrowskich. Mieszkało w niej wówczas 14 kmieci, stał młyn. W 1553 miejscowość miała 5 łanów. Wzmianki o wsi odnotowano także w latach 1458, 1511 i 1542[3][4].
Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze rosyjskim. Jako wieś i folwark leżące w powiecie noworadomskim, gminie Rzeki i parafii Borówno wymienia ją XIX wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. W 1827 we wsi było 41 domów zamieszkanych przez 267 mieszkańców. W 1895 miejscowość miała 49 domów zamieszkanych przez 325 mieszkańców, a w folwarku mieszkało 19 mieszkańców[4].
Pod koniec XIX wieku majątek w Zdrowej kupił śpiewak operowy Jan Reszke[5].
3 września 1939 żołnierze Wehrmachtu zamordowali 6 mieszkańców a wieś spalili[6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Teraźniejszość
edytuj- W Zdrowej działa Ochotnicza Straż Pożarna.
- W miejscowości do 2010 roku działała Szkoła Podstawowa oraz przedszkole.
- W Zdrowej funkcjonuje: sklep spożywczy, sklep Gminnej Spółdzielni „SCh” Kłomnice, hurtownia z napojami.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 160637
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1618 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Rosin 1963 ↓.
- ↑ a b c Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. XIV, hasło „Zdrowa”. nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1895. s. 544. [dostęp 2022-10-31].
- ↑ Jan Mieczysław Reszke [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2016-01-25].
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa, Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945, Warszawa 1981, s. 74.
Bibliografia
edytuj- Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Zdrowa”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 182.
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdrowa w „Słowniku historyczno-geograficznym ziemi wieluńskiej w średniowieczu”
- Gmina Kłomnice
- Biuletyn Informacji Publicznej
- Zdrowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 544.