Zbrachlin (powiat aleksandrowski)

wieś w województwie kujawsko-pomorskim

Zbrachlinwieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim, w gminie Waganiec[4][5].

Zbrachlin
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Wojciecha
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

aleksandrowski

Gmina

Waganiec

Liczba ludności (III 2011)

291[2]

Strefa numeracyjna

54

Kod pocztowy

87-731[3]

Tablice rejestracyjne

CAL

SIMC

0871150

Położenie na mapie gminy Waganiec
Mapa konturowa gminy Waganiec, na dole znajduje się punkt z opisem „Zbrachlin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Zbrachlin”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Zbrachlin”
Położenie na mapie powiatu aleksandrowskiego
Mapa konturowa powiatu aleksandrowskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Zbrachlin”
Ziemia52°47′12″N 18°52′10″E/52,786667 18,869444[1]

Podział administracyjny

edytuj

Wieś duchowna, własność kapituły włocławskiej, położona była w II połowie XVI wieku w powiecie brzeskokujawskim województwa brzeskokujawskiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa włocławskiego. Wieś sołecka (zobacz jednostki pomocnicze gminy Waganiec w BIP)[7].

Demografia

edytuj

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczył 291 mieszkańców[2]. Jest trzecią co do wielkości miejscowością gminy Waganiec.

Oświata i religia

edytuj

W Zbrachlinie znajduje się Zespół Szkół imienia Ignacego Paderewskiego oraz kościół pw. św. Wojciecha Biskupa Męczennika. Dyrektorem szkoły jest Violetta Smulska, a proboszczem kościoła ks. Henryk Chabasiński.

Historia

edytuj

Zbrachlin, Zbrachlin Stary i Nowy, wieś w powiecie nieszawskim, gminie Straszewo, parafii Zbrachlin, posiada kościół parafialny murowany, szkołę początkową[8].

  • Zbrachlin posiadał w roku 1895: 137 mieszkańców i 614 mórg włościańskich
  • Zbrachlin Stary 108 mieszkańców i 427 mórg
  • Nowy Zbrachlin 123 mieszkańców na 255 morgach ziemi

Według spisu z 1827 r. istniał także Zbrachlin Holendry, własność rządowa, 15 domów i 162 mieszkańców

W liczbie posiadłości arcybiskupów gnieźnieńskich wymienia Brachlin akt z 1136 r., Bralin cum sociis suis et rineis duabus et tutoribus qorum, cum villis suis, aqorum una Ploeensis altera Vladislavensis castelli est. Wieś ta należała do opactwa benedyktynów Panny Maryi w grodzie łęczyckim (Kod. Wielk. 7 i 1406). W roku 1349 Mateusz, biskup włocławski, na prośbę Jana, kasztelana łęczyckiego, ustępuje dziesięciny ze wsi Zbrachlin na miejscowego plebana, w zamian za odstąpioną mu dziesięcinę tegoż plebana we wsi Łęg (Lang). Zapewne tenże sam Jan, już jako wojewoda łęczycki, zamienia z biskupem Mateuszem wieś swą Zbrachlin na wsi biskupie nad Bzurą położone w ziemi łęczyckiej: Sobocice i Zagniszowice, których nazwy zniknęły już w XVI w. (Kod. dypl. poi., II, 286, 727). Według registru poborowego powiatu brzeskiego z r. 1557 wieś Sbrachlino miała 9 łanów kmiecych, 2 sołtysie łany, 13 czynszowników i 2 zagrodników (Pawiń., Wielkop. II, 7). Według notatki z miejscowej księgi metrycznej, kościół murowany, pw. św. Jakuba, wystawił (w miejsce dawnego) w roku 1566 Andrzej Duchnicki, archidiakon włocławski gdy wieś ta należała do kapituły włocławskiej. W roku 1584 kościół ten sprofanowany został, gdy zamieszkały w tej parafii dziedzic dóbr Waganiec Bartłomiej Waganiecki, protestant, albo jak wówczas nazywano heretyk, dla pogrzebania zmarłego syna swego na miejscowym cmentarzu sprowadził z Kościelnej Wsi duchownego kalwińskiego i konwent heretyków. Grunta probostwa około 4 włók rozdane zostały w części kolonistom Zbrachlina, za zabrane im grunta pod budowaną drogę żelazną (kolej), w części zaś dla bezrolnej ludności. Zbrachlin - parafia w dekanacie nieszawskim liczyła w roku 1885 około 1200 dusz.

Zabytki

edytuj

Według rejestru zabytków NID[9] na listę zabytków wpisane są:

  • kościół parafialny pw. św. Wojciecha, 1889, nr rej.: A/476 z 20.01.1995
  • cmentarz przykościelny, nr rej.: j.w.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 160415
  2. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1617 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2014-08-21].
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-08-05]. 
  6. Zenon Guldon, Rozmieszczenie własności ziemskiej na Kujawach w II połowie XVI w., Toruń 1964, s. 55.
  7. Sołtysi Gminy Waganiec – kadencja 2019–2023 [online], Urząd Gminy w Wagańcu, 19 kwietnia 2019 [dostęp 2021-05-06].
  8. Zbrachlin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 529.
  9. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 5 [dostęp 2016-08-15].