Zbiornik retencyjny Bojary
Zbiornik retencyjny Bojary – retencyjny zbiornik zaporowy na rzece Osie w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie wiejskiej Biłgoraj.
 Południowy brzeg zbiornika | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rzeka | |
| Data budowy |
1999-2001 |
| Data uruchomienia |
2001 |
| Zlewnia |
12 km² |
| Głębokość |
2,0 m |
| Funkcja |
retencyjna, rekreacyjna |
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
 50°34′18,8″N 22°44′34,1″E/50,571900 22,742800
| |
Powierzchnia zbiornika wynosi 1,93 ha, a jego głębokość 2,0 m[1].
Zbiornik jest otoczony przez lasy Puszczy Solskiej[2]. Obok zbiornika przebiega droga powiatowa nr 2917L, łącząca wieś Rapy Dylańskie z dzielnicą Rapy w Biłgoraju[3].
Mimo stosowania w odniesieniu do tego zbiornika oficjalnej nazwy Bojary nie leży on na terenie dzielnicy Biłgoraja o tej samej nazwie, a także nie jest tożsamy z leżącym w tej dzielnicy tak samo nazywanym zalewem rekreacyjno-sportowym.
Znaczenie
edytujFunkcja retencyjna
edytujZlewnia zbiornika obejmuje 12 km² i stanowią ją lasy oraz pola uprawne. Obszar charakteryzuje się dużą deniwelacją (ok. 90 m)[4], przez co spływające z niego wody mogą stanowić zagrożenie powodziowe. Zbiornik, będąc obiektem retencyjnym, zabezpiecza przed powodziami północną część Biłgoraja.
Zbiornik pełni też funkcję rezerwuaru wody do użycia w razie wystąpienia pożaru lasu w okolicznych obszarach Puszczy Solskiej[1].
Funkcja rekreacyjna
edytujZbiornik znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Biłgoraja, przez co stanowi miejsce chętnie odwiedzane w celu wypoczynku i lokalną atrakcję turystyczną. Obok zbiornika przebiegają:
- żółty szlak turystyczny Biłgoraj – Panasówka – Biłgoraj (tzw. Wzgórze Polak – Pogranicze regionów)[5],
- czerwony rowerowy szlak turystyczny Biłgoraj – Żelebsko – Biłgoraj (Szlak Białej Łady)[2].
Zbiornik znajduje się na trasie popularnej przyrodniczej leśnej ścieżki dydaktycznej[6][7].
Historia
edytujDziałania formalne ukierunkowane na budowę zbiornika w Rapach Dylańskich rozpoczęły się w 1998. Od 1999 trwała budowa, która zakończyła się w listopadzie 2001. Protokół oddania do eksploatacji spisano 5 grudnia 2001 w Biłgoraju. Zbiornik po odbiorze miał powierzchnię 1,8 ha i pojemność 25 tys. m³[4].
Na przełomie lipca i sierpnia 2011 w wyniku obfitych opadów deszczu nastąpiło znaczne podniesienie poziomu lustra wody na prywatnych stawach gospodarczych leżących przy rzece Osie m.in. w Rapach Dylańskich. Efektem tego było przerwanie grobli i dostanie się mas wody do rzeki. W dalszej konsekwencji doszło do gwałtownego podniesienia poziomu lustra wody w zbiorniku retencyjnym, przerwania zapory wodnej i zalania zurbanizowanego obszaru na terenie dzielnicy Bojary w Biłgoraju. Tak powstała powódź przyniosła znaczne straty materialne[8][4].
Po powodzi z 2011 zbiornik został odbudowany i ponownie oddany do użytku 20 grudnia 2012[9].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Biłgoraj, Tablica informacyjna przy zbiorniku retencyjnym Bojary, 2019.
- ↑ a b 56-A Frampol-Goraj, [w:] Paweł Wład, Mapa turystyczno-topograficzna Roztocza, Pogórza Przemyskiego, Nadsania i terenów przyległych w skali 1:50 000, Rzeszów: Wydawnictwo Turystyczne Paweł Wład.
- ↑ Informacja o drogach i mostach, [w:] Zarząd Dróg Powiatowych w Biłgoraju, Biuletyn Informacji Publicznej [dostęp 2019-01-06].
- ↑ a b c Pierwsza opinia w sprawie awarii zbiornika na Rapach Dylańskich [online], bilgoraj.com.pl, 10 sierpnia 2011 [dostęp 2020-05-17] (pol.).
- ↑ Kurzyna Marian, Czacharowski Andrzej, Spotkania z przyrodą na szlakach turystycznych Ziemi Biłgorajskiej, Biłgoraj: Helvetica, 2006, s. 195, ISBN 83-922784-5-3.
- ↑ Restytucja i czynna ochrona głuszca w Puszczy Solskiej [online], bilgoraj.lublin.lasy.gov.pl [dostęp 2020-05-17] (pol.).
- ↑ BIŁGORAJ: Nowa ścieżka dydaktyczna już gotowa – Tygodnik Zamojski, Zamość, Biłgoraj, Tomaszów [online], Tygodnik Zamojski [dostęp 2020-05-17] (pol.).
- ↑ Tama nie wytrzymała, bo… [online], bilgorajska.pl [dostęp 2020-05-17].
- ↑ Uroczyste otwarcie zbiornika Bojary [online], bilgorajska.pl [dostęp 2020-05-17].