Zbigniew Sołuba

polski dziennikarz

Zbigniew Tomasz Sołuba (ur. 1 kwietnia 1924[1] w Rudce[2], zm. 29 sierpnia 2000[1]) – polski dziennikarz, ambasador PRL w Nigerii (1975–1978), z wykształcenia prawnik.

Zbigniew Sołuba
Data i miejsce urodzenia

1 kwietnia 1924
Rudka

Data śmierci

29 sierpnia 2000

Redaktor naczelny „Expressu Wieczornego
Okres

od 10 maja 1968
do 27 marca 1975

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Poprzednik

Leon Bielski

Następca

Michał Wojewódzki

Ambasador PRL w Nigerii
Okres

od 1975
do 1978

Poprzednik

Józef Filipowicz

Następca

Witold Jurasz

Dyrektor Generalny w Ministerstwie Kultury i Sztuki
Okres

od 20 września 1978
do 16 lipca 1980

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi

Życiorys

edytuj

Syn Feliksa[3]. Pochodził z rodziny inteligenckiej. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. W czasie II wojny światowej pracował jako nauczyciel przedmiotów zawodowych[2]. Żołnierz Armii Krajowej. W 1946 był kurierem do II Korpusu. W 1946 został aresztowany, a w następnym roku zwolniony po pozyskaniu do współpracy (ps. „Nawrócony”, później „Zbyszewski”). W 1956 wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1965 został skreślony z sieci agenturalnej ze względu na kontakty z członkami Komitetu Centralnego PZPR[4].

Pracował m.in. w „Przekroju[5], Polskiej Agencji Prasowej[6] oraz „Głosie Nauczycielskim[7]. W latach 1958–1962 był korespondentem PAP w Chinach oraz Indonezji, następnie zastępcą naczelnego redaktora PAP[2] oraz „Polityki”. Jako zastępca redaktora naczelnego „Polityki” w marcu 1968 bezskutecznie dążył do włączenia się przez czasopismo w antysemicką nagonkę[8][9]. W efekcie odszedł z tygodnika i 10 maja 1968 został redaktorem naczelnym „Expressu Wieczornego[6][9][10], którym był do 27 marca 1975[11].

W 1972 był polskim delegatem na 27. sesji Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych[2]. W 1975 miał zostać ambasadorem w Chińskiej Republice Ludowej, jednak władze w Pekinie odmówiły mu agrément ze względu na jego działalność dziennikarską[12]. W latach 1975–1978 pełnił funkcję ambasadora w Nigerii (rezydującego w Lagos), z dodatkową akredytacją na Niger, Togo i Benin[2]. Od 20 września 1978 do 16 lipca 1980 był szefem Komitetu Kinematografii w randze Dyrektora Generalnego w Ministerstwie Kultury i Sztuki[13].

Odznaczenia

edytuj
  • Honorowy Medal 50-lecia Mongolskiej Rewolucji Ludowej (Mongolia, 1971)[14]

W 1954 „za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie prasy i publicystyki” został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[3].

Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Wyszukiwarka cmentarna [online], Warszawskie cmentarze [dostęp 2023-05-19].
  2. a b c d e Borys Lewytzky, Juliusz Stroynowski, Who's who in the socialist countries: a biographical encyclopedia of 10.000 leading personalities in 16 communist countries, New York München: K.G. Saur Verlag Dokumentation Saur KG, 1978, s. 577, ISBN 978-0-89664-011-5 (ang.).
  3. a b Uchwała Rady Państwa z dnia 9 lipca 1954 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1954 r. nr 98, poz. 1193).
  4. Dariusz Iwaneczko, Tajny współpracownik „X”. Studium współpracy agenturalnej Józefa Kurylaka, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989”, ipn.gov.pl, Rzeszów, 1 października 2012, s. 197, ISSN 1733-6996 [dostęp 2023-05-19] [zarchiwizowane z adresu 2023-05-19].
  5. Zbigniew Sołuba - Archiwum - Kwartalnik Przekrój [online], przekroj.pl [dostęp 2023-05-19].
  6. a b Mirosław Ikonowicz, Historia PAP oczami red. Miroslawa Ikonowicza [online], dzieje.pl, 29 listopada 2013 [dostęp 2023-05-19] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-05].
  7. Waldemar Sęczyk, Marzec’68 w publicystyce PRL. Studium z dziejów propagandy, Wałbrzych: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa, 2009, s. 142, ISBN 978-83-88425-73-8 [dostęp 2023-05-19] [zarchiwizowane z adresu 2022-04-19].
  8. Daniel Passent, Nazwisko za świętym obrazkiem [online], Zapis Pamięci, 2005 [dostęp 2023-05-19] [zarchiwizowane z adresu 2023-04-15].
  9. a b Michał Przeperski, Janczar Gomułki. Pozycja polityczna Mieczysława Rakowskiego w latach 1956–1970, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały”, 11, 2013, s. 227–229, ISSN 2450-8357 [dostęp 2023-05-19] [zarchiwizowane z adresu 2023-05-19].
  10. Fotokarta / Nasze zbiory / Kolekcje / 30.09.1968, Wesoła k/ Warszawy, Polska. Spotkanie Inauguracyjne Synów Pułku w 1 Praskim Pułku Zmechanizowanym. Zbigniew Sołuba - redaktor naczelny "Expressu Wieczornego" całuje generała dywizji Józefa Urbanowicza - wiceministera Obrony Narodowej. Na lewo siedzi pułkownik Konstanty Korzeniecki - redaktor naczelny "Żołnierza Wolności". Fot. Jarosław Tarań, zbiory Ośrodka KARTA [online], www.foto.karta.org.pl [dostęp 2023-05-19].
  11. Aleksander Kochański, Polska 1944–1991. Informator historyczny. Struktury i ludzie. Część 2, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2022, s. 1135, ISBN 978-83-8229-465-1 [dostęp 2023-05-18] [zarchiwizowane z adresu 2022-08-09].
  12. Remigiusz Bierzanek, Janusz Symonides, Prawo międzynarodowe publiczne, wyd. VIII, Warszawa: LexisNexis, 2005, s. 173, ISBN 978-83-7334-294-1.
  13. Krzysztof Lubczyński, To jest nie do opisania [online], Dziennik Trybuna, 4 listopada 2019 [dostęp 2023-05-19] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-27].
  14. Wysokie odznaczenia mongolskie dla polskich działaczy [w:] „Trybuna Ludu”, nr 289, 16 października 1971, s. 2.