Zawory (województwo wielkopolskie)
Zawory – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Książ Wielkopolski[3].
wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Sołectwo | |
Wysokość |
80-90 m n.p.m. |
Liczba ludności (2006) |
101 |
Strefa numeracyjna |
61 |
Kod pocztowy |
63-130[2] |
Tablice rejestracyjne |
PSE |
SIMC |
0587330 |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu śremskiego | |
Położenie na mapie gminy Książ Wielkopolski | |
52°04′19″N 17°09′33″E/52,071944 17,159167[1] |
Położenie
edytujWieś położona 5 km na zachód od Książa Wielkopolskiego przy drodze wojewódzkiej nr 436, nad Jeziorem Jarosławskim[4].
Historia
edytujZawory były wzmiankowane 1397 przy okazji sporu własnościowego między Sędziwojem Zaborowskim a Mikołajem ze Spławia[5]. Pod koniec XIX wieku rozróżniano cztery części miejscowości: rogatkę przy szosie (1 dym, 5 mieszkańców)[5], wieś gospodarską (4 dymy, 25 mieszkańców, z czego 11 wyznania ewangelickiego)[5], własność dworską Zawory Szlacheckie (obszar 460 ha, 10 dymów, 136 mieszkańców)[5] oraz pojedyncze zabudowanie przy kopalni torfu (2 mieszk.)[5]. Zawory często zmieniały właścicieli (rodzina Chodackich, Leon Masłowski, Hertzog, bracia Żyć, od 1855 Józef Dzierzbicki, a od 1891 rodzina Raczyńskich)[5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego[4].
Etnografowie zauważali charakterystyczne stroje miejscowej ludności i typowe dla regionu zwyczaje weselne[5].
Związani z Zaworami
edytujW miejscowości Zawory znajduje się kamień pamiątkowy ku czci Maksymiliana Cygalskiego, obrońcy Poczty Polskiej w Gdańsku oraz Dąb Jana Pawła II. Uroczystość odsłonięcia pomnika oraz posadzenia dębu odbyła się 5 maja 2005 z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Ziemi Śremskiej.
Zawory są punktem docelowym rowerowego szlaku turystycznego im. Maksymiliana Cygalskiego. Rajdy rowerowe organizowane przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Śremskiej odbywają się trzy razy w roku (2 kwietnia – dzień śmierci Jana Pawła II, 7 maja – Dzień Zwycięstwa, 17 września – dzień urodzin Maksymiliana Cygalskiego).
10 października 1892 urodził się tu Zdzisław Orłowski – podpułkownik Wojska Polskiego, uczestnik powstania wielkopolskiego i III powstania śląskiego oraz II wojny światowej.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 160146
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1615 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 2562, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2021-06-05].
- ↑ a b Jan Maj , Alicja Dziewulska , Śrem: mapa topograficzna Polski. Wersja turystyczna, wyd. 1, Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 1998, ISBN 83-7135-154-2 .
- ↑ a b c d e f g Zawory (województwo wielkopolskie), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 501 .